Ағылшын өлшем жүйесі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Ағылшын бірліктер жүйесі Ұлыбританияда, АҚШ-та және басқа да елдерде пайдаланылады. Кейбір елдердің өлшем мөлшерінде айырмашылықтар бар, сондықтан әдетте есептеулер ыңғайлылығы және метрлік жүйеге аудару үшін ағылшын өлшем жүйесіне сай дөңгелектенеді. Бұл жүйе бүгінде Метрлік бірліктер жүйесімен ығыстырылып бара жатыр.

Қашықтық бірліктері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Аудан бірліктері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • 1 миля² (square mile) = 640 акрам = 2,59 км²
  • 1 акр (acre) = 4 рудам = 4046,86 м²
  • 1 руд (rood) = 40 родам² = 1011,71 м²
  • 1 род² (square rod) (поль², перч²) = 30,25 ярдам² = 25,293 м²
  • 1 ярд² (square yard) = 9 футам² = 0,83613 м²
  • 1 фут² (square foot) = 144 дюймам² = 929,03 см²
  • 1 дюйм² (square inch) = 6,4516 см²

Салмақ өлшемдері (масса)[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Британ империялық масса өлшем бірліктері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • 1 үлкен тонна (ұзын) (long ton) = 20 хандредвейт (квинтал) = 2240 фунт = 1016,05 кг
  • 1 қысқа тонна (қысқа) (short ton, АҚШ, Канада және т.б.) = 20 қысқа хандредвейт (центал) = 2000 фунт = 32000 унция = 907,185 кг
  • 1 метрлік тонна (metric ton) = 2204,6 фунт = 0,984 үлкен тонна = 1000 кг
  • 1 киль = 8 челдрон =424 хандредвейт =47488 фунт =21540,16 кг
  • 1 челдрон, көмір үшін (chaldron) = 1/8 киль = 53 хандредвейт = 5936 фунт = 2692,52 кг
  • 1 вей = 2—3 хандредвейт = 101,6—152,4 кг
  • 1 квинтал (quintal) = 1 үлкен хандредвейт (long hundredweight) = 112 фунт = 50,802 кг
  • 1 центал (центнер) = 1 қысқа хандредвейт (short hundredweight) = 100 фунт = 45,36 кг
  • 1 слаг= 14,6 кг
  • 1 тод (tod, «груз») = 1 квартеру ұзын = 1/4 үлкен хандредвейт= 28 фунт = 2 стоунам = 12,7 кг
  • 1 квартер короткий (short quarter, «ширек») = 1/4 қысқа хандредвейт = 25 фунт = 11,34 кг
  • 1 Стоун (stone, «тас») = 1/2 үлкен квартер = 1/8 үлкен хандредвейт = 14 фунт = 6,350293 кг
  • 1 клов (уст.) = 1/2 стоуна = 1/16 хандредвейт = 7 фунт = 3,175 кг (ранее величина клова составляла 6,25—8 фунт = 2,834—3,629 кг)
  • 1 квартерн = 1/4 стоуна = 3,5 фунт = 1,588 кг
  • 1 фунт (pound, лат. pondus, қысқ. lb) = 16 унция = 7000 гран = 453,59237 г
  • 1 унция (ounce, oz) = 16 драхма = 437,5 гран = 28,349523125 г
  • 1 драхма (dram)= 1/16 унция = 27,34375 гран = 1,7718451953125 г
  • 1 гран (grain, лат. granum, қысқ. gr) (до 1985 года) = 64,79891 мг

Американдық масса өлшем бірліктері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • 1 квинтал = 1 хандредвейт = 100 фунт = 1 центал = 45,36 кг
  • 1 слаг = 14,6 кг
  • 1 квартер = 1/4 хандредвейт = 25 фунт = 11,34 кг
  • 1 стоун = 14 фунт = 6,35 кг

Дәріхана және троя (қымбат металл және тастар үшін) бірліктері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дәріхана және Троя (қымбат металдар мен тастар үшін) өзіндік бірліктерімен ерекшеленеді:

  • Дәріхана жүйесі, фармацевтика саласында пайдаланылады, көбіне қолданылатындары фунт, унциясы, драхма, қысым, Гран, мин;
  • Монета жүйесі: (троя) жүйесі зергерлер мен теңге сарайының пайдаланылатын салмақ. Негізгі мәндер - фунт, унция, пенниуейт, карат; Бұл жүйе, сондай-ақ оқ-дәрі өндірісінде қолданылады;
  • Британдық және американдық жүйелеріні құндары әр түрлі болып келеді.

