Морис Давидович Симашко
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Морис (Шамис) Давидович Симашко (18 наурыз 1924, Одесса — 15 желтоқсан 2000, Бат-Ям, Израиль) — Қазақстанның халық жазушысы (1995).
- 2-дүниежүзілік соғысқа қатысқан.
- Одесса педагогикалық институтын (1946) бітірген.
- ҚазМУ-ды бітірген (1950).
- 1946 — 1976 жылдары оқу-ағарту және баспасөз салаларында қызмет атқарды.
Шығармашылығы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Шығармалары 1948 жылдан жариялана бастады.
- 1958 жылы “Новый мир” журналы “Қарақұмда” повесін басып шығарды. Жазушы шығармаларының бас тақырыбы — Қазақстан, Ресей, Орталық Азия және Таяу Шығыстың тарихы мен ежелгі мәдениеті болды. Классик ақындар Мақтымқұлы мен Омар һайямның өмірі жөнінде
- “Фрагидың арбауы” (1960)
- “Қажы һайям” (1965)
- ортағасырлық Египет пен Мысыр патшасы Бейбарыс сұлтанның өмірі жайында “Емшан” (1966)
- “Кавад патшаның тарихы” (1968) повестерін
- “Маздақ” тарихи романын (1968) жазды.
Симашко шығармаларының басты кейіпкерлері — нақты тарихи тұлғалар: сиқыршы-дуагер Маздақ, Кавад-патша, патшаның шежірегері Авраам, т.б. оқиғалар Византия, Тұран, Иран жерлерінде өтеді.
- Қазақстандағы төңкеріс тақырыбына арналған “Комиссар Жангелдин” (1978)
- Ы.Алтынсариннің ағартушылық қызметін сипаттаған “Қоңырау” (1982)
- 18 ғасырдағы Ресейдегі тарихи оқиғалар мен әйел патша Екатеринаның бейнесін суреттеген “Семирамида” (1988) романдары жарық көрді.
- “Дала комиссары” (1977, Ә.Әлімжановпен бірге) пьесасы Орта Азия мен Қазақстан театрларында қойылды.
Симашконың сценарийлері бойынша
- “Дашқаладағы оқиға” (1964)
- “Қарақұмда” (1965)
- “Бейбарыс” (1989)
- “Гу-га” (1989) кинофильмдері түсірілді.
- “Әдеби сюжеттер” автобиогр. жинағында ол Украинада өткен балалық шағы мен 33-жылдардағы ашаршылық, 1937 ж. әкесінің тұтқындалуын, 47-жылдағы құрғақшылық, т.б. жайттарды шынайы бейнеледі.
- “Киелі жерге сапар” — күрделі публицист. шығарма.
- 1948 — 2000 жылдары аралығында жазған “Ашхабат — Алматы — Мәскеу — Бат-Ям” шығармасында шығарм. өмір жолын еске ала отырып, әр туындысының жазылу тарихын, мазмұнын баяндаған.
- Соңғы шығармасы “Төртінші Римді” ол Израильде жазып, Қазақстанға қайтыс боларының алдында жіберген.
- І.Есенберлиннің “Көшпенділер” трилогиясын (1986)
- Ғ.Мүсіреповтің “Жат қолында” романын, Ө.Қанахин, Т.Әлімқұлов, Д.Досжанов, т.б. шығармаларын орыс тіліне аударған.
Марапаттары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Симашко медальдармен марапатталған. Қазақстан Мемлекеттік сыйлығын (1986) алған.[1]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6
Санаттар:
- 18 наурызда туғандар
- 1924 жылы туғандар
- Одессада туғандар
- 15 желтоқсанда қайтыс болғандар
- 2000 жылы қайтыс болғандар
- Тель-Авивте қайтыс болғандар
- КСРО жазушылары
- Қазақстан жазушылары
- XX ғасыр жазушылары
- КСРО аудармашылары
- Қазақстан аудармашылары
- XX ғасыр аудармашылары
- Қазақстан халық жазушылары
- Тарихи романдар авторлары
- Қазақстан мемлекеттік сыйлығының иегерлері
- Ұлы Отан соғысының қатысушылары