Теңбіл итбалық
Теңбіл итбалық Теңбіл итбалық ескекаяқтылар отрядының құлақсыздар класына жатады. Ескекаяқтылар бұдан басқа «нағыз итбалықтар» және «морждар» деген кластарға бөлінеді. Теңбіл итбалық Оңтүстік жартышардағы Антарктида жағалауың антарктидалық аралдарды мекен етеді. Олар, сондай-ақ, Австралияның оңтүстігінде, Тасманияда, Оңтүстік Африкада, Жаңа Зеландияда, Тьеррадел Фуегода , Кук аралдарында және Оңтүстік Американың Атлант мүхиты жағалауында тараған. Теңбіл итбалықтың ұзындығы - 1,5 - 2,1 м, салмағы 65 - 150 келіге дейін жетеді. Түсі ақшыл сұрдан қара сұрға дейін өзгеріп отырады. Бүкіл денесін әртүрлі пішіндегі қара дақтар басқан. Сондықтан оны «қабылан итбалық» немесе «теңбіл итбалық» деп атайды. Теңбіл итбалықтың сыртқы құлақ қалқаны болмайды. Артқы аяқтары қысқа болғандықтан қүрлықта қозғалуға икемсіз, тек суда жақсы жүзеді. Терісінің түгі мамықсыз ірі қылшықтан тұрады. Теңбіл итбалық 26 жылдан астам өмір сүреді. Оның адамнан басқа дұшпандары - косатка дельфині мен ақ аюлар. Теңбіл итбалық - май қабаты қалың ірі жануар. Теңбіл итбалық жаз айларында қорегін аулауға шығып, қалған уақытының бәрін салқын суда өткізеді. Жылына бір рет үрпақ таратады.
Құрылысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Теңбіл итбалықтың басы - үлкең тұмсығы - ұзың азу тістері кетік болады. Ол пингвиннен өзге шаянтәрізділермен, крильмен, балықтармен, өзінен кішірек итбалықтармен және басқа да көптеген теңіз жәндіктерімен қоректенеді. Су астында теңбіл итбалықтың көзі де өте жақсы көреді, иісті де жақсы сезеді. Қоныс аударғанда және түлеу кезеңінде бірнеше мыңдаған теңбіл итбалық бір топқа бірігеді. Басқа кезеңдерде оңаша өмір сүреді.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ж 24 Жануарлар. – Алматы: “Aруна” баспасы. – 208 бет. – Сер.: “1100 қызықты деректер”. ISBN 978-9965-26-546-4