Жалаңаш шырыш
| Жалаңаш шырыш | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||
| ||||||||||
| Өзге түрі | ||||||||||
| 12 genera, many species[2] (more than 56 species)[3] |
Жалаңаш шырыш (ағылш. Slug, Аrіonіdae, Lіmacіdae) — сабақша көзді ұлулар отрядының бір тобы. Жалаңаш шырыштың барлық құрлықтарда тараған 250-ден аса түрі белгілі. Дене пішіні құрт тәрізді жұмыр келген. өз. 15 — 200 мм. Басының үстіндегі екі жұп қармалаушысының алдыңғысы сезім мүшесінің қызметін атқарады, соңғысының ұшында көзі болады. Бақалшағы жақсы дамымай, рудиментті түрде сақталған, оның қалдығы пластинка не түйіршік түрінде арқа мантия жабынының астында орналасады. Bіnneya, Hemphіeіa туысының өкілдерінде ғана бақалшағы ашық жатады. Денесі түгелдей кілегей шырышты келеді, аты осыған байланысты қойылған.
Жалаңаш шырыш ылғалды жерлерде тіршілік етеді, күндіз жасырынып жатады да, түнде қоректенуге шығады. Бұлар — гермафродиттер, жұмыртқасын (20 — 30-дан топтап, 500-ге дейін) ылғалды топыраққа салады. Одан 2 — 3 аптадан кейін жас шырыштар шығады да, 1 — 1,5 айда ересек түріне айналып, күзге қарай жұмыртқалайды. Жазғытұрым кейбір қыстап шыққан ересек Жалаңаш шырыштың көпшілігі өліп қалады.
Жаңа шыққан шырыштар өсімдіктердің тамырын, тамыр-жемістерін, жапырағын зақымдап, а. ш-на, бау-бақшаға үлкен зиян келтіреді. Жауын құртымен және моллюскілердің кейбір түрлерімен қоректенетін жыртқыш түрлері де бар. Жалаңаш шырышты жою үшін сөндірілмеген әк, әр түрлі улы заттар қолданылады.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ (франц.) Lamarck J.-B. 1801. Système des animaux sans vertèbres, ou tableau général des classes, des ordres et des genres de ces animaux; présentant leurs caractères essentiels et leur distribution, d'après la considération de leurs… Paris, Detreville, VIII: 1-432. Page 62, originally spelled under vernacular name "es Limaciers".
- ↑ (поляк) Wiktor A. (1989). Limacoidea et Zonitoidea nuda. Slimaki pomrowioksztaltne (Gastropoda: Stylommatophora). Fauna Poloniae 12, Polska Akademia Nauk, Warszawa, 208 pp., page 141.
- ↑ "Families in Gastropoda" AnimalBase. accessed 10 September 2010.