Коттон -мутон эффектісі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Коттон – мутон эффектісі –жарық сәулесіне перпендикуляр магнит өрісіндегі изотропты затта сәуленің қосарланып сынуы. Мұны алғаш рет коллоидты ерітінділерде шотланд физигі Дж.Керр және оған тәуелсіз италиялық физик К.Майорана ашқан (1901). Алайда оны тереңірек зерттеген француз физиктері Э.Коттон мен Х.Мутон (1907). Коттон – мутон эффектісін бақылау үшін магнит өрісі бағытымен 45 бұрыш жасайтын сызықты полярланған монохромат жарық күшті электрмагнит полюстерінің арасына орналасқан мөлдір изотропты зат арқылы өткізіледі. Полярланған молекулалар салдарынан магнит өрісіндегі зат оптикалық анизотропты затқа (оның оптикалық осі магнит өрісі кернеулігіне параллель болады), ал ол арқылы өткен жарық эллипстік полярланған жарыққа айналады. Сөйтіп, зат ішінде жарық фазалық жылдамдығы әр түрлі болатын кәдімгі және өзгеше екі толқын түрінде таралады. Коттон – мутон эффектісі Зееман эффектісі және Фарадей эффектісі сияқты магниттік-оптикалық құбылыс. Оның теориясы Керр эффектісінің теориясымен бірдей. Коттон – мутон эффектісінің көмегімен молекулалардың құрылымы, олардың қозғалғыштығы анықталады.

Пайдаланған әдебиет[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақ Энциклопедиясы, 11 - том