Негіздеу (эпистемология)

Негіздеме (ағылш. justification, негіздеу, кейде эпистемалық негіздеу, ағылш. epistemic justification) — эпистемологиялық ұғым болып, мәлім сенімге жеткілікті негіздің болуын сипаттайды. Эпистемологтар сенімнің әртүрлі эпистемалық ерекшеліктерін айқындайды, оларға дәйекті негіз (сенімде болудың дұрыс негіздемесі), білім, рационалдық және ықтималдық және басқалары жатады. Еркінірек айтқанда, негіздеме - бұл біреудің рационалды сенім ұстауының негізі, бірақ кейде бұл термин күмән секілді басқа ойтүйіндік позицияларға да қолданылады.

Эпистемологиялық негіздеу туралы пікірталастар көбінесе негіздеменің құрылымына қатысты, соның ішінде фундаменталды негізделген сенімдердің бар-жоқтығын, немесе жалаң байланыстылық сенімдер жүйесін шын деп негіздеуге жеткілікті болатын-болмайтынын қамтиды. Пікірталастың тағы бір негізгі тақырыбы - негіздеме көздері туралы, оған қабылдау тәжірибесі (сезімдік айғақтар), пайым және беделді айғақтар және басқалар кіруі мүмкін.