Зетта-

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Зетта- (белгілеу: қазақ «З», халықаралық «Z»[1]) — мәннің 1021 санына немесе секстиллионға көбейтілгендікті көрсететін қосымша. Атауы француздың sept немесе латынның septemжеті сөзінен шыққан, өйткені ол 10007 санына эквивалентті. СИ қосымшасы ретінде 1991 жылы XIX Салмақтар мен шаралар бойынша бас конференцияда қабылданды.[2][3]

Зетта префиксінің қабылдануына дейін практикаға гепта префиксі енді. Оның атауы да жетіні білдіретін гректің ἑπτά сөзінен шықты. Гепта қосымшасы ресми түрде мойындалмады және қазіргі таңда қолданылмайды.

Мысалы:
Кесте 1 — SI префикстері
Атауы йотта- зетта- екса- пета- тера- гига- мега- кило- һекто- дека-
Халықаралық
белгілеуі
Y Z E P T G M k h da
Еселігі 1024 1021 1018 1015 1012 109 106 103 102 101
Атауы деси- сенти- милли- микро- нано- пико- фемто- атто- зепто- йокто-
Халықаралық
белгілеуі
d c m µ n p f a z y
Еселігі 10−1 10−2 10−3 10−6 10−9 10−12 10−15 10−18 10−21 10−24

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Метрлік префикстері
Префикс Символы 1000m 10n Ондық Қысқа шкаласы Ұзын шкаласы Кейін[n 1]
иотта Y 10008 1024 1000000000000000000000000 септиллион квадриллион 1991
зетта Z 10007 1021 1000000000000000000000 секстиллион триллиард 1991
екса E 10006 1018 1000000000000000000 квинтиллион триллион 1975
пета P 10005 1015 1000000000000000 квадриллион billiard 1975
тера T 10004 1012 1000000000000 trillion billion 1960
гига G 10003 109 1000000000 billion milliard 1960
мега M 10002 106 1000000 миллион 1960
кило k 10001 103 1000 мың 1795
хецто h 10002/3 102 100 жүз 1795
деца da 10001/3 101 10 он 1795
10000 100 1 бір
деси d 1000−1/3 10−1 0.1 оннан бір 1795
сенти c 1000−2/3 10−2 0.01 жүзден бір 1795
милли m 1000−1 10−3 0.001 мыңнан бір 1795
микро μ 1000−2 10−6 0.000001 миллионнан бір 1960
нано n 1000−3 10−9 0.000000001 billionth миллиардтан бір 1960
пико p 1000−4 10−12 0.000000000001 триллионнан бір billionth 1960
фемто f 1000−5 10−15 0.000000000000001 квадриллионнан бір billiardth 1964
атто a 1000−6 10−18 0.000000000000000001 квинтриллионнан бір триллионнан бір 1964
зепто z 1000−7 10−21 0.000000000000000000001 секстиллионнан бір триллиарттан бір 1991
иокто y 1000−8 10−24 0.000000000000000000000001 септиллионнан бір квадриллионн бір 1991
  1. The metric system was introduced in 1795 with six prefixes. The other dates relate to recognition by a resolution of the CGPM.