Көкөрік батпағы
| Көкөрік батпағы алт. -Тӧгӧрик- | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Теңiз деңгейiнен биіктігі | 1500 м |
| Ұзындығы | ~ 35 км |
| Ені | 5−15 км |
| Шығатын өзен | Көкөрік |
| Орналасуы | |
| 50°36′56″ с. е. 85°21′41″ ш. б. / 50.61556° с. е. 85.36139° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 50°36′56″ с. е. 85°21′41″ ш. б. / 50.61556° с. е. 85.36139° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Ресей |
| Аймақ | Алтай Республикасы |
Көкөрік батпағы — Алтайдағы ең ірі батпақ. Ресейдің Алтай Республикасындағы Теректі тау жотасында орналасқан.
Теңіз деңгейінен биіктігі шамамен 1500 метр. Ойпатты батпақтар типіне жатады.
Оңтүстігі ажырайтын таулардың сақинасымен қоршалған.
Батпақтан Аганошка, Сулыаян, Қарлығаш сияқты көптеген салалары бар Көкөрік өзені ағып өтеді. Олардың барлығы батпақтан басталады. Батпақтың жағасында бірнеше шашыраңқы аңшылыққа арналған үйлер бар. Шығыс жақ шетінде оңтүстікте Оймын даласы шатқалына, ал солтүстікте Ело ауылына қарай апаратын қара жол жатыр.
Шығысында биіктігі 2377 метрлі Яна тауы асқақтап тұр. Солтүстігінде биіктігі 2076,1 метр болатын Чугунка тауы және 1993 метрлі Моңлақ тауы орналасқан. Батыста, тау тізбегінің артында, Үстік өзенінің аңғарында тағы бір ірі батпақ бар.
Батпақтың қалыптасуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ол Теректа жотасының тосқауыл әсерінен, жауын-шашынның түсуі мен тұндырылуына және температураның инверсиясына байланысты қалыптасты: қазаншұңқырда суық ауа жиналады, соның салдарынан ылғал көп буланбайды, ал шымтезек судың өтуіне мүмкіндік бермей қатып қалады [1][2][3].
Өсімдік әлемі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Батпақты Алтай республикасының Қызыл кітабына енген және Алтай-Саян провинциясының эндемигі Алтай таутобылғысы (Sibiraea altaiensis (Laxm.) Schneid) басым[4].
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Көкөрік батпағы.. Тексерілді, 20 тамыз 2020.
- ↑ Оңтүстік Сібір және Моңғолия ботаникасының мәселелері: Алтыншы хал. ғылыми-практикалық конф. мәліметтері (Барнаул, 25-28 қазан 2007 ж.). Тексерілді, 20 тамыз 2020.
- ↑ Волкова И.И. Көкөрік батпағының өсімдіктері жайлы (Таулы Алтай) (ru) // Отандық геоботаника: негізгі кезеңдер мен үміттер : Халықаралық қатысуымен Бүкілресейлік ғылыми конференция мәліметтері. — СПб.: Бостон-спект, 2011. — Т. 1. — б. 44—47.
- ↑ Геоэкологияның және таулы аймақтар табиғаттын пайдаланудың қазіргі мәселелері / Яськов М. И. — Таулы Алтай: РИО Горно-Алтайского университета, 2009. — Б. 42. — 142 б.