Қурай жусан
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Қурай жусан | ||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Екі-есімді атауы | ||||||||||||||||||||||
Artemisia scoparia Waldst. & Kitam., 1801 |
Қурай жусан[1] (лат. Artemisia scoparia) – астралылар тұқымдасы, жусан туысына жататын бір немесе екі жылдық ұсақ бұталы өсімдік.
Ботаникалық сипаты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Биіктігі 30-70 см.
- Тамыры жіңішке.
- Сабағы тік, жоғарғы жағы селдір, төменгі бөлігі тықыр, қоңыр немесе қызыл күлгін түсті.
- Жапырағы жұмыртқа пішіндес, бүтін не қауырсын тәрізді екі-үштен тілімделген.
- Гүлдері дара жынысты, сарғыш, ашық қызғылт түсті. Сыпыртқы гүлшоғырына топталған. Шілде-тамыз айларында гүлдеп, жеміс салады.
- Жемісі - дәнек.
Өсетін жері мен таралуы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қурай жусан Еуропаның орталық және шығыс бөлігінде, Азияның қоңыржай белдеулерінде өседі. Ресейдің кейбір жерлерінде кездеседі. Қазақстанда барлық аймақта - дала, шөл, шалғынды, құм, құмайт топырақты желерде таралған. Жылқы, қой, түйе малдарына жақсы жейтін жайылымдық өсімдік.
Қолданысы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Гүлінің құрамындағы эфир майы косметикалық заттар жасауда қолданылады.
- Өсімдіктің кептірілген түрі арақ-шарап жасау өнеркәсібінде пайдаланылады.
- Халық медицинасында өсімдіктің жер бетіндегі бөліктерінен жасалған дәрілерді эпилепсия кезінде, ішек құрттарын жоюға және дененің жаралы жерлеріне басу үшін қолданады.
- Сыпыртқы жасайды.
- Кейде сәндік үшін отырғызады.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5