Аю балдырған

Аю балдырған
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Тұқымдасы: Шатыршагүлділер тұқымдасы Тегі: Аю балдырған Түрі: Archangеlica officinalis
Екі-есімді атауы
Archangеlica officinalis L.

Аю балдырған (лат. Archangеlica officinalis) - шатыршагүлділер тұқымдасына жататын, екіжылдық, шөп тектес өсімдік.

Сипаты

• Биіктігі 2 метрге дейін жетеді.
• Тамыры қысқа, жуан, сындырғанда одан ақ сүт тәрізді зат бөлініп шығады.
• Сабағының іші қуыс, тік өседі, жуан, сырты тегіс.
• Жапырақтары сопақша келеген, 2-3 салалы, ара тісті. Төменгі жапырақтары ірі, сағақтары ұзын. Жоғарғылары отырмалы және әрбір жапырағының түп жағы сақина сияқтанып, сабақты қоршап тұрады.
• Гүлдері ақ немесе жасыл сары түсті, шоғырланып тұрады. Мамыр айынын қыркүйек айына дейін гүлдейді.
• Өсімдіктің аңқыған ерекше иісі бар және дәмі ащы. Ол батпақты жерлерде, өзен, көл жағаларында, ылғалды шабындықтарды, орман арасында өседі.

Құрамы

• Шайыр
• Эфир майлары
• Балауыз
• Илік және ащы заттар
• Валериан қышқылы
• Сірке қышқылы

Емдік қасиеті

• Медицинада аю балдырғанның тамырын тер шығаратын, өт және несеп айдайтын, жел шығаратын, қақырық түсіретін дәрі ретінде пайдаланады.
• Микробтар мен паразиттерді өлтіретін қасиеті де бар.
• Аю балдырғанның тамырын бронх қабынғанда, іш желдегенде, ішек түйнеп ауырғанда, іш өткенде қолдану өте пайдалы.
• Хорея ауруы кезінде жүйке тыныштандыратын дәрі ретінде береді.
• Подагра, ревматизм, бел ауруы кезінде осы өсімдіктен ванна жасап пайдаланады.
• Аю балдырғанның өскінінен сығып алған сөл тістің, құлақтың шаншып ауырғанын қойғызады.

Дәрі жасау үшін өсімдіктің тамырын ерте көктемде қазып алады, жемісін күзде жинайды.

Тағы қараңыз

• Дәрілік өсімдіктер