Түрікменабат (әуежай)
| Түрікменабат халықаралық әуежайы түрікм. Türkmenabat Halkara Howa Menzili | |||
|---|---|---|---|
| |||
| IATA: CRZ – ICAO: UTAV
| |||
| Қысқаша мәлімет | |||
| Әуежай түрі | Азаматтық | ||
| Операторы | Turkmenhowayollary Agency [1] | ||
| Орналасқан орны | Түрікменабат, Лебап уәлаяты, Түрікменстан | ||
| Теңіз деңгейінен биіктігі | 649 ф / 198 м | ||
| Координаттар | 38°55′51″ с. е. 63°33′50″ ш. б. / 38.93083° с. е. 63.56389° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
| Ұшып-қону жолақтары | |||
| Жолақ бағыты | Ұзындығы | Айдыны | |
| ft | m | ||
| 13/31 | 12 467 | 3 800 | цемент-бетон |
Түрікменабат халықаралық әуежайы (түрікм. Türkmenabat Halkara Howa Menzili) — Түрікменстанның Түрікменабат қаласында орналасқан әуежай. Қаладан оңтүстікке қарай 7,5 км жерде (орталығынан 15 км) Ашхабад-Түрікменабат тасжолы мен Ашхабад-Керкі теміржолының жанында орналасқан. Ресми түрде бұл халықаралық әуежай, бірақ әуежайдан тұрақты рейстер тек ел ішінде орындалады.
Өлшемі 3800х60 м (цемент-бетон) болатын бір 13/31 ҰҚЖ бар. Ұшақтардың барлық түрлерін қабылдауға қабілетті. ҰҚЖ (PCN) жіктемелі нөмірі 80/R/A/W/T.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Бұрынғы әуежай 1926 жылы ашылып, қаланың шығыс бөлігінде орналасқан еді. Бірнеше рет қайта құрылды.
Түрікменстан тәуелсіздік алған жылдары түбегейлі қайта құру жүргізілді, әуежай заманауи аэронавигациялық жүйемен жабдықталды, перронға жанармай құюдың автоматтандырылған жүйесі бар үш тұрақ салынды, ұшу-қону жолағы ұзартылды.
Бұрынғы әуежайда екі ұшу-қону жолағы болды: өлшемі 2750×42 м болатын жасанды 15/33 және өлшемі 2000×80 м болатын топырақты 15/33. Қабылданатын әуе көліктері: Ан-12, Ан-24, Ан-26, Ан-28, Ан-30, Ту-134, Ту-154, Як-40, Як-42, Boeing 737 және басқа да 3-4 класты ұшақтар, барлық үлгідегі тікұшақтар. Ұшу жиілігін шектеумен ұшақтың максималды ұшып көтерілу салмағы 191 тоннаны құрайды. ҰҚЖ жіктемелі нөмірі (PCN) 29/F/C/Y/T.
2013 жылы жаңа әуежай кешенінің құрылысы басталды, құрылыс жайлы құжатқа Түрікменстан президенті Құрбанқұлы Бердімұхамедов қол қойды. 2013 жылдың 14 ақпанында іргетасын қалау рәсіміне Украина президенті Виктор Янукович пен Түрікменстан президенті Құрбанқұлы Бердімұхамедов қатысты.
Жаңа халықаралық әуежай 2018 жылы ашылды. Түрікменабат қаласында жаңа халықаралық әуежайдың құрылысын «Күндоғды» ЖК жүргізді.
Әуебекет кешені
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Жаңа әуежай кешенінде 40-тан астам нысан бар, оның ішінде жолаушылар терминалының ғимараты (төрт отырғызу қақпасы бар), VIP терминалы, жүк терминалы, ұзындығы 3800 метр және ені 60 метр жаңа жасанды ұшу-қону жолағы. Жолаушылар терминалының өткізу қабілеті сағатына 500 жолаушыны құрайды.
