Шалаөткізгіш материалдар

Шалаөткізгіш материалдар (орыс. Полупроводниковые материалы) — ШӨ аспаптарды жасау үшін қолданылатын, барлық температурада, соның ішінде белме температурасында (Г-300 К), шалаөткізгіштік қасиеттері айқын байқалатын заттардың жиынтығы. Металдар мен диэлектриктер аралығында жататын үлестік электрөткізгіштік мәндерімен сипатталады. Металдарға қарағанда шалаөткізгіш материалдардың электр өткізгіштігі температура жоғарылаған сайын артады. Шалаөткізгіш материалдар мынадай негізгі топтарға бөлуге болады:

• 1) Қарапайым шалаөткізгіш материалдар Ge, Si, көміртегі (алмаз және графит), В, сүр қалайы, Те, Se;
• 2) Аш Bv типті қосылыстар (периодты жүйенің III және V топ элементтерінің қосылыстары), негізінен, сфалерит типті кристалды құрылымы бар. Негізгі екілдері: GaAs, ZnP, ZnAs, FnSb,GaP;
• 3) периодты жүйенің VI топ элементтерінің (О, S, Se, Те) I—V тобы элементтерімен және сирек жер металдарымен қосылыстары. Бұған CdTe, CdS, ZnTe, ZnSe, ZnO, ZnS жатады;
• 4) A11 B1V C2V типті үштік қосылыстар. Олар CdSnAs2, CdGeAs2, ZnSnAs2;
• 5) Кремний карбиды (SiC);
• 6) Кристалл емес шалаөткізгіш материалдар oсы топқа халькогенидті және тотықты шыны тәріздес шалаөткізгіш материалдар жатады. Бұлар As2Se3 — As2Te3, TL2Se - As2Se3, Y205 - P205 - RO (R— I—VI топтағы металл).