Қатысушы:Ханзада Бабахан/Кэтлин Бут
| Кэтлин Бут | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Ғылыми аясы |
Есептеу техникасы |
| Жұмыс орны |
RAE (1944-1946); Биркбек (1946-1961); Саскачеван (1962-1972); Лейкхед (1972-1978) |
| Ғылыми атағы |
профессор |
| Несімен белгілі |
Алғашқы компьютерлік жүйелері үшін құрастыру және автокодын жасады |
Кэтлин Бут (1922 жылы туған) — алғашқы құрастыру тілін жазды және Лондон университетінің Биркбек колледжінде алғашқы компьютерлік жүйелері үшін құрастырып және автокодын жасады.[1] Ол үш түрлі машинаны, соның ішінде ARC (Автоматты калькулятор релесі), SEC (қарапайым электронды компьютер) және APE(X)C дамытуға көмектесті.
Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кэтлин Бутен Ұлыбританияның Вустершир графтығындағы Сторбридж қаласында дүниеге келген.[2] 1944 жылы ол Лондон университетінде математика бакалавры дәрежесін алды, ал 1950 жылы қолданбалы математика бойынша докторлық дәрежесіне ие болды. 1950 жылы ол өзінің әріптесі Эндрю Дональд Бутқа тұрмысқа шығып, екі баланы дүниеге әкелді.[3]
Мансабы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1946 жылдан бастап Кэтлин Биркбекте жұмыс істей бастады, онда ол ең үлкен жетістіктерге жетті. 1947 жылы Эндрю Дональд Буттың көмекшісі ретінде ол оны АҚШ-қа іс сапарға ертіп келді, оның аясында олар Принстон университетінде Джон фон Нейманға барды. Сапар нәтижелерінің бірі Бут пен Кэтлиннің "көп мақсатты электронды сандық есептеуішті жобалау бойынша жалпы ойлар" (ағылш. General Considerations in the Design of an All Purpose Electronic Digital Computer) сипаттайтын жобасына түзетулерді ARC қағидаттарын ескере отырып, фон-неймановской сәулет. Оның жұмысқа қосқан үлесінің едәуір бөлігі ARC2 үшін ассемблер тілі болды, бірақ ол теориямен шектелмеді, сонымен қатар осы компьютердің компоненттерін құруға және қолдауға қатысты, Буттың басқа көмекшісі Ксения Свитингпен бірге. Кэтлин мен Бут тобы есептеу машиналары саласындағы алғашқы британдық зерттеу топтарының ішіндегі ең кішісі болып саналды.
1947 және 1953 жылдар аралығында Эндрю Бут пен Кэтлин Бриттен/Бут командасы үш түрлі машинаны ойлап тапты: ARC (Automatic Relay Calculator, "реледегі Автоматты калькулятор"), SEC (Simple Electronic Computer, "қарапайым электронды компьютер") және APE(X)C (All Purpose Electronic (X) Computer, "көп мақсатты электронды компьютер").[4] Эндрю Бут негізінен ЭЕМ құрастырумен айналысқан, ал Кэтлин Бут — оларды бағдарламалаумен айналысқан. Топтың көлеміне сәйкес келмейтіндігіне қарамастан, сәтті орындалған жұмыстардың үлкен көлемі, қаржыландыру және оның танымалдылығы ұзақ уақыт бойы елеусіз деңгейде қалды. 1952 жылдың мамыр айында алғаш рет іске қосылған APE(X)C компьютері және 1953 жылдың аяғында толығымен аяқталды, Британдық Tabulating Machine Company[en] шығарған HEC компьютерлерінің коммерциялық сәтті желісіне айтарлықтай әсер етті (Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде криптологиялық бомбалар шығарумен танымал, 1998 жылдан бастап Fujitsu құрамына кіреді).
1950 жылы Кэтлин Бут қолданбалы математика бағыты бойынша Лондон университетінің аспирантурасын бітірді. Ол жеке де, бірлескен авторлықта да бірқатар маңызды мақалалар мен кітаптар жазды, олардың арасында ерекше:
- "Автоматты сандық калькуляторлар "(1953) — жоспарлау және кодтау бағдарламалау стилін көрсететін алғашқы кітаптардың бірі.[5]
- "Автоматты сандық калькуляторды бағдарламалау" (1958) — APE(X)C желісінің компьютерлерін бағдарламалауға арналған алғашқы кітаптардың бірі болды.[6]
Сондай-ақ, 1958 жылы ол бағдарламалау курсын оқыды, ол сол жылдарда үлкен экзотикалық болып есептелді. 1961 жылы Биркбек колледжі Эндрю Буттан өзінің зертханасында және компьютерлік инженерия кафедрасында бас тартты, оның өзі BTM тарапынан қаржылық қолдауға қарамастан, содан кейін ол да, оның әйелі де бір уақытта жұмыстан босатылды — Лондон университетіндегі информатика саласындағы зерттеулер уақытша тоқтатылды, ал ICT 1400 шам компьютері сандық автоматтандыру кафедрасына берілді, ол жерден Лондон гигиена және тропикалық медицина мектебіне түсті. Ерлі-зайыпты Буттар "Социалистік орта ұядан" кетті, Канадаға кетіп, Саскачеван университетіне жұмысқа орналасты, онда олар 1962 жылдан 1972 жылға дейін жұмыс істеді, содан кейін олар сонымен бірге Лейкхед университетіне ауысты, онда Кэтлин Бут профессор болды, ал күйеуі ректор қызметін атқырды. Зейнетке шыққаннан кейін бірнеше жыл өткен соң, балалары сол университетті бітірді.
Кітапнама[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Booth, Andrew D; Britten, Kathleen HV (September 1947), "Principles and Progress in the Construction of High-Speed Digital Computers", Quart. Journ. Mech. And Applied Math., 2 (2): 182–197, doi:10.1093/qjmam/2.2.182.
- Coding system for the APE(X)C, AU: Murdoch, archived from the original on 7 June 2011, retrieved 22 June 2010.
- Booth A.D. and Britten K.H.V. (1947) Coding for A.R.C., Institute for Advanced Study, Princeton.
- Booth A.D. and Britten K.H.V. (1947) General considerations in the design of an all-purpose electronic digital computer, Institute for Advance Study, Princeton.
- Booth A.D. and Britten K.H.V. (1948) "The accuracy of atomic co-ordinates derived from Fourier series in X-ray crystallography Part V", Proc. Roy. Soc. Vol A 193 pp 305–310.
- Booth A.D. and Booth K.H.V. (1953) Automatic Digital Calculators, Butterworth-Heinmann (Academic Press) London.
- K.H.V Booth, (1958) Programming for an Automatic Digital Calculator, Butterworths, London.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Booth, Kathleen HV, "Machine language for Automatic Relay Computer", Birkbeck College Computation Laboratory, University of London
- ↑ IT Honor Roll
- ↑ "Dr. Kathleen Booth (nee Britten)"IT History Society. 21 желтоқсан 2015.
- ↑ Lavington, Simon. Early British computers: the story of vintage computers and the people who built them (англ.). — Manchester:Manchester University Press
- ↑ Dependable and historic computing / Cliff B Jones, John L Lloyd. — Berlin:Springer-Verlag,1998.
- ↑ Booth, Kathleen HV (1958), Programming for an Automatic Digital Calculator, London: Butterworths.