Кенқайраң

Кенқайраң– құрамында пайдалы құрамдас бөліктері бар ұсақталған тау жыныстарының жер бетіндегі жиынтығы. Кенқайраңды үгілу, көшу процестері кезінде тұрақты минералдар ғана түзе алады (алмас, алтын, платина, касситерит, т.б.). Кенқайраңдар түзілу жағдайына қарай эллювийлік, делювийлік, солифлюкциялық, коллювийлік, жылжымалы, пролювийлік, аллювийлік, т.б. болып бөлінеді. Сондай-ақ, мұзбасу және аридтік климатты аймақтарда мұздықты, эолдық кенқайраңдар түзіледі. Түзілу уақытына қарай кенқайраңдар: көне заманғы (мезозой, палеозой және прекембрий), антропогендік және қазіргі заманғы болып бөлінеді; орналасу жағдайына қарай жер үстіндегі және көмілген (морена, эффузивті, жылжымалардың астында қалған); құрамына қарай бір немесе көп минералды; пішініне қарай қабатты, линза, таспа, ұя пішіндес болады. Олардың ұзындығы бірнеше жүз метрден бірнеше км-ге дейін, ені бірнеше метрден жүздеген метрге дейін, қалыңдығы бірнеше см-ден ондаған метрге дейін болуы мүмкін. Қазақстанда алтынның кенқайраңды кен орындары Оңтүстік Алтайдың Күршім, Қалжыр, Қалғұты өзендері алабында, алмастың кенқайраңды кен орындары Солтүстік Қазақстан облысында (Қаратал, Қарағаш) бар.== Дереккөздер ==