Мазмұнға өту

Ғаббас Жетпісов

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет



Жетпісов Ғаббас
Қайтыс болғаны: 1938
Орал облысы, Ілбішін уезі
Мансабы: Алашорда қайраткері

Жетпісов Ғаббас (т.ж.б., Орал облысы, Ілбішін уезі — 1938 - кезінде Алашордаға ниеттес болып, Алаш үкіметіне қолдау көрсетіп, Алаш үшін қызмет еткен адамның бірі - Жетпісов Ғаббас. Ол Орал облысы Ілбішін уезінде туған. Жас кезінде болыстык орыс-қазақ мектебінде окып, орысша сауат ашады. Кейін үш сыныптық Романов орыс-қазақ мектебін бітірген. Осылайша жас кезінен орыс тілін жетік меңгереді. Орал реалдық әскери мектебіне түсіп, оны үздік бітіреді. 1917 жылға дейін уездік мекемелерде жай қызметкер болып жұмыс істейді. Ілбішін уезін Фон Галлер басқарған жылдары (1914-1917) уез бастығы кеңсесінің іс жүргізушісі міндетін атқарғаны туралы дерек бар. Ақпан төңкерісінен кейін Жайық сырты қазақтарын басқару жөніндегі азаматтық комитетін ұйымдастыруға қатысады. Бұл сол кезде Жайық қазақтары үшін аса маңызды мәселелердің бірі еді. Кейін Ғ.Әлібеков басқарған уақытша облыстық қазақ комитетін құру ісіне де қатынасады. 1917 жылы сәуірде бірінші Орал облыстық қазақ сиезін ұйымдастыруда іскерлігімен көзге түседі. Осы сиезде Хайырша хазірет Ахметжанов және Ермұхамет Арғыншиевпен бірге сиездің хатшылық қызметін атқарады. Жас Алашорда үкіметінің қанаты қатып, топшысы бекуі үшін қолынан келгенінше күреседі. Ол 1918 жылы «Ойыл уәлаятында» большевизм салдарын жою жөніндегі айрықша комиссияны басқарғанда да, далалық сот төрағасының (Ж.Досмұхамедұлы) орынбасары болған кезінде де Алаш жұртының мүддесін жоғары қойды, сондықтан өнімді жұмыс атқарып отырады. 1919 жылы көктемде Гнилов елдімекенінде қолға түскен қызылдардың 443-бекініс батальонындағы әскерлерді тергеу ісін атқарады. 1918-1919 жылдары Ә.Әйтиев, С.Арғыншиев, М.Ипмағамбетовтердің Жаһанша және Халел Досмұхамедұлылармен кездесуіне мұрындық болып, екі жақтың келісуі үшін бітімгерлік істеді. Бұл оның халық бірлігін көздеген адал ниетінен туған қадамы еді. 1918-1919 жылдары Жымпиты уездік жер басқармасының мүшесі болып сайланады. Алашорда үкіметі таратылған соң РК(б)П құрамына өтіп кеңес қызметтерін істеген. Бұл қадамға барша Алашорда зиялылары секілді әрі шарасыздықтан, әрі қазақ халқына аз да болса пайдам тие ме деген алдамшы үміттің жетегімен барғанын айта кеткен жөн. Алайда кеңес үкіметі ұлтын сүйген қазақ оқымыстыларының бәрін де аяусыз жазалаған. 1937 жылы Алашорда қызметін істегені үшін Жетпісов Ғаббас та саяси қуғын-сүргін құрбаны болады.[1][2]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7
  2. Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8