Уақыттың қысқаша тарихы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Стивен Хокинг NASA-ның 50 жылдығына арнап дәріс оқып жатыр
Жойқын жарылыс және ғарыштың эволюциясы - кеңею күйіндегі ғарыш

"Уақыттың қысқаша тарихы: жойқын жарылыстан қара құрдымға дейін" (ағылш. A Brief History of Time: From the Big Bang to Black Holes) кітабы ғарышты философиялық зерттейтін космология саласында Британия физигі Стивен Хокиң жазған әлемге танымал ғылыми кітап. Алғаш 1988 жылы баспадан шыққан бұл кітаптың тілі ғылыми емес саланың адамдарына да сай келеді. Бұл кітапта физика және басқа ғылым салаларындағы ең жаңа ғылыми тұжырымдарды қорыта отырып, түсінікті тілмен жүйелі пайымдаған. Ғарыштың тұтастай өзгеріп бүгінге келу процессі кітаптың негізгі желісін құраған.

"Уақыттың қысқаша тарихы" кітабында Хокиң техникалық емес тілмен ғарыштың құрылымын, келіп шығуын, дамуын, соңғы беталысын пайымдайды. Қазіргі астрономия мен физиканың негізгі тақырыбы болған бұл аса ауқымды мәселе уақыт және кеңістік, кварк, гравитация күші қатарлыларды ұғымдармен пайымдалады. Ол сондай-ақ космологиялық құбылыс болған Жойқын жарылыс пен Қара құрдымға да терең тоқталады. Мұнда екі негізгі теория қарастырылады: Жалпы салыстырмалылық теориясы мен Кванттық механика теориясы. Дегенмен ғарышты жалпы тұрғыда біріктіріп түсіндіретін Ұлы біртұтастық теориясы (a unifying theory, GUT) қарастырылады.

Кітап 237 апта бойы Лондонның «Сандэй Таймында» бестселлер тізімін сақтады; 10 млндаған данасы сатылды; 40 неше тілге аударылды. Ғылыми кітап үшін бүл шынымен үлкен жетістік болатын.

Басылымы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

ғарыштық тарих

1988 - Бірінші басылымында Карл Саган кітапқа Кіріс сөз жазған болатын.

1994 - Кітап электронды нұсқада жасалып, Windows 95, Windows 98, Windows ME, and Windows XP - қатарлы компьютер бағдарламаларына сай етілді.

1996 - Суреттер қосылған, жетілдірілген, кеңейтілген басылымы: "Уақыттың қысқаша тарихының суретті нұсқасы"

1998 - кітаптың он жылдығы басылымы.

2005 - кітаптың жетілдірілген жаңа нұсқасы: "Уақыттың қысқашарақ тарихы". Кітап Леонард Млодиноумен бірігіп басылды. Кітапқа жаңа мазмұндар, жаңа тақырыптар қосылды.