Ит бүлдірген

ИТ БҮЛДІРГЕН— ит бүлдірген тұқымдасының бір түрі. Бнікт. 2,5—25 см. Етженді мәңгі жасыл жапырағының ұз. 5—27 мм, ені 3—12 мм, сопақша келген шала бұта. Гүлі солғын қызғылт. шашақ тәрізді топтанған. Май —июньде гүлдейді, авг.— сентябрьде жеміс береді. Жемі-сі көп, айқын қызыл, жеуге жарамды. II. б. Солт. және Орт. Европада, Азия, Солт. Америкада қылқан жапырақты орман, аралас ормандар, бұта арасыга-да. түидрада, кепкен шымтезекті жер-лерде, КСРО-да барлық орманды ай-макта, тундрада, Кавказ тауларыпда, Қазақстанда Көкшетау Алтайда өсе-ді. II. б. жемісінің кұрамында 8 - 12% қант және органик. кышқылдар (ли-мон, алма, бензой, аскорбин) сондай-ақ глюкозид, вакцинин т. б. заттар болады. Жемісі жаксы сақталады, ва-ренье, повидло, маринад дайындала-ды, конфет өнеркәсібінде папдаланы-лады. Жапырағында 5—7% арбутин глюкозиді, флавонол, нлік заттар бо-лады. Жапырактарын суда қайнатып, ревматизмге қарсы және несеп айдау-ға қолданады.