Жібек көбелегі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
⚫
[[File:Silk production in Deirmama, Hama, Syria - 20070607.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Жібек өндіру]]''.]] '''ЖІБЕК КӨБЕЛЕГІ'''([[Bombycіdae]]) – [[Қабыршаққанаттылар отряды|қабыршаққанаттылар отрядының]] [[Көбелектер|көбелектер]] тұқымдасы. 20-ға жуық түрі бар. Әсіресе қолға үйретілген түрі – тұт Жібек көбелегінің ([[Bombyx morі]]) маңызы зор. Ол [[Қазақстан|Қазақстанның]] оңтүстігінде ([[Оңтүстік Қазақстан]], [[Жамбыл облысы]]) өсіріледі. Қанатын жайғандағы ұзындығы 4 – 6 см, ақ түсті. Ұрпақ беруіне қарай [[моно]] және [[поливольтин|поливольтинді]] болып бөлінеді. Жұмыртқасы қыстап шығады. [[Пілләдан шыға]] салысымен шағылысады. Ұрғашысы 2 – 3 тәулікте 500 – 700 жұмыртқа салады. Жұмыртқаның даму кезеңі 10 – 12 тәулікке созылады. [[Жұлдызқұрттар|Жұлдызқұрттары]] жалаңаш, жотасының артқы бөлімінде мүйізгек өскін болады, тұт ағашы жапырағымен қоректенеді. Жұлдызқұрттар қуыршаққа айналар алдында өздерінен бөлінетін жібек талшықтарын піллә құруға жұмсайды. Өте берік, ұзындығы 1000 – 1500 м жібек талшығынан тұратын пілләні 3 тәулікте түзеді. Бұл талшықтар жұлдызқұрттарының өрмек бездерінен бөлінеді. [[Жібек талшықтары]] құрамында күрделі [[Aмин қышқылы|Aмин қышқылдарының]] кешені болуына байланысты өте берік әрі [[Эластик|эластик]]. (созылғыштық) қасиетке ие болады. Олардан әйгілі [[Жібек матасы|Жібек матасын]] алады. Ұрғашыларына қарағанда еркектерінде жібек талшығы 20%-ға көп болады. Қуыршағы 10 тәулікте дамиды. [[Тұт Жібек көбелегі]] б.з.б. 3-мыңжылдықта [[Қытай|Қытайда]] қолдан өсірілген. Қазіргі кезде [[Жапония|Жапонияда]], Қытайда, [[Үндістан|Үндістанда], [[Корея|Кореяда]], [[Үндіқытай елдері|Үндіқытай елдерінде]] өсіріледі. Тұт Жібек көбелегінің пілләсі жібек мата тоқу үшін пайдаланылады. Жібек көбелегінің кейбір түрлері (сақиналы, дара) жеміс ағаштарына, ал қарағай Жібек көбелегі және сібір Жібек көбелегі [[Шығыс Қазақстан]], [[Павлодар]] облыстарындағы қылқан жапырақты ормандарда болады. Өсімдіктерге зиян келтіреді.


