Қарқаралы уезі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Jump to navigation Jump to search
Уез
Қарқаралы уезі
Әкімшілігі
Ел

 Ресей империясы

Кіреді

Семей облысы

Әкімшілік орталығы

Қарқаралы

Тарихы мен географиясы
Құрылған уақыты

21 қазан 1868

Таратылған уақыты

17 қаңтар 1928

Жер аумағы

189 210 км²

Тұрғындары
Тұрғыны

171 655 адам (1897)

Қарқаралы уезі – Ресей империясы Семей облысының құрамындағы әкімшілік-аумақтық бірлік.

Уез орталығы — Қарқаралы қаласы.

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Уез 1868 жылы 21 қазанда Қарқаралы сыртқы округінен құрылды. Қарқаралы сыртқы округі 1824 жылы Батыс Сібір генерал-губернаторлығының Омбы облысы құрамында құрылды. Қарқаралы уезі 1928 жылы 17 қаңтарда таратылды (1928 жылы 3 қыркүйекте Бүкілресейлік Орталық Атқару Комитетімен бекітілді), ал болыстардан Қарқаралы ауданы мен Сырдария округінің бір бөлігі, Абыралы және Дегелен болыстарынан Абыралы ауданы, Ақсары (бөлігі), Бекқары (бөлігі) — Ақсары ауданын құрды[1].

Әкімшілік-аумақтық бөлінісі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1893 жылғы Семей облысы болыстарының картасы
1905 жылғы Қарқаралы уездегі қазақ руларының картограммасы
1905 жылғы Қарқаралы уездегі қазақ руларының картограммасы

1900 жылы 22 болыстан тұрды: Абыралы, Ақбота, Ақсары, Ақшатау, Балқаш, Берікқары, Бөрілі, Дағандел, Дегелен, Қотанбұлақ, Кент, Қу, Қызылтау, Мойынты, Нұра, Сарытау, Сарыбұлақ, Темірші, Тоқырауын, Шұбартау, Шу, Едірей[2].

Қарқаралы уезі келесі станицалар мен болыстардан тұрды:

  1. Қарқаралы
  2. Қызылтау, (Қояншытағай болысы)
  3. Кент,
  4. Абыралы,
  5. Ақбота,
  6. Сарытау,
  7. Нұра, (Әлтеке-Сарым болысы)
  8. Тоқырауын, (Әлтеке-Сарым болысы)
  9. Бөрілі,
  10. Едірей,
  11. Ақсары,
  12. Темірші,
  13. Дегелен,
  14. Қу,
  15. Қотанбұлақ,
  16. Батыс Балқаш,
  17. Мойынты (Кәрсен, Керней-Кәрсен)
  18. Шұбартау.[3]

1926 жылдың 1 қаңтарындағы болыстар:

  1. Абыралы болысы
  2. Ақсары (орталығы — Карбышевское а.)
  3. Бауыр (орталығы — Бөрілі мекені)
  4. Берқары
  5. Дегандан
  6. Дегелен
  7. Қатан-Балқаш (орталығы — Қатан-Бұлақ мекені)
  8. Кедей (орталығы — Тоқырау мекені)
  9. Кент
  10. Қызылтау
  11. Мендеш (орталығы — Қу мекені)
  12. Темірші
  13. Шет (центр — Мойынты мекені)
  14. Шұбартау
  15. Едірей
  16. Балқаш

Уезд басшылары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Уез басшылары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Т.Ф. Нифантьев 1869-1872
  2. Сахновский Михаил Якавлевич 1872-1877
  3. Василий Филиппов 1877-1880
  4. Замятин Евгений Викторович 1881-1884
  5. Вараскин Дмитрий Аедреевич 1884-1894
  6. Киниц Алфред Гвидович 1894-1902
  7. Оссовский Борис Александрович 1902-1906
  8. Каменьщиков Георгий Иванович 1906-1908
  9. Петухов Вячеслав Михайлович 1908-1909
  10. В.В. Волженский 1909-1910
  11. Макаревич Леонид Андреевич 1910-1917

Уездік партия комитетінің жетекшілері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Мей Валентин Владиславович 1920
  2. Малашкин Иван Григорьевич 1920-1921
  3. Рязанцев Александр Григорьевич 1921
  4. Зубов Алексей Ильич 1921-1922
  5. Галоко Кузьма Корнилович 1922
  6. Мусин (өзге дерек жоқ) 1922
  7. Айбасов Бірмұхамед? 1923-1925
  8. Бектұрғанов Шаймерден Бейсенбайұлы 1925-1926
  9. Сұлтанғалиев (өзге дерек жоқ)[4][5][6]

Сілтеме[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. ↑ Сапожников В. В., Шишкин Б. К. Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі туралы анықтама (тамыз 1920 ж. - желтоқсан 1936 ж.) / Базанова Ф. Н. — Алматы: Қазақ КСР ІІМ мұрағат басқармасы, 1959. — 1500 таралым.
  2. ↑ Шет өңірінің тарихы, Ж. О. Артықбаев, М. С. Жакин, Қарағанды, 1998
  3. ↑ ШУАҚ тарихи-өлкетану сайты
  4. ↑ Қарқаралы журналы, №2(40) 2014 жыл.
  5. ↑ р/с Тегі, аты - Қарқаралы, Қазылық, Жатушы едің жазылып
  6. ↑ 16 тамыз 2014 жыл — Газет 930 жылғы қарашаның жұлдызынан шыға бастады Аудандық қоғамдық-саяси газет
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Қарқаралы_уезі&oldid=2996393» бетінен алынған