Абыл Өтембетұлы
| Абыл Өтембетұлы | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері |
Қаратөбе |
| Азаматтығы | |
| Ұлты |
қазақ |
| Қызметі |
ақын, импровизатор |
| Әкесі |
Өтембет, кедей шаруа |
Абыл Өтембетұлы - (1777, Маңқыстау - 1864, сонда, Қаратөбе) - қазақ ақыны, импровизатор.
Әкесі Өтембет кедей шаруа болған. Абыл Өтембетұлы Атырау, Қарақалпақ,Түркіменстан елдерін аралап, өнерпаздармен кездескен. Өлеңдері ауызша тараған. Алғаш баспа бетін көрген өлеңі - "Арғымақ атта сын болмас" (1924). Шығармаларының негізгі арқауы - адамгершілік, ел қамын көксеу ("Сексеннің біз де келдік жетеуіне", "Отырған қарсы алдымда Қанымайым", "Қар жауар күн-түн оның қабағынан"). Ол Хиуа ханы Аллақұл басқыншылығына қарсы ызасын бейнелеп, ел қорғаған ерлерді тебірене жыр еткен ("Сүйінқараны жоқтау", "Құлбарақ батырға"). Бірсыпыра толғаулары хан, сүлтандарды әшкерелеуге арналған. "Арғымақ атта сын болмас", "Естірту", т.б. терме, толғаулары көркем, ақыл, нақыл, насихатқа құрылған.
Абыл Өтембетұлы - айтыстың да шебері. ("Балдай қызбен айтысы", "Сушы қызбен сөз жарыстыру", "Нұрымды сынауы", "Шерниязбен кездесуі"), ерлік дастадарын да ("Қырымың қырық батыры" т.б.) дамыта жырлап таратқан.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998