Дәріхана салмақ бірліктері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

XV-XX ғасырлардағы британдық Дәріхана жүйесі өлшем салмағы. фармацевтика саласындағы пайдаланылады, онда фунт, унция, драхма, скрупул және гран қолданылды. Бұл жағдайда, дәріхана фунт құны, унция, коммерциялық пайдалану үшін мәндері аттары ерекшеленеді.

Салмақ өлшем бірліктері (масса) Сұйықтық өлшем бірліктері
1 фунт = 12 унция = 5760 гран = 373,24172 г
1 унция (Тройская унция) (uncia, oz) = 8 драхма = 24 скрупула = 480 гран = 31,1035 г 1 сұйық унция = 8 сұйық драхмам = 24 сұйық скрупула = 28,413 мл
1 драхма (драм) (1975 жылғы дейін) = 1/96 дәрхана фунты = 1/8 унция = 3 скрупула = 60 гран = 3,88794 г 1 сұйық драхма (1878 — 1 ақпан 1971 жыл) = 3 сұйық скрупулам = 1/8 сұйық унция = 60 минима = 0,96 амер. сұйық драхмам = 3,55163 мл
1 скрупула (scrupulum) = 1/3 драхма = 20 гран = 1,296 г 1 сұйық скрупула (1878 — 1 ақпан 1971 жыл) = 1/3 сұйық драхма = 1/24 сұйық унция = 20 миним = 19,2 амер миним = 1,18388 мл
1 гран (granum) (1985 жылға дейін) = 1/20 скрупула = 64,79891 мг 1 миним (1878 — 1 ақпан 1971 жыл) = 1/60 сұйық драхмы = 1/20 сұйық скрупула = 0,96 амер. миним = 0,05919 мл
  • Ұлыбританияда XIX-XX ғасырларда фармацевтер пайдаланылған сұйық сыйымдылығының бірлігі. 1 Ақпан, 1971 жылы тоқтатылды.
Фунт
Унция 12
Драхма 8 96
Скрупул 3 24 288
Гран 20 60 480 5760
0,06479891 г 1,296 г 3,88793 г 31,1035 г 373,242 г
Галлон
Унция сұйық 160
Драхма сұйық 8 1,280
Скрупул сұйық 3 24 3,840
Миним 20 60 480 76,800
0,059 мл 1,184 мл 3,55163 мл 28,413 мл 4,546 л
0,96 амер. минимасы 19,2 амер. минимасы 0,96 амер. ж. драхмасы 0,96 амер. ж. унциясы 1,20095 амер. галлоны

Монеталық (троялық) салмақ өлшем жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жүйе зергерлер мен теңге сарайында пайдаланылады. Негізгі мәндер - фунт, унция және пенниуейт.

  • 1 фунт = 12 унция= 5 760 гран = 373,242 г
  • 1 фунт, троялық = 0,822857 фунт, масса = 13 унция 72,5 гран
  • 1 фунт, масса = 1,215277 фунт троялық = 1 фунт тройск. 2 унция 280 гран
  • 1 унция (Троялық унция) (uncia, oz) = 8 драхма = 24 скрупула = 480 гран = 31,1034768 г
  • 1 драхма троялық (до 1975 года) = 1/96 троялық фунт = 2,5 пеннивейт = 1/8 унция = 3 скрупула = 60 гран = 3,88793 г
  • 1 пеннивейт (ағылш. pennyweight — пеннидің салмағы) = 24 гран = 1,55517384 г
  • 1 карат = 3,086 гран = 200 мг
  • 1 гран (granum; 1985 жылға дейін) = 20 майт = 480 дойт = 9600 периот = 230400 блэнк = 64,79891 мг
  • 1 майт = 24 дойт = 480 периот =11520 блэнк = 3,24 мг
  • 1 дойт = 20 периот = 480 блэнк = 0,135 мг
  • 1 периот (periot)= 24 блэнк = 1/20 дойт = 0,00675 мг
  • 1 блэнк (blank)= 0,000281245 мг
Унция
Пеннивейт 20
Гран 24 480
Майт 20 480
Дойт 24 480
Периот 20 480 9,600
Блэнк 24 480 11520 230400
0,000281245 мг 0,00675 мг 0,135 мг 3,24 мг 64,79891 мг 1,555 г 31,1035 г

