Архангельск облысы
Ресей Федерациясының субъектісі, облыс | |||||
Архангельск облысы | |||||
орыс. Архангельская область | |||||
| |||||
Әкімшілігі | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ел | |||||
Федералды округі | |||||
Экономикалық ауданы | |||||
Әкімшілік орталығы | |||||
Губернаторы | |||||
Тарихы мен географиясы | |||||
Құрылған уақыты | |||||
Жер аумағы |
589 913 км² (8 (12) орын) | ||||
Биіктігі · Орташа |
| ||||
Уақыт белдеуі |
UTC+3, МСК | ||||
Ірі қаласы | |||||
Тұрғындары | |||||
Тұрғыны |
▼ 1 114 322 адам (2022)(44 (47) орын) | ||||
Тығыздығы |
1,89 адам/км² | ||||
Ұлттық құрамы | |||||
Ресми тілі | |||||
ISO 3166-2 коды |
RU-ARK | ||||
ОКАТО коды} |
11 | ||||
РФ субъектінің коды |
29 | ||||
Архангельск облысы (орыс. Арха́нгельская область, ауызекі тілде — Помо́рье) — Ресейдің Солтүстік Еуропалық бөлігіндегі 1937 жылы 23 қыркүйекте құрылған субъекті. Құрамына арктикалық архипелагтар: Франц-Иосиф Жері және Жаңа Жер және Соловецкий аралдар тобы кіреді, Ненец автономиялық округі, Колгуев және Вайгач кіреді. Баренц және Кар теңіздерімен шектеседі. Жерінің ауданы — 589 913 км² және халық саны — 1 202 295[1] адам (2013 жылғы мәлімет бойынша). Әкімшілік жағынан 19 ауданға бөлінеді, 11 қала, 37 қала типті посёлкалар бар. Орталығы — Архангельск қаласы.
Табиғаты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Архангельск облысы Шығыс Еуропа жазығының солтүстік-шығысын алып жатыр. Орталық бөлігі - адырлы жазық (абсолюттік биіктігі - 150-250 м)., оның шығыс жағында солтүстіктен оңтүстікке созылған Тиман Бұйраты (303 м) мен Пай-Хой (467 м) жотасының аралығында Печора ойпаты бар. Климатты қатаң, қысы суық, жазы салқын. Қаңтардың орта температурасы -12,5°С-тан -20°С-қа дейін, шілдеде +8°С-тан +17°С-қа дейін. Жауын-шашынның жылдық орта мөлшері 350-550 мм. Солтүстік шетін көп жылдық тоң басқан.
Басты өзендері:
- Солтүстік Двина
- Онега
- Мезень
- Печораның төменгі ағысы.
Ірі көлдер:
- Лача
- Кенозеро
- Кожозеро
Архангельск облысының жері негізінен күлгін және батпақ топырақты. Жерінің 45 %-ы (18,5 мле га) қылқан жапырақты орман. Жануарлардан: бұғы, ақ түлкі, тиін, аю, қасқыр, құстардан: шіл, құр т,б, кездеседі.
Халқы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Архангельск облысы - Ресейдің халқы өте сирек орналасқан аудандардың бірі. Орта тығыздығы - 1 км-ге 2.04 адам. Облыстың солтүстігінде, Солтүстік Двина өзені бойында халық тығыздау қоныстанған. Қала халқы - 76.0%. Ірі қалалары: Архангельск, Северодвинск, Котлас, Онега. Сольвычегодск мен Солонихада бальнеологиялық курорттары бар.
Шаруашылығы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Негізгі шаруашылық орталықтары: Северодвинск, Новодвинск, Котлас, Коряжма, Няндома, Вельск қалалары.
- Северодвинск қаласында Ресейдің атамдық кеме жасау орталығы.
- Облыс аймағында Мирный қаланың маңында Плесецк космодромы орналасқан.
- Облыста ағаш өңдеу және оны экспортқа шығару, машина жасау, балық өңдеу өнеркәсібі, терісі бағалы аң аулау, сүтті мал шаруашылығы дамыған.
- Энергетикасы Печора бассейнінің көміріне негізделген. Облста гипс, әк т.б. құрылыс мариалдар өндіріледі.
Көлік
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Темір жолдардың жалпы ұзындығы 1760 км, өзен жолдары - 3,8 мың км, тас жолдар - 7230 км.
- Үш аэропорт бар. Архангельск, Котлас, Нарьян-Мар.
- Теңіз порттары: Архангельск, Онега, Мезень, Нарьян-Мар.
Галерея
[өңдеу | қайнарын өңдеу]-
Северодвинсктегі Николо-Корельский монастырі
-
Солвычеводсктағы "Хамитов копесінің үйі"
-
Обозерская темір жол стансасы
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ both the total population and the percentages are given without Nenets Autonomous Okrug
- Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Arkhangelsk Oblast |
Сыртқы сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Администрация Архангельской области (официальный сайт) Мұрағатталған 13 қыркүйектің 2008 жылы.
- Законодательство Архангельской области
- Стратегия социально-экономического развития Архангельской области до 2030 ж. Мұрағатталған 10 қазанның 2009 жылы.
- История административного-территориального деления Архангельской области и губернии в XVIII—XX вв.\\Государственный архив Архангельской области
- Представители региона в Совете федерации Мұрағатталған 2 тамыздың 2009 жылы.
- Северный (Арктический) федеральный университет имени М. В. Ломоносова Мұрағатталған 25 қазанның 2012 жылы.
- Карты Архангельской области
- Фотохроника Архангельской области Мұрағатталған 18 наурыздың 2014 жылы.
- Архангельская область в справочнике-каталоге «Вся Россия»(қолжетпейтін сілтеме)