Рейхспрезидент
| Рейхспрезидент нем. Reichspräsident | |
 Рейхспрезидент штандарты (1926–1933) | |
| Басшылық етеді |
|
|---|---|
| Ресми резиденциясы | |
| Өкілеттігінің мерзімі |
7 жыл, қайта сайлауға шектеусіз рұқсат етіледі |
| Лауазымдағы алғашқы қызметші | |
| Лауазымдағы соңғы қызметші | |
.svg){kind=small}
Рейхспрезидент (нем. Reichspräsident) — 1919 жылдан 1945 жылға дейін Веймар Республикасындағы және Үшінші рейхтегі Германия мемлекетінің басшысы. Лауазым 1934 жылдан 1945 жылға дейін бос болды[1].
Өкілеттіктері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Веймар Республикасының Конституциясына сәйкес рейхспрезидентті тікелей халық сайлады. Өкілеттік мерзімі жеті жыл болды, қайта сайлауға шектеусіз рұқсат етілді. Рейхспрезидент 35 жасқа толған Германия азаматы бола алады.
Германия Федералдық президентінен айырмашылығы, рейхспрезидент тек өкілдік функцияларды орындап қана қоймай, Рейхстагты тарату құқығына ие болды (25-бап) және рейхсканцлерді қызметінен босату және тағайындау құқығын жүзеге асыра отырып, елдің саяси өміріне тікелей әсер етуі мүмкін (53-бап). Сонымен қатар, Веймар конституциясының 48-бабына сәйкес, даулы жағдайларда Рейх, Президент төтенше жағдай жарияланған кезде толық билікке ие болды («уақытша диктатор»). Рейхстагқа төтенше жағдайды жою құқығы берілді, бірақ рейхспрезидент оған заң шығару жиналысын тарату құқығына қарсы тұра алды. Рейхспрезидент сонымен қатар рейхсвердің Бас қолбасшысы болды (47 бап). Рейхспрезидент өзінің кең өкілеттіктерімен Веймар Республикасында кайзерді нақты алмастырды.
Рейхспрезиденттер тізімі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| # | Аты-жөні
(Өмір сүрген уақыты) |
Қызметін атқаруы | Партия | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Қызметін атқара бастады | Қызметін аяқтады | ||||
| 1 | 
|
Фридрих Эберт (1871 – 1925) | 11 ақпан 1919 | 28 ақпан 1925
(Лауазымында қайтыс болған) |
ГСДП |
| —[2] | 
|
Ганс Лютер (1879 – 1962) | 28 ақпан 1925 | 12 наурыз 1925 | Партиясыз |
| —[2] | 
|
Вальтер Симонс (1861 – 1937) | 12 наурыз 1925 | 12 мамыр 1925 | Партиясыз |
| 2 | 
|
Пауль фон Гинденбург (1847 – 1934) | 12 мамыр 1925 | 2 тамыз 1934
(Лауазымында қайтыс болған) |
Партиясыз |
| *[1] | 
|
Адольф Гитлер (1889 – 1945)(Германияның фюрер және рейхсканцлері) | 2 тамыз 1934 | 30 сәуір 1945 | НСДАП |
| 3 | 
|
Карл Дёниц (1891 – 1980) | 30 сәуір 1945 | 23 мамыр 1945
(Антигитлерлік коалициямен сотталған) |
НСДАП |
Штандарттары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
-
Рейхспрезидент штандарты (1919—1921) -
Рейхспрезидент штандарты (1921—1926) -
Рейхспрезидент штандарты (1926—1933) -
Рейхспрезидент штандарты (1933—1934) -
Фюрер және рейхсканцлер штандарты (2 тамыз 1934 — 30 сәуір 1945) -
Карл Дёниц қолданған гросс-адмирал штандарты (30 сәуір 1945 — 23 мамыр 1945)
.svg)
.svg)
Сондай-ақ[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Әдебиет[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Chapter 4, Presidents and Assemblies, Matthew Soberg Shugart and John M. Carey, Cambridge University Press, 1992.