Ферт-оф-Тей

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Ферт-оф-Тей (ағыл. Firth of Tay) — Шотландияның шығыс жағалауындағы Тей өзенінің атырабындағы эстуария. Тей мен Эрн өзендерінің біріккен жерінен шығысқа Солтүстік теңізге қарай 37 км-ге созылып жатыр. Ені - 5 км, жалғыз арал - Магдрам. Эстуария Ангус, Перт-энд-Кинросс және Файф облыстар жағалауын қоршауда. Ферт-оф-Тейге кірмей 24 км-де Инч-Кейп рифінде Белл-Рок маягы тұр.

Эстуарияның жоғарғы бөлігінде Ұлыбританияда ең ірі плавниі орналасқан. Бұл аймақта XVIII ғасырда қамыс өзен жағалауындағы эрозияға қарсы отырғызылған, қазір қопастың ауданы 8 км² немесе елдегі қамыстың 15 %. Егіншілік үшін сулыбатпақты жерлердің көп бөлігін кептірді, сол себептен қалған сулы-батпақты алқабын Рамсарлық конференция қорғайды (21 шілде 2000 жылы қолға алынды). Дәстүрлі қамыс-шатыр жинау 1970 жылы қайта жанданды және 2005 жылға дейін жалғасты, Шығыс Еуропа елдерінің бәсекелесінен экономикаға әсер етуіне байланысты.

1938 жылы 6 қазанда гидроұшақтың көтерілуімен әйгілі болды, тоқтаусыз ұшып рекорд жасады - Оңтүстік Африкаға дейін жетті, ол 9728 км жүрді. Осының құрметіне Дандиде мемориалдық тақта орнатылды.

Дандиден шыққан кит экспедициясы 1892-93 жылдары Антарктиданың жағалауында шығанақты ашты, туған эстуарияға байланысты оны Ферт-оф-Тей деп атады.

Елді мекендер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Негізгі қала мен порт - Данди, Шотландияда көлемі жағынан төртінші қала. Басқа елді мекендер: