Орта Сібір таулы үстірті
Орта Сібір таулы үстірті — Солтүстік Азияның орта бөлігіндегі физика-географиялық аймақ. Шығыс Сібірде, Ресейдің Красноярск өлкесі, Иркутск облыстары мен Саха (Якутия) жерінде. Солтүстігнде Солтүстік Сібір ойпаты, шығысында Орта Якут ойпаты, Лена өзені, оңтүстігінде Шығыс Саян жотасы, Байкал алды, Байкал сыртымен шектеседі. Жерінің аумағы 4 млн. км². Сібір платформасына сәйкес келеді. Үстірттер (Вилюй, Тунгус, т.б.) мен бұйраттардан (Енисей, Ангара, т.б.) тұрады. Орташа биіктігі 500 – 900 м. Ең биік жері Путорана үстіртінде (1701 м) көпжылдық тоң кең тараған. Климаты тым континенттік. Қаңтарда жылдық орташа температурасы –18°С, ең төменгісі –65 – 68°С. Жылдық жауын-шашын мөлшері 200 – 500 мм, Путоранада 700 – 800 мм. Ірі өзендері: Тунгуска, Ангара, Хатанга, т.б. Негізінен балқарағай, қарағай ормандары, солтүстігінде тундра, оңтүстігінде орманды дала алқаптары тараған. Кен байлықтарынан: көмір, темір, мыс, никель кентасы, алтын, алмас, графит, тас тұзы, табиғи газдың мол қоры бар.[1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |