Түскен Сартбасұлы

Түскен Сартбасұлы (1879-1938), төкпе ақын, қазақша-орысша сауатты адам болған, ел билігіне араласкан. Жаңаарқаның түлегі. Руы — Баркы Актайлақ. Әкесі Сарбас. 1916 жылы халык көтерілісіне Баркы руынан қатысқан жігіттердің жүзбасы болған. 1920 жылы Акмоладан орыс мұғалімін жалдап әкеліп аулында мектеп ашқан. Талантгы ақын Кеңес үкіметінің саясатын ұға апмай, өзінің бұл саясатпен келіспейтінін білдірген өлендер жаза бастайды. «Кедей» поэмасыңда «Жылынан он жетінің бермен карай, Жыртылмай бүтін қалған жағаң бар ма?» деген жолдар кездеседі. 1929 жылы Ақмола түрмесінде жатканда, Енлік — Кебекті ат кұйрығына байлап өлтіргенде, бесікте калған бала тағдырына байланысты «Ермек» деген поэма жазған. «Қисаймас қызарғанға калам бар ма?», «Зәйира жаным, Күләйша», «Асарсың кедей», «Иттің сыны», «Бүркітгің сыны» т. б. өлендері ел ішіне кеңінен таралған. Түскеннің өлеңін жатқа білетін Кошанов Камар, Сеспайдың Мұқридені сияқтылардан хатқа түсіріп немесе үнтаспаға жазып алған ешкім болмаған. Заман ағымына еріксіз мойынсұнған Түскен ақынның 1934-36 жылдар арасында кеңестік кұрылысты мәнерлеп жазған өлендері «Қарағанды пролетариаты» газетіне басылып тұрған. Түскен Жаңаарка ауданында «халық жаулары» ұстала бастағаңда қашып Петропавлға барған, содан 1938 жылы ұсталған.