Сапармұрат Атаұлы Ниязов
Сапармұрат Атаұлы Ниязов түрікм. Saparmyrat Ataýewiç Nyýazov (Сапармырат Атайевич Ныязов) | ||
![]() Сапармұрат Ниязов, 2002 | ||
Лауазымы | ||
---|---|---|
| ||
27 қазан 1991 — 21 желтоқсан 2006 | ||
(Лақап аты Түрікменбашы) | ||
Премьер-Министр | Хан Ахмедов (1990—1992) Өзі (Түрікменстан Министрлер Кабинетінің Төрағасы ретінде) | |
Ізашары | лауазым ұйымдастырылды, өзі (Түрікмен КСР Президенті ретінде) | |
Ізбасары | Құрбанқұлы Мәлікқұлыұлы Бердімұхамедов | |
| ||
16 желтоқсан 1991 — 21 желтоқсан 2006 | ||
Ізашары | лауазым ұйымдастырылды | |
Ізбасары | Құрбанқұлы Мәлікқұлыұлы Бердімұхамедов | |
| ||
27 қазан 1990 — 21 қазан 1991 | ||
Ізашары | лауазым ұйымдастырылды | |
Ізбасары | лауазым өзгертілді, өзі (Түрікменстан Президенті ретінде) | |
| ||
14 шілде 1990 — 6 қараша 1991 | ||
Президент | Михаил Сергеевич Горбачев | |
| ||
18 қаңтар — 2 қараша 1990 | ||
Ізашары | Оразгельды Овезгельдыев | |
Ізбасары | Сахат Непесұлы Мұрадов | |
| ||
21 желтоқсан 1985 — 16 желтоқсан 1991 | ||
Ізашары | Мұхамедназар Гапуров | |
Ізбасары | лауазымы жойылды | |
| ||
18 наурыз 1985 — 4 қаңтар 1986 | ||
Ізашары | Чары Союнұлы Каррыев | |
Ізбасары | Аннамурад Ходжамурадов | |
Өмірбаяны | ||
Партиясы | КОКП (1962—1991) ТДП (1991—2006) | |
Білімі | 1) М.И.Калинин атындағы Ленинград политехникалық институты | |
Мамандығы | инженер-энергетик | |
Діні | Ислам (ханафизм) | |
Дүниеге келуі | 19 ақпан 1940 Гыпджак ауылы, Рухабат этрапы (ауданы), Ашхабад облысы, Түрікмен КСР, КСРО | |
Қайтыс болуы | 21 желтоқсан 2006 (66 жас) Ашхабад, Түрікменстан | |
Жерленді | Түрікменбашы Рухы мешіті маңындағы Сапармұрат Ниязов кесенесі | |
Туған кездегі есімі | Сапармұрат Атаевич Аннаниязов | |
Әкесі | Атамұрат Ниязов | |
Анасы | Құрбансұлтан Ниязова (Құрбансолтан Эдже) | |
Жұбайы | Муза Алексеевна Ниязова | |
Балалары | ұлы: Мұрад қызы: Ирина | |
Әскери қызметі | ||
Құрамында болды | ![]() | |
Әскер түрі | Түрікменстан Қарулы Күштері | |
Атағы | Армия генералы | |
Басқарды | Түрікменстан Қарулы Күштерінің Жоғарғы Басқарушысы | |
Құрамында болды | ![]() | |
Құрамында болды | ![]() | |
Марапаттары | Түрікменстан: 6 рет Түрікменстан Батыры медалі | |
өңдеу ![]() |
Сапармұрат Атаұлы Ниязов (19.2.1940 ж. т. Қыпшақ ауылы, Ашқабат облысы - 21.12.2006 ж. Ашқабат қ.) (Түрікменбашы атты лақап аты бар) – Түрікменстан Республикасының бірінші және өмірбақи президенті.
Балалар үйінде тәрбиеленіп, 1967 ж. Санкт-Петербург политехникалық интернатын бітірген. 1970 – 1985 ж. Түрікменстанда әр түрлі партиялық басшы қызметтерде болды. 1985 ж. Түрікмен КСР-і Мин. Кеңесінің төрағасы, сол жылдың желтоқсан айында Түрікменстан КП ОК-нің 1-хатшысы болып сайланды. 1990 жылдың қаңтарынан бастап республика Жоғарғы Кеңесінің төр-ағасы қызметін қоса атқарды. Бүкілхалықтық тікелей дауыс беру арқылы. Түрікменстанның тұңғыш президенті болды. Ниязов ішкі саясатта ұлттық мәдениет пен ислам дініне сенім артты. Республика ақсақалдар құрылтайында (1994) оған “Түрікменстанның құрметті ақсақалы” деген атақ берілді. Түрікменстандағы 1 қала, 100-деген кәсіпорындар мен ұйымдар Ниязовтың есімімен аталады, көптеген жерлерде оған ескерткіш мүсіндер орнатылған. Ниязовтың бейнесі ұлттық ақша – манатқа басылған, ақындардың мадақтау, арнау өлеңдерін жариялайтын “Түрікменбашы” альманағы шығып тұрады.