Абразия (геология): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш r2.5.2) (Боттың үстегені: sk:Abrázia (geológia) |
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: fa:شست و ساب |
||
| 31-жол: | 31-жол: | ||
[[et:Abrasioon (geoloogia)]] |
[[et:Abrasioon (geoloogia)]] |
||
[[eu:Abrasio]] |
[[eu:Abrasio]] |
||
[[fa:شست و ساب]] |
|||
[[fi:Abraasio (geologia)]] |
[[fi:Abraasio (geologia)]] |
||
[[gl:Abrasión (xeoloxía)]] |
[[gl:Abrasión (xeoloxía)]] |
||
01:38, 2012 ж. сәуірдің 19 кезіндегі нұсқа
Абразия(латынша: abrasіo -қыру, жону) — мұхиттардың, теңіздердің, көлдердің, өзге де су қоймаларын жағалауларындағы түп жыныстардың толқын мен ағын әсерінен механикалық бұзылуы мен мүжілуі. Әсіресе теңіз (мұхит) жағалауларының соқпа толқындар әсерінен Абразияға ұшырауы жиі кездеседі. Түп жыныстардың мүжілуі толқын күшінен ғана емес, сол толқын қозғалтқан тастар мен құм түйіршіктерінің соққылауы салдарынан да болады. Абразияға теңіз (мұхит) қайраңы да ұшырайды, алайда қайраңдағы Абразия жағалаулық Абразияға қарағанда бәсеңдеу жүреді. Теңіздер мен көлдердегі қайраңдық Абразия ондаған метр тереңдікке дейін байқалса, мұхиттарда бұл процесс 100 метрден астам тереңдіктердегі белдемдерде болады. Абразия түсінігін геологиядағы шайылу ұғымымен шатастырмау керек, себебі, шайылу барысында түп жыныстар емес, тек борпылдақ, болбыр жыныстар бұзылуға ұшырайды.[1]
Абразия — жай толқындар мен соқпа толқындардың әсерінен мұхит, теңіз, көл және бөген жағаларының жеміріліп жырмалануы. Абразия суқоймаларда ондаған метр, мұхиттарда 100 м және одан да көп терендікке дейін тарайды. Абразияның әсерінен абразиялық жағаның әр түрлі пішіндері пайда болады.[2]
Абразия[3] - Тау жыныстарының соқпа толкын немесе ағын күштерінен бірте-бірте мүжілу процесі.
Пайдаланған әдебиет
- ↑ Қазак тілі терминдерінің салалык ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов — Алматы: "Мектеп" баспасы" Ж А Қ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
- ↑ Қазақ тілі термиңдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мекгеп" баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6
- ↑ Мұнай және газ геологиясы терминдерінің, орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. Жалпы редакциясын басқарған Казакстанға еңбегі сіңген мұнайшы — геологтар Т.Н. Жұмағалиев, Б.М. Куандықов. — А.: АРНGroup, 2000. — 328 бет.
|
Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |