Әукетайшағыл газ кен орны
Әукетайшағыл газ кен орны - Орталық Каспий маңы мұнайлы-газды аймағындағы газ кен орны. Орал қаласының оңтүстік-батысында 285 км жерде орналасқан. 1960 жылы газ бұрқағы атылған.
Жатыс сипаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кенорын Әукетайшағыл күмбезінің оңтүстік-шығыс жағындағы күмбез маңы бөлігінде қалқаланған, жартылай тұйықталған көтеріліммен байланысты. Мұндағы жатынды зерттеу үшін алты терең ұңғыма бұрғыланды. Олардың үшеуі газдың тосыннан бұрқақтауына байланысты жобаланған тереңдікке дейін жеткізілмеді. Жатын 50-140 м тереңдікте орналасқан төрт қойнауқат-жинауыштан тұрады. Қойнауқаттардың қалыңдығы алғашқы метрлерден төрт метрге дейін жетеді. Газ-су жапсары - -63, -82, -94, -143 м-лік белгілерде анықталған. Жатындардың биіктіктері 15 м-ге дейін жетеді. Жинауыштар алевролиттерден құралған, сонымен қатар газды сынау станциясының деректері бойынша, осы тұста орын алған құмтас қойнауқаттары газдың орнына суға қаныққан. Құмтастардың суға қаныққандығын 14-інші ұңғымада жүргізілген сынау дәлелдеп берді, осындағы қойнауқаттың 94-11 м аралығында баяу сыздықтап аққан судан мұнай тамшылары көрінді, бірақ ол үнемі құммен кептеліп, тығындалып қалып отырған. Кен орнының бастапқы тұтас қалпы бұзылып, елеулі өзгеріске ұшырауы мүмкін деп жорамалданды. Газ шығымы 34,9 мм-лік штуцерде 154 мың м3/тәу болды. Қысымды төмендету әдісі арқылы газ қорының шамасын анықтау мақсатымен төртінші қойнауқаттағы 17-інші ұңғымада тексерімдік игеру шаралары жүзеге асырылды. Бұл үшін 52 тәулік бойы газ атмосфераға шығарылып тұрды, осының нәтижесінде қойнауқаттық қысым 1,32 МПа-дан 1,22 МПа-ға дейін төмендеді.
Құрамы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Газ, негізінен, метанды (96,4%), азот мөлшері 2,5%-ға, көмір қышқыл газы 0,9%-ға дейін жетеді. Кен орны барлануда. [1]