Сұйықтықтар өлшем жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Британ империялық сұйықтықтар үшін өлшем жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • 1 бат («торец») = 108—140 галлон = 490,97—636,44 л (дм³, около 2 хогзхед)
  • 1 бат сыра = 108 галлон = 17,339 фут³ = 490,97 л
  • 1 пайп = 105 галлон = 2 хогзхеда = 477,34 л (дм³)
  • 1 хогсхед (үлкен бөшке, «қабанның басы») = 52,5 импер галлон = 238,67 л (дм³)
  • 1 баррель = 31—42 галлон = 140,9—190,9 л (дм³)
  • 1 баррель сұйықтық үшін (сыра) (Баррель (көлем бірлігі)) = 36 имперским галлон = 163,65 л (дм³)
  • 1 баррель для сырой нефти = 34,97 галлон = 158,988 л (дм³)
  • 1 килдеркин = 1/2 барреля = 2 феркин = 16—18 галлон = 72,7—81,8 л (дм³)
  • 1 феркин (fir; «маленький бочонок») = 1/6 хогсхеда = 1/4 барреля = 1/2 килдеркина = 8—9 галлон = 36 квартам = 36,3—40,9 л (дм³)
  • 1 имперский галлон = 4 квартам = 8 пинтам = 32 джилла = 160 сұй. унция = 4,546 л (дм³)
  • 1 потл = 1/2 импер. галлон = 2 квартам = 2,27 л (дм³)
  • 1 кварта = 1/4 импер. галлон = 2 пинтам = 1,1365 л (дм³)
  • Большие шөлмек, распространенные в Европе и в Великобритании (см. шампанское):
    • 1 Мелхиседек (Melchizedek) = 40 бутылок = 30 литр
    • 1 Примат (Primat) = 36 бутылок = 27 литр
    • 1 Соломон = 25 литр
    • 1 Мельхиор (Melchior)= 24 бутылок = 18 литр
    • 1 Навуходоносор (Nebuchadnezzar) = 20 бутылок = 15 литр
    • 1 Валтасар (Balthazar) = 16 бутылок = 12 литр
    • 1 Салманасар (Salmanazar) = большая винная шөлмек = 12 бутылок = 9 литр
    • 1 Мафусаил (Methuselah) = 8 бутылок = 6 литр
    • 1 Ровоам (Rehoboam) = 6 бутылок = 4,5 литра
    • 1 Иеровоам (Jeroboam) (двойная Magnum bottle) = 4 шөлмек = 3 литра
    • 1 Магнум (Magnum bottle) = 2 шөлмек = 1,5 литр
  • 1 шөлмек молока = 1 кварте = 946,36 мл
  • 1 шөлмек виски = 1 пятой = 757,1 мл
  • 1 шөлмек шампан = 2/3 кварта = 630,91 мл (француз шампаны, 750 мл)
  • 1 шөлмек вина = 750 мл = 25,3605 жидких унций
  • 1 бакет («ковш») бейресми бірлік = 5 импер. галлон = 18,927 л
  • 1 филет = 1/2 шөлмек шампаны = 375 мл
  • 1 пинта = 1/8 импер. галлон = 1/2 кварта = 4 джилла (гиллам) = 20 унция жидким = 34,678 дюйм³ = 0,568 261 л (дм³)
  • 1 джилл (гилл) = 1/4 пинта = 5 сұй. унция = 8,670 дюйм³ = 0,142 л (дм³)
  • 1 таңғы ас чашкасы = 1/2 пинта = 10 сұй. унция = 17,339 дюйм³ = 1,2 ам. кесе = 284 мл
  • 1 ас қасық = 3 шай қасық = 4 сұй. драхма = 1/2 сұйық унция = 14,2 мл
  • 1 шай қасық = 1/3 ас қасық = 1 1/3 сұй. драхма = 4,7 мл (басқа қайнаркөзден: = 1/8 сұй. унции = 3,55 мл (дәстүр.), мед. и кухня = 5 мл)
  • 1 вино рюмкасы, бокал = 16 сұй. драхма = 2 сұй. унция = 56,8 мл; басқа дерек бойынша 2,5 сұй. унцияға тең = 5 ас қасық = 1/2 джилла = 71 мл
  • 1 унция сұйық (fl oz) = 1/20 пинта = 1/5 джилла = 8 сұй. драхма = 24 сұй. скрупул = 1,733 871 дюйм³ = 28,413063 мл (см³)
  • 1 драхма сұйық (1878 — 1 ақпан 1971 жыл) = 3 сұй. скрупул = 1/8 сұй. унции = 60 миним = 0,96 ам. сұй. драхма = 0,216734 дюйм³ = 3,551633 мл
  • 1 сұй. скрупул дәріх. (1878 — 1 ақпан 1971 года) = 1/3 сұй. драхма = 1/24 сұй. унции = 20 миним = 19,2 ам. миним = 1,18388 мл
  • 1 миним дәріх. (1878 — 1 ақпан 1971 года) = 1/60 сұй. драхма = 1/20 сұй. скрупул = 0,96 ам. миним = 0,05919 мл

