Қатысушы:M.Nuradinov/зертхана
Этносаралық қатынастарды дамыту комитетінің Ведомствоаралық үйлестіру басқармасы
Басқарма туралы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ведомствоаралық үйлестіру басқармасы – Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің құрамына кіретін Этносаралық қатынастарды дамыту комитетінің құрылымдық бөлімшесі.
Басқарма өз қызметін ҚР Мәдениет және ақпарат министрінің 2023 жылғы 27 қыркүйектегі №378-НҚ бұйрығымен бекітілген министрліктің этносаралық қатынастарды дамыту комитетінің Ережесіне сәйкес жүзеге асырады.
Функциялар мен міндеттер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Өз қызметі аясында басқарма келесі негізгі функциялар мен міндеттерді орындайды:
- Этносаралық қатынастар саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысу;
- Мемлекеттік этносаралық саясат саласындағы салааралық және ведомствоаралық өзара іс-қимылды үйлестіру;
- Халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру және шетелдік әріптестермен, халықаралық ұйымдармен байланыстарды дамыту;
- Қазақстан Республикасының этносаралық қатынастар саласындағы халықаралық шарттары бойынша міндеттемелерін орындалуын үйлестіру.
Ведомствоаралық үйлестіру[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Басқарма өз құзыреті шеңберінде ҚР Президентінің, ҚР Үкіметінің және этносаралық қатынастар саласындағы мемлекеттік органның лауазымды адамдарының құқықтық актілері мен тапсырмаларын орындау бойынша ведомствоаралық үйлестіруді жүргізеді.
Мәселен, 2022 жылғы 29 сәуірде Қазақстан халқы Ассамблеясының 31-ші сессиясының шешіміне сәйкес басқарма Қазақстан Республикасы Үкіметінің, әлеуметтік блок министрліктерінің, Астана, Алматы, Шымкент қалалары мен облыстар әкімдерінің этносаралық қатынастар саласындағы жұмысына кешенді көзқарасты қамтамасыз ету, халық бірлігін нығайту және жағдайды тұрақсыздандырудың кез келген әрекетін уақтылы бейтараптандыру бойынша ведомствоаралық үйлестіруді және министрліктердің функционалында этносаралық қатынастар мәселелерін бекітуді жүргізді.
Осы тапсырманы орындау үшін басқарма Мәдениет және спорт министрліктеріне (қазіргі Туризм және спорт министрлігі), Оқу-ағарту министрлігіне, Ғылым және жоғары білім министрлігіне, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне өз құзыреті шегінде этносаралық қатынастар саласындағы тиісті функцияларды қосу бойынша консультациялар өткізді, олар ҚР Үкіметінің тиісті қаулыларымен қабылданды.
Халықаралық ынтымақтастық[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Этносаралық қатынастарды дамыту комитеті құрылған сәттен бастап Басқарма Министрліктің басқа құрылымдық бөлімшелерімен, сондай-ақ ҚР Сыртқы істер министрлігімен өзара іс-қимыл жасай отырып, бірқатар халықаралық ұйымдармен және шет елдермен этносаралық қатынастар мәселелері бойынша халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады.
Ынтымақтастық бағыты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
БҰҰ. Басқарма Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттемелерінің орындалуын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасында Нәсілдік кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы халықаралық конвенцияны орындау, сондай-ақ конвенцияны орындауға қатысты БҰҰ шарттық органдарының ұсынымдарын іске асыру бойынша ведомствоаралық үйлестірумен айналысады.
Мәселен, 2022 жылғы сәуірде Женева қаласында (Швейцария) БҰҰ Еуропалық штаб-пәтерінде Қазақстан Республикасының делегациясы Нәсілдік кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы конвенцияны Қазақстан Республикасының орындауы туралы 8-10 мерзімді баяндаманы ұсынды және сәтті қорғады.
2023 жылғы сәуірде басқарма БҰҰ Комитетінің ұлт азшылығының білім алу құқықтарына қатысты нәсілдік кемсітушілікті жою жөніндегі бірқатар ұсынымдарын іске асыру бойынша, сондай-ақ нәсілдік сипаттағы жеккөрінішті сөздердің алдын алу бойынша аралық есептік ақпаратты дайындау бойынша ведомствоаралық үйлестіру жүргізді.
