Қом (қала)
Қала | |
Қом | |
قم | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Остан | |
Шаһарстан | |
Бахш | |
Қалабасы |
Мұхаммед Дельбари |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары |
34°38′46″ с. е. 50°52′44″ ш. б. / 34.64611° с. е. 50.87889° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 34°38′46″ с. е. 50°52′44″ ш. б. / 34.64611° с. е. 50.87889° ш. б. (G) (O) (Я) |
Уақыт белдеуі | |
Тұрғындары | |
Тұрғыны |
1 071 503 адам (2012) |
Ұлттық құрамы | |
Конфессиялар | |
Этнохороним |
Қомдық, қомдықтар |
Ресми тілі | |
Қом шекарасы
| |
Ортаққордағы санаты: Қом |
Қом (парсы: قم) — Иран қаласы, Қом останының орталығы, шииттердің киелі қаласы. Қом медресесі маңыздылығы бойынша шииттер үшін Нажаф медресесінен кейінгі екінші орында.
Географиясы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Иран елордасы Тегераннан 150 км оңтүстікке қарай өзен жаңалауында орналасқан. Қала жаңынан Тегеран-Исфаһан тас жолы өтеді. Қаланың теңіз деңгейінен биіктігі — 975 м. Қаладан таяу жерде мұнай мен газ кен орындары бар.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қала Иранға Исламның келуіне дейін де өмір сүрді. Басында "Қом" сөзі тек бұл қала дуанының атауы ғана еді. Алайда уақыт өте келе бұл атау бүкіл қалаға тарады. Иранды арабтар жаулап алғаннан кейін бұл қалаға шииттер мен секталар келе бастады.
Қала даму жолына сефевидтер әулетінің тұсында түсті. XVI ғасырда қала шиизмнің діни орталығына айналды. Кейін, ауған шапқыншылығы мен шаһаралық кезінде қала үлкен зардап шегіп, тек Фатх Әли шаһ тұсынан бастап қалпына келе бастады. Тіпті қалпына келген қала елорда деңгейіне үміткер атанды. Сол кездерден бастап қалада мешіттер, медреселер және мазарлар салына бастады.
Қум қаласында діни оқу орындарды біріктіретін діни орталық бар. Бұл оқу орындарда ирандықтардан басқа шетелдіктер де оқиды. Алайда, көбінесе, ирандықтар шетелдіктерден бөлек оқу орында оқиды. "Әл-Мұстафа" халықаралық университеті шетелдіктерге арналған оқу орындарды бақылауға алды, олар: Имам Хомейни медресесі, Хужатия медресесі, Улюм университеті, Алю Бейт университеті, Бинтуль Худа әйелдер медресесі, Әз-Захра университеті және т.б. кішігірім оқу орындар.
Атақты тұрғындары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Аббас Қуми