Әуеайлақта автоматтандырылған метеорологиялық жүйе, ең аз дегенде ICAO II санатындағы қону жүйесін қамтамасыз ететін радиотехникалық және жарықтандыру жабдықтары, сондай-ақ орнитологиялық жабдығы орнатылған.
Жаңа әуежай кешенінің барлық жерүсті қызметтері ұшу қауіпсіздігін жоғары деңгейде қамтамасыз етуге және жердегі жолаушыларға қызмет көрсету сапасын айтарлықтай жақсартуға мүмкіндік беретін ең жаңа жабдықтармен, технологиялармен және механизмдермен жабдықталған.
Әуе қозғалысын басқару мұнарасы, ұшыру диспетчерлік орынжайы, жермен жүру жолдары, әуе кемелерінің тұрақ алаңдары, тікұшақ алаңдары, жүк және жолаушылар перрондары, орталықтандырылған әуе кемелеріне жанар-жағармай құю станциясы (ОЖС), жанар-жағармайға қызмет көрсету нысаналары, перрондағы автоматтандырылған жанармай құю станциясы (АЖҚС), әуеайлақта су деңгейін төмендету жүйесі, теміржол үстіндегі көпірі бар кірме автожол, жанар-жағар майларды ағызуға арналған эстакадасы бар теміржол және ұшу қауіпсіздігін арттыруды, әуе жолаушыларының жайлылығын жақсарту, әуежай қызметкерлерінің еңбек жағдайларын қамтамасыз ететін және басқа да заманауи инфрақұрылымды құру нысандары салынған.
Сондай-ақ кедендік бақылау орынжайы, жолаушыларды тіркеу және өзін-өзі тіркеу бағаналары, жүкті қабылдау бөлімі, қол жүгін тексеру орынжайы, тыйым салынған заттарды тасымалдауды болдырмайтын электронды жабдықтармен жабдықталған көші-қон бақылауы бар.
Жолаушылар дүкендерге, кафелерге, интернет-кафеге, алғашқы медициналық көмек көрсету бөлмесіне, ана мен бала бөлмесіне, намазханаларға, дәріханаға, балалар ойын алаңдарына, бизнес аймақтарына және Duty Free жүйесіне (бұл жерде ұсынылатын өнімдер түрі түрікмен тауарлары: кәдесыйлар, сәндік-қолданбалы өнер бұйымдары, кілемдер, зергерлік бұйымдар, түрікмен коньяктары мен шараптарынан тұрады) қол жеткізе алады.
Әуе айлағы кешенінің барлық ғимараттары ең заманауи үрдістерді ұлттық сәулет элементтерімен және айқын көрінісімен органикалық түрде үйлестіре отырып, бірқилы, бірегей сәулеттік стильде жасалған. Әуебекет кешеніне іргелес аумақ абаттандырылып, көгалдандырылған. Сондай-ақ осында жабық автотұрақтар мен қоғамдық көлік аялдамалары бар. Терминалға кіруге ыңғайлы жолдар көлік қозғалысының бірқалыпты болуын қамтамасыз етеді.
Орталықтандырылған бақылау жүйесіне қосылған әуежай кешенінің аумағында әртүрлі жоғары технологиялық бейнебақылау қондырғылары орнатылған. Сонымен қатар, қызмет көрсетуге кіретін және шығатын жерлерге картамен кіруді басқарудың арнайы жүйесі орнатылған.
Қойма бөлмелері бар жүк терминалы 25 орындық кіріктірілген қонақ үйі бар жылына 200 мың тонна жүкті өңдеуге арналған, транзиттік экипаж мүшелері мен жолаушылары терминалдан шықпай-ақ, жөнелтілу рейстерін күту уақытын ыңғайлы өткізе алады.
Сонымен қатар, әуежай кешені аумағында әкімшілік ғимараттар, әуе қызметкерлеріне арналған медициналық орталық, 100 орындық қонақ үй, 100 орындық асханасы бар борттық тамақтандыру цехы, полиция ғимараты, кеден, және санитарлы-карантиндік бақылау ғимараттары салынған.