Мазмұнға өту

Үфі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
(Уфа бетінен бағытталды)
Республикалық маңызы бар қала
Үфі
башқ. Өфө
Ту Елтаңбасы
Ту Елтаңбасы
Әкімшілігі
Ел

 Ресей

Федерация субъектiсі

Башқұртстан

Ішкі бөлінісі

7 қалалық аймақ

Басшысы

Үлфат Мұстафин

Тарихы мен географиясы
Координаттары

54°44′00″ с. е. 56°00′00″ б. б. / 54.73333° с. е. 56.00000° б. б. / 54.73333; -56.00000 (G) (O) (Я)Координаттар: 54°44′00″ с. е. 56°00′00″ б. б. / 54.73333° с. е. 56.00000° б. б. / 54.73333; -56.00000 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

1574 жылы

Жер аумағы

707,93 км²

Орталығының биiктігі

150 м

Уақыт белдеуі

UTC+6:00

Тұрғындары
Тұрғыны

↗1 128 787 адам (2020)

Тығыздығы

1594,49 адам/км²

Агломерация

1 454 053

Ұлттық құрамы

орыс, татар, башқұр, украин және т.б.

Конфессиялар

православ, мұсылман

Сандық идентификаторлары
Телефон коды

+7 347

Пошта индекстері

450000—450999

Автомобиль коды

02, 102

Басқалары
Марапаттары

Қазан төңкерісі ордені

Үфі картада
Үфі
Үфі
Үфі картада
Үфі
Үфі

Үфі (орыс. Уфа́, башқ. Өфө) — Ресейдегі қала, Башқұртстан Республикасының астанасы.

1574 жылы Қазанның атаманы Михаил Нагой басқаратын казак орыстардың күшімен салынған. Үфі қамалының салынуы - орыстардың Ноғай ордасымен 1571 жылының келісімді бұзуы еді. Башқұрт тарихшылардың пікірі бойынша Үфінің орнында бұрынғы заманда ежелгі қала болған. 1708 жылынан бастап Үфі Қазан губерниясының құрамына кіреді. 1728 жылы Үфі провинция орталығына айналды. 1744-1781 жылдары Орынбор губерниясының құрамында. 1781 жылдың желтоқсан айында Үфі тағы да провинция орталығы болды. 1796 жылдары Орынбор губерниясының құрамына кіреді. 1802 жылы губернатор тұратын қалаға айналды. 1865 жылынан бастап Үфі губерниясының орталығына айналады. 1918 жылының қыркүйектің 23-ші жұлдызында Үфі қаласында Бүкілресейлік Уақытша Үкімет ұйымдастырылған. 1919 жылы ол Омбы қаласына көшеді. 1919 жылы Башқұрт Аутономиялық Кеңес Социалистік Республикасы құрастырылған. 1922 жылының маусым айында Үфі губерниясы мен Башқұрт АКСР біріктірілген. Үфі қаласы аутономиялық Башқұртстанның астанасы болды.

Жағрафиясы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үфі қаласы Ақеділ өзенінің жағасында, Үфі мен Дем өзендері құйылатын жеінде, Оңтүстік Орал тауларынан батысқа қарай 100 шақырым қашықтықда орналасқан. Қала қоңыржай климат белдеуінің орманды дала аумағында орналасқан. Жазы жылы, қыс суық және ұзақ. Көлемі - 753,7 шаршы шақырым. Ірі көлік торабы, маңызды ғылыми және өнеркәсіп орталығы. Үфі Екатеринбург уақыты сағат белдеуінде орналасқан. Гринвич сағат белдеуімен салыстырғанда, қысқы кезде +5 сағатты, жазғы кезде +6 сағатты қосу керек.

Халық саны

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үфі қаласының халық саны 1 023 000 (2007 жылғы мәлімет). Ресейдің үлкен қалаларының арасында Үфі 11 орын алады. Халықтың 45,5% еркектер, 54,5% әйелдер. Қалалықтардың 15,6% кәмелетке жетпеген балалар, 65,8% жұмыс істеуге қабілетті ересектер, 18,6% қарт адамдар. Жұрттың жарымы - орыстар (50,5%), қалғандары - татарлар мен башқұрттар. Соңғы жылдарында халық саны көбейеді. Мұның негізгі себебі татарлар мен башқұрттардың ауыл аумағынан астанасына келуі.

Бауырлас қалалары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сыртқы сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Ufa