Жамбыл облыстық орыс драма театры

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Жамбыл облыстық орыс драма театры
сурет
Орналасуы  Қазақстан
Тараз
Негізделгені 1967
Директоры Ақылдос Тәжиев

Жамбыл облыстық орыс драма театры – Тараз қаласындағы мәдени-сахналық ұжымдардың бірі.

Тарихы

Театр 1967 жылы наурыз айында құрылып, өз шымылдығын В.Н. Биль-Белоцерковскийдің "Теңіз дауылы" (қоюшы режиссер Ф. Литвинская, суретші В. Давыдов) спектаклімен ашты. Театрдың құрылуына Қазақстан Кеңестік Социалистік Республикалар Одағының халық әртістері Е. Орел, Е. Черноушенко және П. Черемисин, Латвия Кеңестік Социалистік Республикалар Одағының құрметті әртісі Вахтанг Турманидзе ат салысқан.

Театрдың алғашқы директоры Н. Стаховский болды. Бұдан бөлек әр жылдары оған А. Рагулин, В. Назаров, В. Литвин, Л. Житницкий, В. Беседин, М. Лейба, В. Дадаева, Г. Сафонов сынды азаматтар басшылық еткен. 2014 жылдан бері қарай театрға Ақылдос Тәжиев басшылық етіп келеді.

Театрдың әр жылдарғы бас режиссерлері Ф.Литвинская, В. Хурда, П. Ширшов, А. Асанин, ҚАЗКСР еңбек сіңірген мәдениет қайраткері И. Сермягин, Л. Житницкий, И. Милованов, В. Перунов болған.

Қоюшы-режиссерлер қатарында Б. Скомаровский, И. Милованов, В. Тужилин, Ж. Бодаубаева, Б. Избасаров. А. Файзуллин, В. Сукопов, О. Ізбасаровтар бар.

Театр ұзақ уақыт бойы сырт жерлерден, Ресейден уақытша келген әртістермен жұмыс істеп, жергілікті кадрларды тарту жөніндегі ұсыныстарды жүзеге асыруға мүмкіндік болмады. Соның салдарына ұзақ жылдар бойы театрда кадр тұрақтамады. Тек 1992 жылдан бастап қана театр басшылығы жергілікті кадрларға баса көңіл бөліп, шығармашылық ұжымды толықтыруға айрықша назар аударды. Осылайша театр ұжымына А. Назин, Н. Гааль, О. Гурская, Э. Аккулиева, Н. Новикова, И. Яковлева, И. Избасарова тәрізді әртістер қосылды. Театр басшылығы Жамбыл қалалық мәдениет училищесіндегі оқу процесімен тығыз байланыс жасап, осы оқу орнының бес түлегін өз қатарына шақырды. Театр ұжымында Ресей халық әртісі В. Турманидзе, Қазақстан халық әртісі Е. Чернышенко және А. Девятов, В. Хурда, М. Далиненко, В. Ледяев, Н. Казанцева, Е. Чикичева, В. Забелин, В. Кормаз, Г. Просвирин, В. Меликова, В. Стародубов секілді талантты әртістер бірнеше жыл еңбек етіп, көрермендер ризашылығына бөленді.[1]

Театр қойылымдары

Жас театр ұжымы алғашқы жылдардың өзінде-ақ орыс, кеңес және шет ел драматургиясының алтын қорына кірген сан қилы қойылымдарды көрсетіп, көрермендер құрметіне ие болды. Олардың ішінде А. Твардовскийдің "Василий Теркин", А. Даниловтың "Милиция комиссары", Н. Анкиловтың "Жауынгер жесірі", А.Д. Салынскийдің "Барабаншы қыз", Н. Гогольдің "Ревизор", Д. Фонвизиннің "Жетесіз жеткіншек", А.Н. Островскийдің "Бальзаминовтың үйленуі", М. Горькийдің "Шыңырауда", Еврипидтің "Медея", У. Шекспирдің "Виндзор сайқымазақтары" мен "Отелло", О. де Бальзактың "Өгей шеше", т.б. пьесалар бар. Театр ұжымы, әсіресе, патриоттық тақырыптағы пьесаларға ерекше мән беріп, С. Смирновтың "Мен көрген кісілер", З. Тоболкиннің "Анна туралы аңыз", К. Симоновтың "Орыс мәселесі", Ф. Абрамовтың "Екі қыс және үш жаз", К. Губаревичтің "Брест қамалы" спектакльдерін сахнаға шығарды. Сахна өнерін жұртшылыққа барынша кең насихаттаудағы еңбегі үшін театр ұжымы КСРО Мәдениет министрінің дипломымен (1970), “Милиция комиссары” спектаклі үшін Қазақстан Қшкі істер министрінің ескерткіш медалімен (1971) марапатталды. 1995-2000 жылдар аралығында театр қойған спектакльдер саны 700-ден асты. Олардың ішінде Қ. Мұхамеджановтың "Қуырдақ дайын" комедиясы (реж. В. Тужилин, 1995), жергілікті автор Е. Әлімжанның "Кресло" сатиралық комедиясы (реж. Ә. Әмзеұлы, 1997), М. Шахановтың "Шыңғыс ханның құпиясы" ("Тайна, унесенная Чингисханом") атты драмалық поэмасы (реж. Қ. Қалымов, 2000), т.б. бар.[2][3]

