Тозақ ас үйі, Манхэттен
Тозақ ас үйі (ағылш. Hell's Kitchen) — Нью-Йорктегі Манхэттен Мидтаунында (орталығының) Уэйс-Сайдтағы (батыс бөлігіндегі) аудан, тағы бір атауы Клинтон. Ауданның шекаралары — 34-ші және 59-шы көшелер, 8-ші даңғыл және Гудзон өзені. Аудан өзінің атауын қылмыстың жоғары деңгейіне байланысты алды. Аудан 1800 жылдардың ортасынан 1980 жылдардың аяғына дейін Нью-Йорктегі қылмыстық орталықтардың біріне айналды. Қазіргі таңда, Клинтон көптеген театрлармен, сәнді мейрамханалармен және сәнді көп пәтерлі үйлермен танымал. Тозақ ас үйі (ағылш. Hell's Kitchen) атауы The New York Times газетінде алғаш рет 1881 жылы пайда болды, ал 1960 жылдардан бастап ресми билік ауданды Клинтон деп атай бастады, дегенмен бұрынғы лақап аты әлі де кең таралған.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]1850 жылдары ауданда негізінен төменгі және орта класстардан шыққын ирландиялық және неміс иммигранттарының көп бөлігі қоныстанды. Америкадағы азамат соғыстан кейін жергілікті жас ирландықтар қылмыстық топтарға қосыла бастады. Журналист Герберт Осбери Мартин Скорсезенің аттас фильмінің негізіне жатқан "Нью-Йорк бандалары" кітабында Тозақ ас үйінің бандасын Нью-Йорктегі ең қауіпті қылмыстық топ деп атады.
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін ауданға жаңа иммигранттар ағыны келді, бұл жолы Пуэрто-Рикодан. 1957 жылы түсірілген әйгілі "Уэст-сайд тарихы" мюзиклі қазіргі заманғы Ромео мен Джульеттаның соғысушы Пуэрто-Рикандар мен ирландтардың бандалары туралы баяндайды. 1960-шы жылдардың ортасынан 1980-ші жылдардың ортасына дейін ирландиялық Вестиз бандасы ауданды өз қолында ұстап тұрды, ол қылмыстық әрекеттің кең спектрімен айналысты: кісі өлтіру, ұрлық, өртеу, бопсалау, құмар ойындар, есірткі және алкоголь саудасы. Осы дәуір туралы "Ас үй" фильмі 2019 жылы жарық көрді.
1980 жылдардың аяғында Рудольф Джулиани, сол кезде аудандық прокурор жергілікті ирландиялық мафия басшыларын түрмеге отырғызды, қылмыстық топтар жиналатын барлар жабылды, жезөкшелік тоқтатылды. Содан бері ауданның экономикалық өрлеуі басталды. Ас үйдің Нью-Йорктің іскерлік және мәдени орталығы Мидтаунға жақын болуына байланысты жоғары класс өкілдері — іскер адамдар мен өнер қайраткерлері бұл аймақта қоныстана бастады.
Халқы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]АҚШ-тың 2010 жылғы халық санағы бойынша, тозақ ас үйінің (Клинтон) халқы 45 884 адамды құрады, бұл 2000 жылғы деректермен салыстырғанда 5 289 адамға (13,0 %) өсті. Алып жатқан жер аумағы 2,18 км2 шамасында. Ауданның нәсілдік құрамына 56,4 % (25,891) ақ адамдар, 6,3 % (2,869) африкалық американдықтар, 0,2 % (70) жергілікті американдықтар, 15,0 % (6,886) азиялықтар, 0,1 % (31) Тынық мұхиты аралдары өкілдері, 0,4 % (181) басқа нәсілдердің өкілдері және 2,4 % (1,079) екі немесе одан да көп нәсілдердің өкілдері балык табылатын адамдар кірді. Аудан тұрғындарының 19,3 % (8 877) латиноамерикандықтар құрды.
Қылмыс деңгейі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Тозақ ас үйді Нью-Йорк полициясының екі бөлімі күзетеді. 2018 жылғы жағдай бойынша, 100 000 адамға шаққанда өлім-жітімсіз шабуылдардың көрсеткіші 34, Ас үйде және Челсиде жан басына шаққандағы зорлық-зомбылық деңгейі бүкіл қалаға қарағанда аз. Бас бостандығынан айыру көрсеткіші жалпы қала бойынша 100 000 адамға шаққанда 313 адам мөлшерінде төмен деп саналады.
10-шы бөлімде қылмыс деңгейі 1990-шы жылдарға қарағанда төмен, барлық санаттағы қылмыстар 1990 жылдан 2018 жылға дейін 74,8% төмендеді. 2018 жылы учаске 1 кісі өлтіру, 19 зорлау, 81 тонау, 103 қылмыстық шабуыл, 78 ұрлық, 744 ірі ұрлық және 26 ірі автокөлік ұрлығы туралы хабарланды.
Сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Turf of Gangs and Gangsters. The New York Times
- Table PL-P3A NTA: Total Population by Mutually Exclusive Race and Hispanic Origin – New York City Neighborhood Tabulation Areas*, 2010, Population Division – New York City Department of City Planning, 29 наурыз, 2011.
- Table PL-P5 NTA: Total Population and Persons Per Acre – New York City Neighborhood Tabulation Areas*, 2010, Population Division – New York City Department of City Planning, 2012 жылдың қаңтары.