Розальба Каррьера
| Розальба Каррьера | |
 Әпкесінің портреті бар Автопортрет, 1715 ж. | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы |
Венеция республикасы |
| Жанры | |
| Өнер ағымы |
Рококо стилі |
Розальба Каррьера, толық аты Розальба Джованна Каррьера(1675 жылы 7 қазанда Кьоджада дүниеге келген - 1757 жылы 15 сәуірде қайтыс болды) — Венециялық портретші және миниатюра, Франция мен Италияда Рококо стилін жасаушы. Ол пастельдегі жұмыстарымен танымал.[1]
Өмірбаяны және шығармашылығы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кейбір ғалымдар Каррьера анасынан шілтер тоқуды үйренді және шілтер өнеркәсібі құлдырап бара жатқанда, оның орнына туристік сауда үшін темекі қорапшаларын безендіре бастады деп болжайды. Оның қызығушылығының себептері қандай болса да, Каррьера алдымен өзінің миниатюралық портреттерімен танымал болды. Ол пергаменттің орнына піл сүйегін миниатюраларға негіз ретінде қолданған алғашқы суретші болды.
25 жасында ол өз жұмысы үшін суретшілер гильдиясына — Римдегі Сент-Лука Академиясына сайланды. 1716 жылы ол Венецияда ірі қаржыгер және әйгілі коллекционер Пьер Кроспен кездесті және оның кеңесі бойынша 1720 жылы наурызда отбасымен бірге Парижге көшіп келді. Онда оның пастельдері рококо өнерінің пайда болуына серпін берді, көркем коллекцияларға қатысып, француз суретшілерімен кездесті. Франция астанасында ол патша отбасы мүшелерінің 36 портретіне тапсырыс алды (оның ішінде ол өзінің ең жақсы жұмыстарының бірі — жас Луи XV портретін салған). Парижде ол күнделіктер мен кең хат алмасуды жүргізді, Ваттомен кездесті, оның портретін жазды. Париждегі оның шәкірті Швед кескіндемесіндегі Рококоның ең жарқын өкілі Густаф Лундберг болды. Сол жылы француз Корольдік кескіндеме академиясының мүшесі болып сайланды. келесі жылы (1721) Венецияға, үлкен каналдағы үйіне оралды. 1730 жылы Каррьер Венециядан кетіп, 6 ай Венада, император Чарльз VI сотында, оның білгірі және патронында жұмыс істеді. Венадағы Каррьераның шәкірті болашақ императрица Мария Терезия Чарльз VI-нің қызы болды.[2]
Кейін Модена мен Австрияда жұмыс істеді, оған әпкесі Джованна көмектесті. Оның ең үлкен меценаты, поляк Август III, ол үшін 1713 жылы 150-ден астам пастель жинады.
Каррьераның жұмыстары Еуропада монархтар мен ақсүйектер арасында өте танымал болды, бұл жетістіктің құпиясы айқын — оның барлық портреттері нәзік сүйкімділікке толы, оның кейіпкерлері күлімсіреген, әдемі , олардың ішкі әлемі нәзік , сүйкімділікке, әйелдікке, жеңілдікке толы болды (рококоның көркемдік дүниетанымына жақын).[3]
1750 жылдары суретші көру қабілетінен айырылды. Катарактаны жоюға арналған екі отасы көмектеспеді. Суретші күнінің соңына дейін соқыр болып қалды. ХІХ және ХХ ғасырдың басында феминистік қозғалыс толқынында оның бірнеше өмірбаяны құрылды, неміс жазушысы Микаэла Яри ол туралы тарихи роман жазды.
Каррьера өмірінің соңғы жиырма жылында 1738 жылы әпкесі Джованнаның қайтыс болуынан және сегіз жылдан кейін өзінің көру қабілетінің жоғалуынан туындаған эмоционалды және физикалық жарақаттар көлеңкеде қалды, бірақ оның жұмыстары француз портретшілері Аделаида Лабиль-Гиар және Элизабет Луиза Виже-Лебрен сияқты суретшілерге әсер етуді жалғастырды.
Розальба Каррьераның әпкесі Ангела Каррьераға суретші Джованни Антонио Пеллегрини үйленді.
1757 жылы 15 сәуірде 81 жасында Розальба Каррьера Венецияда қайтыс болды, сол жерде ол жерленді. Көзі тірісінде сәнді және әйгілі болған суретші қайтыс болғаннан кейін тез және ұмытылды. Ұзақ уақыт бойы оның жұмысы біркелкі болып саналды: тарихшылар оны "әйел бастарының шебері" деп атады, шебер жазылған, біркелкі әйел бейнелерінің суретшісі.
Тек 19-шы ғасырдың аяғы мен 20-шы ғасырдың басында сол кездегі көтерілген феминистік қозғалыс толқынында оның бірнеше өмірбаяны жазылды.
Розальба Каррьераның шығармашылығының әсерін көптеген суретшілер, соның ішінде пастелдің ең ірі теоретигі және әйгілі ағылшын пастель шебері Джон Расселл (1745-1806), сонымен қатар әйгілі швед суретшісі Густав Лундберг(1695-1786) бастан өткерді.
Уақыт бәрін өз орнына қойып, Розальба Каррьераның қарсыластары мен жанкүйерлерін татуластырды. Бүгін суретші бейнелеген тарихи кейіпкерлердің бетіне қарап, сіз бізге қарап тұрған кейіпкерлердің нәзік сүйкімділігіне, әйелдікке және ішкі тектілікке таң қаласыз. Бізді кенепте бейнеленген адамдармен бөлетін ғасырлар жоқ сияқты және олар біздің қасымызда болғандай. Мұның бәрі ұлы суретшінің ұлы талантының арқасында, ол өзінің ұлы туындыларын біздің таңданысымызға қалдырды.
Галерея[өңдеу | қайнарын өңдеу]
-
Автопортрет -
Автопортрет -
Автопортрет -
Қыстық автопортрет -
Жас қыз -
Катерина Сагредо Барбариго -
Феличита Сартори түрік костюмінде -
Маймылы бар жас қыз -
Жаз -
-
Француз Консулы Ле Блонд -
-
Жас кавалер -
-
-
Қызылдағы джентельмен -
Кардинал Мельхиор де Полиньяк -
_Rosalba_Carriera_-_Self-Portrait_-_Gallerie_Accademia.jpg)