Театр жетістіктері

  • 1973 жылы театр милиция қызметінің қыр-сырын көрсететін жаңадан сахналаған қойылымы үшін Кеңестік Социалистік Республикалар Одағының мәдениет министрлігінің дипломымен марапатталды.
  • 1998 жылы театр М. Кәрімнің "В ночь лунного затмения" спектаклімен IV республикалық фестивальге қатысып, жас әртіс Е. Дубовик лауреат атанды және "Екінші деңгейдегі әртістің үздік рөлі үшін" дипломымен марапатталды.
  • 1999 жылы А.Әмзеұлының "Жауынгердің анасы" қойылымында басты рөлді сомдаған Г. Соколова "Ерең еңбегі үшін" медалімен марапатталды. Осы жылы А. Файзулина Қазақстан Республикасының "Құрмет грамотасымен" марапатталды.
  • 1980 жылы әртіс Чернушенко Матвеевнаға және Черемисин Петр Михайловичке "Қазақ Кеңестік Социалистік Республикалар Одағының құрметті әртісі" атағы берілді.
  • 2010 жылы қыркүйекте Ұлы Отан соғысы жеңісінің 65 жылдығына және Бауыржан Момышұлының 100 жылдығына арналған ХVІІ Республикалық драма театрлары байқауында театр әртісі Бекназар Ізбасаров "Жолдас комбат" атты қойылымда жақсы ойнағаны үшін қаржылай сыйақыға қол жеткізді.
  • 2012 жылы қыркүйекте театр Бішкектегі Ш. Айтматов атындағы Мемлекеттік ұлттық орыс драма театрының сахнасында А. Камюдің "Калигуласын", А. Лоуренстің "Вестсайдың тарихы" әлеуметтік драмасын сахналап, үлкен жетістікпен өнер көрсетті, қараша айында Қазақстан Театр Қайраткерлері Одағының ұйымдастыруымен өткен Республикалық "Дебют" талантты жас режиссерлер байқауында жас режиссер Дина Жұмабаеваға 1 орын берілді. Ол С. Бекеттің "Годоны күте, күте... шығармасын сахналады.
  • 2013 жылы – Керчь қаласында (Украина) өткен Халықаралық театрландырылған фестивальге қатысып, Жанна Ануйяның "Жанталас" трагедиясы сахналап "Антика тақырыбындағы ең үздік сахна" номинациясы бойынша жеңімпаз атанды; қараша айында Таразда өткен "Тұңғышбай әл-Тарази Таразға шақырады" атты фестивальде М. Булгаковтың "Өлі жандарын" режиссер Дина Жұмабаева сахналап, "Ең үздік ансамбль" номинациясы бойынша жүлделі орынды иеленді; Бішкекте өткен Шыңғыс Айтматовтың 85 жылдығына арналған Арт-Орда фестивалінде Түркия, Новосібір, Алматы және басқа шет мемлекеттен келген ірі театр ұжымдарымен қатарласа өнер көрсеткен облыстық драма театры үздіктер қатарынан көрінді; Алматыдағы Халықаралық мәдениет күні мерекесінде театрдың бас суретшісі Владимир Сизинцев "Ең үздік қоюшы-суретші" атағымен бірге "Еңлікгүл" медалін жеңіп алды.
  • 2016 жылы театр әртісі және режиссері В. Сукоповқа "Мәдениет саласының үздігі" атағы берілді. Сонымен қатар осы жылы театр әртістері Э. Аккулиева, театр әртісі әрі режиссері Б. Ізбасаров "Мәдениет саласының үздігі" төсбелгісімен марапатталды.
  • Қазақстан Тәуелсіздігінің 25 жылдығына орай театр директоры А. Тәжиев, актрисалар О. Ізбасарова, Н. Антимоновалар мерейтойлық медальмен марапатталды. Одан бөлек О. Ізбасарова, Н. Антимонова "Мәдениет саласының үздігі" медалін алды.
  • 2017 жылы Белградта өткен "Славия 2017" ХVІ Халықаралық фестивалінде театр Эдвард Родзинскийдің "НЕРОН және мен" пьесасын қоюшы-режиссер Қуандық Қасымов сахналап, ол 1-орынды иеленді.
  • 2018 жылы Македонияның Велес қаласында өткен "СТОБИ 2018" Халықаралық антикалық фестивальінде де облыстық театр тағы да осы шығарманы алып шығып, Сенеки бейнесін сомдаған актер Б. Ізбасаров "Ең үздік ер адам рөлі" атағын жеңіп алды. Осы жылы қарашада Бішкекте өткен "Айтматов және театр" халықаралық фестиваліне театр жазушының "Ғасырдан да ұзақ күн" романын ықшамдап алынған С. Раев пен Н. Әбдіқадыровтың "Найман Ана" драмасын алып шықты. Мұнда театр "Үздік режиссура" номинациясы бойынша жеңімпаз атанды.

Дереккөздер

  1. ↑ Қазақстанның мәдени ошақтары. Культурные центры Казахстана: Фотоальбом. – Алматы:«АСА» Баспа үйі» ЖШС, 2012. – 288 б. (қазақ, орыс, тілдерінде) ISBN 978-601-80325-0-9
  2. ↑ “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
  3. ↑ Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8

Театр сайты

http://zhambyl-teatr.kz/

«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Жамбыл_облыстық_орыс_драма_театры&oldid=2923623» бетінен алынған