Алакөз сүңгуір: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
[[Сурет:Aythya nyroca16.jpg|thumb|200px]]'''Алакөз сүңгуір''' (Aythya nyroca) — [[қаз]] тәрізділер отрядының [[үйрек]] тұқымдасына жататын су [[Құстар|құсы]]. [[Қазақстан|Қазақстанда]] [[Сырдария]], [[Шу]], [[Іле]], [[Торғай]] өзендерінің төм. сағасын және [[Алакөл]], [[Зайсан]], [[Қорғалжын|Қорғалжын көлдерін]] мекендейді. Қанатының ұзындығы 17-19 см, салм. 480-600 г келеді. Мекиені біркелкі қоңыр, ал қоразының басы, мойыны, кеудесі күрең қоңыр-сарғыш, бауыры ақ, арқасы қара қоңыр болады. Басқа [[сүңгуір құстар|сүңгуір құстардан]] ерекшелігі судан жеңіл көтеріліп, жылдам ұшады. Ұясын судың терең жерінде өскен қамыс пен құраққа салады. Мекиені 7-11 жұмыртқаны 25-28 күн басады. Шілдеде балапандары ұядан ұшады. Негізгі қорегі — [[су өсімдіктері]] мен [[су жәндіктері]]. Алакөз сүңгуір — жыл құсы. Қыркүйек — қазан айларында жылы жаққа ұшып кетеді. [[Жерорта теңізі|Жерорта]], [[Қара теңіз|Қара]], [[Каспий теңізі|Каспий теңіздерінің]] жағалауларында және [[Африка|Африканың]] солтүстік-шығысында, аз бөлігі [[Алматы]] қаласы маңындағы Сорбұлақ к-нде қыстайды. Наурыз — сәуірде жазғы мекендеріне қайта оралады. 1960 — 80 ж. Республикамыздың оңтүстік және оңтүстік-шығыс бөлігінде саны көп болған. Санының күрт азайып кетуіне байланысты Алакөз сүңгуір қорғауға алынып, Қазақстанның “[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]” енгізілген (1996).
[[Сурет:Aythya nyroca16.jpg|thumb|200px]]'''Алакөз сүңгуір''' (Aythya nyroca) — [[қаз]] тәрізділер отрядының [[үйрек]] тұқымдасына жататын су [[Құстар|құсы]]. [[Қазақстан|Қазақстанда]] [[Сырдария]], [[Шу]], [[Іле]], [[Торғай]] өзендерінің төменгі сағасын және [[Алакөл]], [[Зайсан]], [[Қорғалжын|Қорғалжын көлдерін]] мекендейді. Қанатының ұзындығы 17-19 см, салмағы 480-600 г келеді. Мекиені біркелкі қоңыр, ал қоразының басы, мойыны, кеудесі күрең қоңыр-сарғыш, бауыры ақ, арқасы қара қоңыр болады. Басқа [[сүңгуір құстар|сүңгуір құстардан]] ерекшелігі судан жеңіл көтеріліп, жылдам ұшады. Ұясын судың терең жерінде өскен қамыс пен құраққа салады. Мекиені 7-11 жұмыртқаны 25-28 күн басады. Шілдеде балапандары ұядан ұшады. Негізгі қорегі — [[су өсімдіктері]] мен [[су жәндіктері]]. Алакөз сүңгуір — жыл құсы. Қыркүйек — қазан айларында жылы жаққа ұшып кетеді. [[Жерорта теңізі|Жерорта]], [[Қара теңіз|Қара]], [[Каспий теңізі|Каспий теңіздерінің]] жағалауларында және [[Африка|Африканың]] солтүстік-шығысында, аз бөлігі [[Алматы]] қаласы маңындағы Сорбұлақ көлінде қыстайды. Наурыз — сәуірде жазғы мекендеріне қайта оралады. 1960 — 80 жылдары Республикамыздың оңтүстік және оңтүстік-шығыс бөлігінде саны көп болған. Санының күрт азайып кетуіне байланысты Алакөз сүңгуір қорғауға алынып, Қазақстанның “[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]” енгізілген (1996).

==Пайдалынған әдебиет==
Қазақ ұлттық энциклопедиясы


<ref>Қазақстан Республикасының табиғаты туралы энциклопедия, V- том</ref>
== Пайдаланған әдебиет==
<references/>
{{stub}}
{{stub}}
{{wikify}}
{{wikify}}
[[Санат:Табиғат]]


[[Санат:Қазақстан табиғаты]]
[[Санат:Үйректер]]


[[ar:بطة حديدية]]
[[ar:بطة حديدية]]

15:58, 2011 ж. маусымның 21 кезіндегі нұсқа

Алакөз сүңгуір (Aythya nyroca) — қаз тәрізділер отрядының үйрек тұқымдасына жататын су құсы. Қазақстанда Сырдария, Шу, Іле, Торғай өзендерінің төменгі сағасын және Алакөл, Зайсан, Қорғалжын көлдерін мекендейді. Қанатының ұзындығы 17-19 см, салмағы 480-600 г келеді. Мекиені біркелкі қоңыр, ал қоразының басы, мойыны, кеудесі күрең қоңыр-сарғыш, бауыры ақ, арқасы қара қоңыр болады. Басқа сүңгуір құстардан ерекшелігі судан жеңіл көтеріліп, жылдам ұшады. Ұясын судың терең жерінде өскен қамыс пен құраққа салады. Мекиені 7-11 жұмыртқаны 25-28 күн басады. Шілдеде балапандары ұядан ұшады. Негізгі қорегі — су өсімдіктері мен су жәндіктері. Алакөз сүңгуір — жыл құсы. Қыркүйек — қазан айларында жылы жаққа ұшып кетеді. Жерорта, Қара, Каспий теңіздерінің жағалауларында және Африканың солтүстік-шығысында, аз бөлігі Алматы қаласы маңындағы Сорбұлақ көлінде қыстайды. Наурыз — сәуірде жазғы мекендеріне қайта оралады. 1960 — 80 жылдары Республикамыздың оңтүстік және оңтүстік-шығыс бөлігінде саны көп болған. Санының күрт азайып кетуіне байланысты Алакөз сүңгуір қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген (1996).

[1]

Пайдаланған әдебиет

  1. Қазақстан Республикасының табиғаты туралы энциклопедия, V- том