Құм

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Қосшағыл құмындағы құмды шағылдар

Құм[1] – ұсақ түйірлі борпылдақ шөгінді тау жынысы. Құрамында әр түрлі минералдар мен тау жыныстарының түйіршіктері бар.

Топтары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Пайда болу тегі жағынан құмдар бірнеше топтарға бөлінеді:

Түйір мөлшеріне қарай жіктелуі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ұсақ түйірлі құм
Өте ұсақ түйірлі құм
Құм
Құм
  • Өте ұсақ түйірлі (0,05-0,1 мм)
  • Ұсақ түйірлі (0,1-1,00 мм)
  • Ірі түйірлі (1-2 мм)

Саз алеврит мөлшерінің молаюына қарай алевритті құм , сазды құм болып ажыратылады.

Түстері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Құрамындағы тау жыныстарының, минералдардың және олардың сыртын қаптаған әр түрлі минералдық заттардың түсіне сәйкес құм ақ, сары, қоңыр, қара, қызыл, т.б. түсті болады.

Қасиеті[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Құраушы бөліктерінің ірілігі әр түрлі және қуыстылығы жоғары (20%-дан астам) болғандықтан құм су, мұнай, газ сияқты заттарды бойына жеңіл сіңдіреді.
Құм құрамында алтын, платина, алмас, сапфир, лағыл, циркон сияқты сирек минералдар көп шоғырланса, пайдалы қазынды болып саналады.

Пайдалануына қарай топтары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5