Мабхара
Мабхара (араб.: مبخر немесе араб.: مبخرة) — араб әлемінде және Түркияда табылған хош иісті зат. Мабхара дәстүрлі түрде балшықтан немесе жұмсақ тастан жасалған. Мабхарлардың көпшілігінде (немесе мабахир, арабша көпше) сыртқы еңіс жақтары бар төртбұрышты тостағанды қолдайтын ішкі еңіс жақтары бар төртбұрышты негіз бар. Ағаш негіз көбінесе аяқтарды қалыптастыру үшін ойылған. Тостағанның өзі қаңылтырмен қапталған. Ескі оттықтар жұмсақ металл түйреуіштер мен жезден жасалған ыдыс-аяқтардың өрнекті комбинацияларымен безендірілген, көбінесе үстіңгі панельдерде айналар бар. Аяқтар әдетте қаңылтырмен жабылған.
Мабхараның қазіргі заманғы нұсқалары жылтыр қаңылтырдан жасалған. Олар дәстүрлі пішінді сақтағанымен, әдетте айналармен, түсті металдармен безендірілген және биіктігі бірнеше дюймден бірнеше футқа дейінгі әртүрлі өлшемдерде келеді. Бүгінгі таңда мабхараны өндірумен негізінен қолөнершілер айналысады, олардың бірі Сауд Арабиясы корольдігінің солтүстік провинцияларының бірі Хаиль провинциясында тұрады.
Сәулеттік мабхаралар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мабхара сәулетшілерді дәстүрлі мабхара пішінінде ғимараттар салуға шабыттандырды. Мысалы, Жиддадағы бір алаңда кофе құмыраларымен қоршалған мабхара мүсіні бар. Сәулетшілер, мүсіншілер мен суретшілер мабхарларды декоративті пейзаж элементтері ретінде қосқан. Эр-Рияд пен Жиддада үлкен мабхар мүсіндері қоғамдық орындарда орнатылған. Қола мабхарлар Эр-Риядтағы су мұнарасын қоршап тұрған қоғамдық бақтарды безендіреді, ал Джидданың Хамра аймағында үлкен гранит мабхар тұр.