Әбу Сәрсенбаев

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Әбу Сәрсенбаев
Әбу Сәрсенбаев.png
Туған күні

15 қазан 1905 (1905-10-15)

Туған жері

Атырау облысы Құрманғазы ауданы

Қайтыс болған күні

25 қараша 1995 (1995-11-25) (90 жас)

Қайтыс болған жері

Алматы

Азаматтығы

 КСРО
 Қазақ КСР
 Қазақстан

Ұлты

Қазақ

Мансабы

ақын, жазушы

Жанры

поэма, проза, роман

Шығармалардың тілі

Қазақша

Марапаттары
Қазақстан
OrdenParasat.png
КСРО
I дәрежелі Отан соғысы ордені Қызыл жұлдыз ордені Қазан төңкерісі ордені Владимир Ильич Лениннің туғанына 100 жыл мерекелік медалі
Еңбек Қызыл Туы ордені Құрмет Белгісі ордені Халықтар Достығы ордені VeteranLaborRibbon.png
Caputureberlin rib.png
1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысындағы қажырлы еңбегі үшін медалі
Сыйлықтары

Қазақстан жазушылар одағы сыйлығының лауреаты

Әбу Сәрсенбаев (1905 жылы 15 қазанда Атырау облысы Құрманғазы ауданы Ботақан ауылы — 1995 жылы 25 қарашада Алматы) — ақын, жазушы. Қазақстанның халық жазушысы (1996). Ұлы Отан соғысының ардагері. Парасат орденінің иегері.

Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Байұлы тайпасының Шеркеш руынан шыққан.

  • Астрахандағы кеңес-партия (1929) мектебін бітірген.
  • Алматыдағы жоғары коммунистік ауыл шаруашылығы (1934) мектебін бітірген.
  • 1942-47 ж. Кеңес Армиясы қатарында болып, Ұлы Отан соғысына қатысқан.
  • «Темір жолшы» газетінде (1934-36) редактор
  • Қазақтың мемлекеттік біріккен баспасында (1936-42) директор, бөлім меңгерушісі
  • Қазақ мемлекеттік оқу-педагогикалық баспасының (1947—53) директоры
  • Жазушылар одағында кеңесші (1953—58) болды.

Шығармашылығы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ә.Сарсенбаев әдебиетке 30-жылдардың орта тұсында араласа бастады.

  • «Жүрек сыйы» (1938)
  • «Ант» (1939) жыр жинақтары оның ақындық карымын танытты.
  • «Туған өлке» (1948)
  • «Махаббат жыры» (1949)
  • «Отан таңы» атты кітаптары Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдардағы еңбек қаһармандарының бейнесін жасауға арналған. Оның шығармашылығында Отан қорғау, патриоттық тақырыбы ерекше орын алады.
  • «Ақша бұлт» (1947) жыр жинағына ақын майданда жазған жырларын топтайды.

Әр жылдарда жарық көрген

  • «Сенің бақытыңды қорғағандар» (1950)
  • «Офицер күнделігі» (1960)
  • «Жауынгер монологі» (1972)
  • «Батырлардың ізімен» (1974) прозалық кітаптарында Ұлы Отан соғысы тақырыбына, кеңес адамдарының ерлігін, патриоттық тұлғасын бейнеледі.
  • «Ақмаралдың жүрегі» (1940) атты алғашқы поэмасына Қазан революциясына дейінгі қазақ әйелінің қиын тағдыры арқау болған.
  • «Намыс ұлы» (1943)
  • «Шие ағашы» (1943) поэмаларында кеңес адамдарының ерлік, патриоттығы жырланды.
  • «Ұлым туралы ой» (1948)
  • «Миллиардтың ізімен» (1957)
  • «Жас коммунист туралы жыр» (1959)
  • «Жазылмаған дастан» (1961)
  • «Отыз үшінші көктем» (1975) атты поэмалары сол кездегі замандастар өміріне арналған.
  • Ә.Сарсенбаевтың прозалық шығармаларының ішінде байырғы қазақ балықшы-жұмысшыларының ауыр тіршілігін шыншылдықпен бейнелейтін «Толқында туғандар» (1953)
  • Каспий теңізшілерінің еңбегіне, өміріне арналған «Теңіз әуендері» (1969) романдарының орны ерекше.
  • 5 томдық шығармалар жинағы (1980—85)
  • «Ұстаздар мен тұстастар» (1986) дастандар топтамасы
  • «Қасиетті махаббат» (1987) кітаптары жарық көрді.
  • «Арбасу» (Қ. Жұмалиевпен бірігіп, 1948)
  • «Теңіз махаббаты» (1975) пьесаларының, сондай-ақ мектеп оқулықтарының авторы.
  • А. Пушкин, М. Лермонтов, Ш. Петефи т. б. көптеген жырларын қазақ тіліне аударды.

Марапаттары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • Октябрь Революциясы ордені
  • 1-дәрежелі Отан соғысы ордені
  • "Еңбек Қызыл Ту" ордені
  • "Халықтар достығы" ордені
  • «Қызыл Жұлдыз» ордені
  • "Құрмет белгісі" ордені
  • КСРОның бірнеше медалдарымен марапатталған.
  • тәуелсіз Қазақстанның «Парасат» ордені.
  • 1996 жылы "Қазақстанның халық жазушысы" құрметті атағы берілді.

Есте қалдыру[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бүгін де Алматыда, Атырауда бір-бір көше, Құрманғазы ауданындағы бір мектеп ақынның есімімен аталады. Алматыдағы ұзақ жыл тұрған үйдің қабырғасына ескерткіш тақта орнатылған.

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]