==Қысқаша мәлімет==
⚫
== Пайдаланылған әдебиеттер ==
⚫
[[File:Bombyx mori Caterpillar 30days 02.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Жібек өндіру]]''.]] '''ЖІБЕК КӨБЕЛЕГІ'''([[Bombycіdae]]) – [[Қабыршаққанаттылар отряды|қабыршаққанаттылар отрядының]] [[Көбелектер|көбелектер]] тұқымдасы. 20-ға жуық түрі бар. Әсіресе қолға үйретілген түрі – тұт Жібек көбелегінің ([[Bombyx morі]]) маңызы зор. Ол [[Қазақстан|Қазақстанның]] оңтүстігінде ([[Оңтүстік Қазақстан]], [[Жамбыл облысы]]) өсіріледі. Қанатын жайғандағы ұзындығы 4 – 6 см, ақ түсті. Ұрпақ беруіне қарай [[моно]] және [[поливольтин|поливольтинді]] болып бөлінеді. Жұмыртқасы қыстап шығады. [[Пілләдан шыға]] салысымен шағылысады. Ұрғашысы 2 – 3 тәулікте 500 – 700 жұмыртқа салады. Жұмыртқаның даму кезеңі 10 – 12 тәулікке созылады. [[Жұлдызқұрттар|Жұлдызқұрттары]] жалаңаш, жотасының артқы бөлімінде мүйізгек өскін болады, тұт ағашы жапырағымен қоректенеді. Жұлдызқұрттар қуыршаққа айналар алдында өздерінен бөлінетін жібек талшықтарын піллә құруға жұмсайды. Өте берік, ұзындығы 1000 – 1500 м жібек талшығынан тұратын пілләні 3 тәулікте түзеді. Бұл талшықтар жұлдызқұрттарының өрмек бездерінен бөлінеді. [[Жібек талшықтары]] құрамында күрделі [[Aмин қышқылы|Aмин қышқылдарының]] кешені болуына байланысты өте берік әрі [[Эластик|эластик]]. (созылғыштық) қасиетке ие болады. Олардан әйгілі [[Жібек матасы|Жібек матасын]] алады. Ұрғашыларына қарағанда еркектерінде жібек талшығы 20%-ға көп болады. Қуыршағы 10 тәулікте дамиды. [[Тұт Жібек көбелегі]] б.з.б. 3-мыңжылдықта [[Қытай|Қытайда]] қолдан өсірілген. Қазіргі кезде [[Жапония|Жапонияда]], Қытайда, [[Үндістан|Үндістанда], [[Корея|Кореяда]], [[Үндіқытай елдері|Үндіқытай елдерінде]] өсіріледі. Тұт Жібек көбелегінің пілләсі жібек мата тоқу үшін пайдаланылады. Жібек көбелегінің кейбір түрлері (сақиналы, дара) жеміс ағаштарына, ал қарағай Жібек көбелегі және сібір Жібек көбелегі [[Шығыс Қазақстан]], [[Павлодар]] облыстарындағы қылқан жапырақты ормандарда болады. Өсімдіктерге зиян келтіреді.
[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]]
<ref>
[[Қазақ энциклопедиясы]]
</ref>
==Сілтемелер==
*
⚫
==Пайдаланылған әдебиет==
<references />


{{stub}}
{{stub}}
{{wikify}}
{{wikify}}
[[Санат:Биология]]

[[Санат:Қазақстан Республикасының Табиғаты]]

23:48, 2011 ж. маусымның 23 кезіндегі нұсқа

Қысқаша мәлімет

A.
Жібек өндіру.

ЖІБЕК КӨБЕЛЕГІ(Bombycіdae) – қабыршаққанаттылар отрядының көбелектер тұқымдасы. 20-ға жуық түрі бар. Әсіресе қолға үйретілген түрі – тұт Жібек көбелегінің (Bombyx morі) маңызы зор. Ол Қазақстанның оңтүстігінде (Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл облысы) өсіріледі. Қанатын жайғандағы ұзындығы 4 – 6 см, ақ түсті. Ұрпақ беруіне қарай моно және поливольтинді болып бөлінеді. Жұмыртқасы қыстап шығады. Пілләдан шыға салысымен шағылысады. Ұрғашысы 2 – 3 тәулікте 500 – 700 жұмыртқа салады. Жұмыртқаның даму кезеңі 10 – 12 тәулікке созылады. Жұлдызқұрттары жалаңаш, жотасының артқы бөлімінде мүйізгек өскін болады, тұт ағашы жапырағымен қоректенеді. Жұлдызқұрттар қуыршаққа айналар алдында өздерінен бөлінетін жібек талшықтарын піллә құруға жұмсайды. Өте берік, ұзындығы 1000 – 1500 м жібек талшығынан тұратын пілләні 3 тәулікте түзеді. Бұл талшықтар жұлдызқұрттарының өрмек бездерінен бөлінеді. Жібек талшықтары құрамында күрделі Aмин қышқылдарының кешені болуына байланысты өте берік әрі эластик. (созылғыштық) қасиетке ие болады. Олардан әйгілі Жібек матасын алады. Ұрғашыларына қарағанда еркектерінде жібек талшығы 20%-ға көп болады. Қуыршағы 10 тәулікте дамиды. Тұт Жібек көбелегі б.з.б. 3-мыңжылдықта Қытайда қолдан өсірілген. Қазіргі кезде Жапонияда, Қытайда, [[Үндістан|Үндістанда], Кореяда, Үндіқытай елдерінде өсіріледі. Тұт Жібек көбелегінің пілләсі жібек мата тоқу үшін пайдаланылады. Жібек көбелегінің кейбір түрлері (сақиналы, дара) жеміс ағаштарына, ал қарағай Жібек көбелегі және сібір Жібек көбелегі Шығыс Қазақстан, Павлодар облыстарындағы қылқан жапырақты ормандарда болады. Өсімдіктерге зиян келтіреді.

[1]

Сілтемелер

Пайдаланылған әдебиет

  1. ↑ Қазақ энциклопедиясы


Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Жібек_көбелегі&oldid=284862» бетінен алынған