Мазмұнға өту

Автокөліктерді жіктеу

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Әр түрлі сыныптамалар бойынша автокөлік түрлі жіктеулері әзірленген. Негізгі түрлеріне, тағайындалуы бойынша, типі бойынша, қозғалтқыш, доңғалақтар саны бойынша, және дәрежесі бойынша,  түрлі жол жағдайлары жұмысына бейімделуі бойынша жіктеледі.

Мақсаты бойынша

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Жүк көтергіштігі бойынша
    • Аса кіші жүккөтергіштігі — 1 тоннаға дейін
    • Кіші жүк көтергіштігі — 1-2 тонна
    • Орташа жүк көтергіштігі — 2-5 тонна
    • Үлкен жүк көтергіштігі — 5 тоннадан жоғары
    • Аса үлкен жүк көтергіштігі жоғары — шектен тыс жол габариттері және салмақ шектеулермен белгіленген
  • Тасымалданатын жүктің түрі бойынша
  • Шанақ типі бойынша
    • Қотарғыштар
    • Борттық
    • Жабық
    • Тентті
    • Автобетонараластырғыштар ("бетон араластырғыш")
    • Автоцистерналар
    • Авторефрижераторлар
    • Автотасығыштар
    • Контейнерлік
    • Тартқыштар

Жолаушылар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Автобустар (сыйымдылығы 9 адам)

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Габариттік ұзындығы бойынша
    • Ерекше кіші (5 м-ге дейін)
    • Шағын (6 м — 7,6 м)
    • Орташа (8 м — 9,5 м)
    • Үлкен (10,5 м — 13,0 м)
    • Аса үлкен (18,9 м және одан көп)
  • Мақсаты бойынша
    • Қалалық
    • Қала маңындағы
    • Перрондық
    • Мектеп
    • Жергілікті қатынастағы (ауылдық тасымалдаулар)
    • Қалааралық
    • Туристік

Жеңіл (сыйымдылығы 9 адамға дейінгі)

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Шанақ типі бойынша
    • Седандар
    • Универсал
    • Хетчбэктер
    • Лифтбэктер
    • Лимузиндар
    • Пикаптар
    • Минивэндер
    • Купе
    • Төртесікті купе (BMW 6 Series Gran Coupe, Mercedes-Benz CLS)
    • Маскл кар
    • Кабриолеттер
    • Фаэтондар
    • Ландо
    • Кроссовер
    • Родстерлер
    • Жол талғамайтын көліктер
  • Қозғалтқыштың цилиндр жұмыс көлемі бойынша
    • Ерекше шағын — 2,2 л-ге дейін
    • Шағын — 2,2 л-ден 2,5 л-ге дейін
    • Орташа — 2,8 л-ден 3,5 л-ге дейін
    • Үлкен —  3,5 л-ден астам
    • Жоғары — регламенттелмейді

Жүк-жолаушы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Жеңіл автомобильдер базасында
  • Жүк автомобильдер Негізінде 
  • Астық жинау автомобильдері
    • Соқалы қар тазалағыштар

Түрлі жол жағдайларында жұмыс істеуге бейімділігі дәрежесі бойынша

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Жол (кәдімгі өтімді) — жалпы желі бойынша жұмыс жолдарына арналған 
  • Жүріп өту мүмкіндігі жоғары — абаттандырылмаған жолдар мен жекелеген жағдайларда жолсыз жерлермен жүйелі жұмыс бойынша  (Жол талғамайтын көліктер)
  • Мүдірмей жүретін көліктер
  • Жол талғамайтын көліктер

Дөңгелектер жлпы саны мен жетекші доңғалақтардың саны бойынша

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шартты түрде дөңгелекті формуласын білдіреді, мұндағы бірінші сан — автомобильдің дөңгелектер саны, ал екіншісі — жетекші доңғалақтардың, бұл ретте әрбір қосарланған жетекші доңғалақтар бір дөңгелек болып саналады.

  • 4х2 — бір жетекші осі бар екіосьтік автокөлік (ГАЗ-53А, ЗИЛ-130)
  • 4х4 —екі жетекші осьтері бар екіосьтік автокөлік (ВАЗ-2121)
  • 6х4 — екі жетекші осьтері бар үшосьтік автокөлік (КамАЗ-5320)
  • 6х6 — барлық жетекші осьтерімен төртосьтік автокөлік (ЗИЛ-131)
  • 8х8 — барлық жетекші осьтерімен төрт өсті автокөлік (КамАЗ 63501, МАЗ-537)
  • 16х16 — барлық жетекші осьтерімен сегізосьтік автокөлік (МЗКТ-79221)
  • 18 х 18 — барлық жетекші осьтері тоғызосьтік арнайы техника (Liebherr LTM 11200-9.1)
  • 24х24 — барлығы жетекші осьтері онекіосьтік арнайы автокөлік (Zoomlion ZACB01)
  • 2 осьтік
  • 3 осьтік
  • 4 осьтік
  • 6 ості

Құрамы бойынша

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қозғалтқыш түрі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • жылу энергиясын механикалық энергияға (ішкі жану, сыртқы жылу көздері) түрлендіру тәсілі бойынша
  • жұмыс циклінің (төрттактілі қысымды көтеру және үрлеу, екітактілі қысымды көтеру және үрлеу) жүзеге асырылу тәсілі бойынша
  • жұмыс қоспаларың тұтану тәсілі (ұшқынмен тұтанатын, қысымнан тұтанатын, поршеньді газ отынының шағын дизель отынының дозасын қысудан тұтанатын, форкамера-факельдік тұтану) бойынша
  • пайдаланылатын отын түрі бойынша (мұнай текті (бензин, керосин) жеңіл сұйық отын, мұнай текті (мазут, дизель майы, дизельдік отын) ауыр сұйық отын, газ отын (табиғи газ, сұйылтылған газ, мұнайдан шыққан, биогаз), баламалы отындар (спирттер, сутегі, органикалық майлар))
  • конструкциялары (поршенді тронковые, поршеньді крейцкопфты, поршеньді траверті, поршеньді барабанды, поршеньді шатунсыз, роторлы-поршеньді, газотурбиналық және т. б.) бойынша
  • жүктемеге байланысты (сандық реттеу, сапалы реттеумен, аралас реттеумен) реттеу тәсілі бойынша 
  • салқындату (сұйықтықпен және ауамен салқындату) тәсілі бойынша
  • Электр қозғалтқыштар
  • Газ турбинді қозғалтқыштар
  • Күштік агрегаттар еркін піспекті газ генератор

Шасси типі бойынша

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Дөңгелекті
  • Шынжыр табанды
  • Аралас немесе үйлестірілген

Тағы қараңыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Жеңіл автокөліктердің жіктеу жүйесі
  • Автомобиль
  • Мотоарба

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ескертпелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. The Transition Terrafugia Мұрағатталған 17 тамыздың 2010 жылы.