Қандыжап шарты

Қандыжап шарты -қазақтар мен қалмақтар арасындағы келісім (1760 -61). Жоңғар ханы Қалдан Серен өлгеннен кейін (1745) жоңғарлардың өз ішінде алауыздық басталды. Оның үстіне Қытай императоры Цяньлун (1736-96) әскерлері Жоңғарияны жаулап алды (1758). Кіші және Орта Ордалар жеріне қауіп төнді. Осындай жағдайда Абылай хан қытайлармен арадағы қарым-қатынасын сақтай отырып, қалмақтармен достық шарт жасасты. 1760-61 жылдары қазақ, қалмақ өкілдері (әр жақтан 2 мың адамнан) Аягөз өзенінің Батпақсу деген саласында (осы жердегі бір соғыста қалмақтың Қандыжап деген ханы өлген) келіссөз жүргізді. Халық дәстүрі бойынша көк қасқа айғыр, қарабас қошқар сойылып, қолдарын қанға батырып, анттасып, достық шартын жасасты, қазақ пен қалмақ көп қырылған «қалмақ қырған», «алқакөл сұлама» деп аталатын жерлерге барып бас иіп, қару-жарақтарын сындырып, жазықсыз қаза тапқан ата-бабаларды еске алған. Қалмақтың осы жерде қаза тапқан қоңтайшысы есімімен бұл достық шарты «Қандыжап шарты» деп аталды. Батпақсу өзені Мамырсу (қалмақша — Молшылық) аталып кетті.