Архангельск облысы

**Архангельск облысы**^[1]
	Ресей облысы
	Архангельск облысы
Ту	Елтаңбасы
Әкімшілігі
Ел	Ресей
Федералдық аймақ	Солтүстік-батыс федералдық аймақ
Губернатор	Игорь Анатольевич Орлов
Тарихы мен географиясы
Координаттары	63°30′00″ с. е. 43°00′00″ ш. б. / 63.50000° с. е. 43.00000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 63°30′00″ с. е. 43°00′00″ ш. б. / 63.50000° с. е. 43.00000° ш. б. (G) (O) (Я)
Құрылған уақыты	23.09.1937
Жер аумағы	589 913 км²
Абсолюттік	150-250 м м
Тұрғындары
Тұрғыны	1 202 295 адам (2013)
Тығыздығы	2.04 адам/км²
Ресми тілі	орыс тілі
	dvinaland.ru
	Архангельск облысы

Архангельск облысы - Ресейдің Солтүстік Еуропалық бөлігіндегі федералдық субъекті. 1937 ж. 23 қыркүйекте құрылған. Құрамына арктикалық архипелагтар: Франц-Иосиф Жері және Жаңа Жер, Ақ теңіздегі Соловецкий аралдар тобы кіреді, Ненец ұлт автономды аймағы және Колгуев, Вайгач кіреді. Баренцево, және Кар теңіздерімен шектеседі. Жері 589 913 км². Халқы - 1 202 295^[2] адам (2013 жылғы мәлімет бойынша). Әкімшілік жағынан 19 ауданға бөлінеді, 11 қала, 37 қала типті поселкалар бар. Орталығы - Архангельск қаласы.

Табиғаты[өңдеу]

Архангельск облысы Шығыс Еуропа жазығының солтүстік-шығысын алып жатыр. Орталық бөлігі - адырлы жазық (абсолюттік биіктігі - 150-250 м)., оның шығыс жағында солтүстіктен оңтүстікке созылған Тиман Бұйраты (303 м) мен Пай-Хой (467 м) жотасының аралығында Печора ойпаты бар. Климатты қатаң, қысы суық, жазы салқын. Қаңтардың орта температурасы -12,5°С-тан -20°С-қа дейін, шілдеде +8°С-тан +17°С-қа дейін. Жауын-шашынның жылдық орта мөлшері 350-550 мм. Солтүстік шетін көп жылдық тоң басқан.

Басты өзендері:

Солтүстік Двина
Онега
Мезень
Печораның төменгі ағысы.

Ірі көлдер:

Лача
Кенозеро
Кожозеро

Архангельск облысының жері негізінен күлгін және батпақ топырақты. Жерінің 45 %-ы (18,5 мле га) қылқан жапырақты орман. Жануарлардан: бұғы, ақ түлкі, тиін, аю, қасқыр, құстардан: шіл, құр т,б, кездеседі.

Халқы[өңдеу]

Архангельск облысы - Ресейдің халқы өте сирек орналасқан аудандардың бірі. Орта тығыздығы - 1 км-ге 2.04 адам. Облыстың солтүстігінде, Солтүстік Двина өзені бойында халық тығыздау қоныстанған. Қала халқы - 76.0%. Ірі қалалары: Архангельск, Северодвинск, Котлас, Онега. Сольвычегодск мен Солонихада бальнеологиялық курорттары бар.

Шаруашылығы[өңдеу]

Негізгі шаруашылық орталықтары: Северодвинск, Новодвинск, Котлас, Коряжма, Няндома, Вельск қалалары.

Северодвинск қаласында Ресейдің атамдық кеме жасау орталығы.
Облыс аймағында Мирный қаланың маңында Плесецк космодромы орналасқан.
Облыста ағаш өңдеу және оны экспортқа шығару, машина жасау, балық өңдеу өнеркәсібі, терісі бағалы аң аулау, сүтті мал шаруашылығы дамыған.
Энергетикасы Печора бассейнінің көміріне негізделген. Облста гипс, әк т.б. құрылыс мариалдар өндіріледі.

Көлік[өңдеу]

Темір жолдардың жалпы ұзындығы 1760 км, өзен жолдары - 3,8 мың км, тас жолдар - 7230 км.
Үш аэропорт бар. Архангельск, Котлас, Нарьян-Мар.
Теңіз порттары: Архангельск, Онега, Мезень, Нарьян-Мар.