ЕҚЫҰ. Ынтымақтастықты одан әрі дамыту, институционалдық тетіктерді нығайту, ұлт азшылығын интеграциялау жөніндегі саясатқа жауапты ЕҚЫҰ-ға қатысушы мемлекеттердің уәкілетті органдарының өкілдері арасында тәжірибе алмасу мақсатында жыл сайын этносаралық қатынастарды дамыту Комитеті басшылығының Гаага қаласында (Нидерланды) ЕҚЫҰ-ның ұлт азшылық істері жөніндегі Жоғарғы комиссары өткізетін түрлі іс-шараларға қатысуын ұйымдастырады.
Әзірбайжан. 2023 жылы басқарма ғылыми-зерттеу саласындағы ынтымақтастықты дамыту, қоғамдық келісім мен бірлік саласын әдіснамалық және сараптамалық сүйемелдеу мақсатында ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Қолданбалы этносаяси зерттеулер институты мен Баку халықаралық мультикультурализм орталығы арасында ғылыми және мәдени ынтымақтастық туралы екіжақты меморандум жасасуды ұйымдастырды.
Меморандумға қол қою рәсімі 2023 жылғы сәуірде Әзірбайжан Республикасы Президенті И.Г. Әлиевтің Қазақстан Республикасына мемлекеттік сапары шеңберінде өтті.
ҚХР. 2023 жылдың қыркүйегінде ҚХР ұлттар істері жөніндегі мемлекеттік комитетінің төрағасы Пан Юэ бастаған делегациясы Қазақстанға жұмыс сапарымен келді, оның шеңберінде ҚР Мәдениет және ақпарат министрі А.Ғ. Балаевамен екіжақты кездесу өткізді. ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі мен ҚХР ұлттар істері жөніндегі мемлекеттік комитеті арасындағы ынтымақтастық туралы екіжақты меморандумға қол қойды.
2024 жылғы ақпанда ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі делегациясының ҚХР-ға сапары шеңберінде ҚХР ұлттар істері жөніндегі мемлекеттік комитетінің төрағасы Пан Юэ-мен өзара кездесу өткізіліп, онда екіжақты ведомствоаралық ынтымақтастықтың іске асырылу барысы талқыланды.
Өзбекстан. Ағымдағы жылдың қазан айында Қазақстан халқы Ассамблеясы делегациясы Ассамблея Төрағасының орынбасары, Ассамблея мүшелері және ҚР МАМ-ның Этносаралық қатынастарды дамыту комитетінің төрағасы Ғ.Н. Шойкиннің Ташкент қаласына (Өзбекстан) сапары ұйымдастырылды, оның шеңберінде Қазақстан халқы Ассамблеялары мен Өзбекстан Республикасының Министрлер кабинеті жанындағы Ұлтаралық қатынастар және достық байланыстар жөніндегі комитеті арасында өзара түсіністік туралы екіжақты меморандум жасалды.
Заңнаманы дамыту[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Басқарма азаматтардың құқықтарын кемсітушіліктен қорғау және жынысына, нәсіліне, ұлтына, жасына, мүгедектігіне немесе басқа да сипаттамаларына қарамастан тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету саласында заңнамалық базаны нығайту (ұлттық заңнамаға имплементациялау арқылы) бойынша жүйелі жұмыс жүргізуде.
2022 жылы басқарма Нәсілдік кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы халықаралық конвенцияның нормаларын ескере отырып, кемсітушілікке қарсы заңнаманы әзірлеу мәселесін зерделеу бойынша ведомствоаралық үйлестіру жүргізді.
Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің (қазіргі Мәдениет және ақпарат министрлігі) басшылығымен, сондай-ақ Бас прокуратураның, Әділет министрлігінің, Ішкі Істер Министрлігінің, адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталықтың және басқа да мүдделі мемлекеттік органдар мен ұйымдардың өкілдіктерімен құрылған ведомствоаралық жұмыс тобы осы мәселе бойынша тиісті шешімдерді зерделеу және әзірлеумен айналысты.