Сұйықтықтар үшін американдық өлшем жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үлгі:Нет источников в разделе

  • 1 баррель = 31—42 галлон = 140,6—190,9 литр
  • 1 баррель сұйықтық үшін = 31,5 галлонҮлгі:Нет АИ = 119,2 л (дм³)
  • 1 шикі мұнай үшін баррель = 42,2 галлон = 158,97 л (дм³)
  • 1 галлон амер. = 0,833 галлон ағылш. = 3,784 л (дм³)
  • 1 кварта амер. = 0,833 кварта ағылш. = 0,946 л (дм³)
  • 1 пинта сұйық амер. = 1/8 амер. галлон = 0,473 л (дм³)
  • 1 джилл (гилл) = 1/4 пинта амер. = 0,118 л (дм³)
  • 1 унция сұйық (fl oz) = 1/128 галлон = 1,041 унции ағылш. = 2 ст. ложки = 1/8 стакан = 29,56 мл (см³)
  • 1 рюмка = 16 сұй. драхма = 2 унции = 1/4 стакан = 59,12 мл
  • 1 драхма сұйық = 1/8 сұйық унция = 3,6966 мл
  • 1 ас қасық (ас қ.) = 3 шай қасық (ч. л.) = 4 сұй. драхма = 1/2 сұй. унции = 14,8 мл
  • 1 шай қасық (ч. л.) = 1/3 ас қасық (ас қ.) = 1 1/3 сұй. драхма = 4,9 мл
  • 1 шай қасық = 60 капель (0,08 мл)
  • 1 кофе қасығы = 1/2 ч. л. = 2,45 мл
  • 1 қоспалар үшін қасықпен = 1/4 ч. л. = 1,225 мл
  • 1 миним = 1/60 сұй. драхма = 0,06 мл

Сусымалы денелердің өлшем жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Британ империялық сусымалы денелердің өлшем жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • 1 челдрон (челдер; chd; «котел, үлкен шәйнек») = 32—36 бушель = 1268—1309 л (дм³)
  • 1 квартер = 2 коум = 64 галлон = 8 бушель = 290,93 л (дм³)
  • 1 коум = 4 бушель = 32 галлон = 145,475 л (дм³)
  • 1 баррель сырғымалы денелер үшін = 36—40 галлон = 163,6—181,7 л (дм³)
  • 1 сак («мөшек») = 3 бушель = 109,05 л (дм³)
  • 1 страйк = 2 бушель = 72,73 л (дм³)
  • 1 бушель = 4 пекам = 8 галлон = 32 құрғ. кварта = 62 құрғ. пинта = 1,032 ам. бушель = 2219,36 дюйм³ = 36,36872 л (дм³)
  • 1 пек = 2 галлон = 1,032 пека ам. = 9,092 л (дм³)
  • 1 галлон = 4 кварта = 8 пинта = 4,546 л (дм³)
  • 1 кварта = 2 пинта = 1,032 кварта ам. = 1,136 л (дм³)
  • 1 квартерн құрғ. (ширек) = 1/4 пека = 2 кварта = 2,2731 л
  • 1 пинта = 0,568261 л (дм³)

Американдық сусымалы денелердің өлшем жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • 1 квартер = 2 коум = 64 галлон = 8 бушел = 282 л
  • 1 коум = 4 бушел = 32 галлон = 141 л
  • 1 баррель сусымалы денелер үшін =117,3—158,98 л
  • 1 бушель = 0,9689 ағылш. бушелі = 35,2393 л; басқа деректерде 35,23907017 л = 9,309177489 американ галлоны
  • 1 амер. пек = 0,9689 ағылш. пек = 8,81 л
  • 1 галлон = 4,405 л
  • 1 амер. кварта = 1,101 л
  • 1 құрғақ амер. пинта = 1/64 бушел = 1/8 галлон = 0,551 литр
  • 1 унция (uncia, oz) = 16 драхма = 437,5 гран = 28,35 г

Басқа да өлшемдер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тағы да, қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үлгі:Бірліктер жүйесі

Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]