Осы мәселені зерделеу барысында 20-дан астам елдің кемсітушілікке қарсы заңнаманы әзірлеу және жетілдіру жөніндегі халықаралық тәжірибесі талданып, Қазақстан Республикасының қолданыстағы 20-дан астам нормативтік-құқықтық актілерін қарастыра отырып, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне алдын ала шолу жүргізілді. Зерттеу қорытындысы бойынша ҚР Үкіметі жанынан тұрақты ведомствоаралық жұмыс тобын құруды, кемсітушілікке қарсы іс-қимыл және оған жол бермеу туралы негіздемелік заң мәселесін қарауды, сондай-ақ ҚР Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталықтың жанынан мамандандырылған орган құруды қоса алғанда, кемсітушілікке қарсы кешенді заңнаманы әзірлеу мәселесін одан әрі қарау үшін бірқатар практикалық ұсынымдар әзірленді.
Қазіргі уақытта ҚР Президентінің 2023 жылғы 8 желтоқсандағы №409 Жарлығымен бекітілген Адам құқықтары мен Заң Үстемдігі саласындағы іс-қимыл жоспарына сәйкес кемсітушілікке қарсы заңнама мәселелері және нәсілдік кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы халықаралық конвенцияны орындау бойынша басқарманың үйлестіруімен құрылған тұрақты ведомствоаралық жұмыс тобы (ҚР Мәдениет және ақпарат министрінің 2024 жылғы 29 наурыздағы №120-НҚ бұйрығы) кемсітушілікке қарсы заңнаманы әзірлеу мәселесін жан-жақты және объективті зерттеумен, ұлт азшылықтары құқықтарын қорғау саласында бірыңғай мемлекеттік саясатты қалыптастыра отырып, нәсілдік кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы конвенцияның орындалуын қамтамасыз ету арқылы кешенді және тиімді шешімдер әзірлеумен айналысады.
Бұдан басқа, басқарманың үйлестіруімен 2021-2025 жылдарға арналған этносаралық қатынастар саласындағы мемлекеттік саясатты жетілдіру жөніндегі іс-қимыл жоспары іске асырылуда, ол орта мерзімді кезеңде этносаралық қатынастардың проблемалық салаларын құқықтық және әлеуметтік-экономикалық, білім беру және тәрбиелеу салаларындағы іс-шараларды іске асыра отырып, этносаралық қатынастардың проблемалық салаларын шешу мақсатында идеологиялық және ұйымдастырушылық сипаттағы шаралар кешенін, қазақ тілін этносаралық қатынастар тіліне айналдыру, ақпараттық-түсіндіру және зерттеу жұмыстарын жүргізуді көздейді және т.б.
Достық елшілері институты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Басқарма Қазақстан халқы Ассамблеясының Достық Елшілерінің (Қазақстан Республикасының азаматтары мен Қазақстанда және шетелде Қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірліктің қазақстандық моделін нығайтуға, насихаттауға үлес қосқан шетел азаматтары) Қазақстан халықтары арасындағы мәдени-гуманитарлық және өзге де қоғамдық байланыстарды дамытуға бағытталған халықтық дипломатия институты ретіндегі қызметін үйлестіреді.
Бүгінгі таңда Қазақстан халқы Ассамблеясы алыс және жақын шетелдердің 13 елінің (Аргентина, Франция, Германия, Ресей, Түркия, Әзірбайжан, Армения, Өзбекстан, Қырғызстан, Польша, Болгария, Оңтүстік Корея, Тәжікстан азаматтары) Достық елшілерімен ынтымақтастық орнатты. Олардың көпшілігі әртүрлі этностардың өкілдері ретінде Қазақстанның тумалары болып табылады. Қазіргі уақытта олар өздерінің тарихи отандарында қоғамдық қызмет жүргізеді, бұл ретте Қазақстанмен байланысын сақтайды және Қазақстанмен байланысты түрлі мәдени, гуманитарлық және өзге де іс-шараларға белсенді қатысады.
2024 жылы Қазақстан халқы Ассамблеясының Аргентина, Германия, Франция, Қырғызстан, Өзбекстан, Армения және Әзірбайжан сияқты бірқатар елдердегі Достық елшілері Қазақстанның дипломатиялық өкілдіктері ұйымдастырған мәдени-гуманитарлық сипаттағы бірқатар іс-шараларға қатысуы көзделуде.