Қорған облысы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Ресей Федерациясының субъекті, облыс
Қорған облысы
орыс. Курганская область
Ту Елтаңбасы
Ту Елтаңбасы
Әкімшілігі
Ел

 Ресей

Федералды округі

Орал

Экономикалық ауданы

Орал

Әкімшілік орталығы

Қорған

Губернаторы

Вадим Михайлович Шумков

Тарихы мен географиясы
Құрылған уақыты

6 ақпан 1943 жыл

Жер аумағы

71 488 км² (0,4 %, 43 орын)

Уақыт белдеуі

UTC+5; МСК+2

Ірі қаласы

Қорған

Тұрғындары
Тұрғыны

805 510 адам (2022)(59 орын)

Тығыздығы

11,27 адам/км²

Ұлттық құрамы

орыстар, татарлар, башқұрттар, қазақтар, украиндар, немістер, т.б.

Конфессионалдық құрамы

христиандық, ислам

Ресми тілі

орыс тілі (ресми)

ISO 3166-2 коды

RU-KGN

ОКАТО коды}

37

РФ субъекті коды

45

kurganobl.ru  (орыс.)

Қорған облысы, карта

Қорған облысы (орыс. Курганская область) — Батыс Сібір жазығының оңтүстік-шығысында орналасқан Ресей Федерациясының субъектісі, облыс.[1] Әкімшілік орталығы — Қорған қаласы.[2] Орал Федералдық аймағының құрамына кіреді.

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1943 жылдың 6 ақпан күні КСРО Жоғарғы Кеңесінде шешім қабылданып, Қорған облысы қалыптасқын. Ол құрамына Челябі облысының 32 ауданы, Омбы облысының 4 ауданын, 975 000 адам санымен қосып құрылған.

1959 жылы Ленин орденімен марапатталды.

Географиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қорған облысы батысында Челябі облысымен, солтүстік-батысында — Свердловск облысымен, солтүстік-шығысында — Түмен облысымен, оңтүстігінде Қазақстанмен (Солтүстік Қазақстан облысы, Қостанай облысы) шектеседі.

Климаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыстың климаты континенттік. Қыстары ұзын және суық. Жаздары жылы, ауа-райы жиі құрғақ болады. Қаңтардың орташа температурасы -18°C, ал ең жылы айдағы (шілде) орташа температура +19°C. Жылдық жауын-шашын мөлшері шамамен 400 миллиметр.

Әкімшілік бөлінісі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыс 24 аудан мен 2 қалалық округтен тұрады.

Муниципалдық аудандары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қорған облысының муниципалдық аудандары
  1. Альменево ауданы
  2. Белозерское ауданы
  3. Варгаши ауданы
  4. Далматово ауданы
  5. Звериноголовское ауданы
  6. Қарғаполье ауданы
  7. Қатайск ауданы
  8. Кетово ауданы
  9. Құртамыс ауданы
  10. Лебяжье ауданы
  11. Макушино ауданы
  12. Мишкино ауданы
  13. Мокроусово ауданы
  14. Петухово ауданы
  15. Половинное ауданы
  16. Тобыл ауданы
  17. Сафакулево ауданы
  18. Целинное ауданы
  19. Частоозерье ауданы
  20. Шадринск ауданы
  21. Шатрово ауданы
  22. Шумиха ауданы
  23. Щучье ауданы
  24. Үргемыс ауданы

Қалалық округтері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Шадринск
  2. Қорған

Саясаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Кеңес үкіметі кезінде облыста жоғары билік үш адамға бөлінді: Қорған КОКП комитетінің бірінші хатшысы (шын мәнінде ол ең үлкен билікке ие болды), облыстық кеңестің төрағасы (заң шығарушы билік) және Облыстық Атқару Комитетінің төрағасы (атқарушы билік). 1991 жылдан бері КОКП билігін жоғалтты, және облыстың, басқа субъектілердей, өзінің парламенті бар.

Қорған облыстық Думасы — облыстың тұрақты заң шығарушы органы. Облыстық Дума 34 мүшеден тұрады және өз өкілеттігін заңдар, қаулылар және басқа да құқықтық актілерді қабылдау және өзі қабылдаған заңдар мен басқа да құқықтық актілердің орындалуы мен сақталуын қадағалау арқылы жүзеге асырады.

2015 жылы өткен соңғы сайлаудан кейін «Біртұтас Ресей» партиясы облыстық Думадағы көпшілік орынға ие. 2019 жыл, 18 қыркүйектен бері Қорған облысының губернаторы — Вадим Шумков.

Халқы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1959—2010 жылдар арасындағы Қорған облысындағы халық санағының ұлттық көрсеткіштері.

Халық 1959, мың адам 1970, мың адам 1979, мың адам 1989, мың адам 2002, мың адам 2010, мың адам
Орыстар 925,5 (92,6 %) 995,9 (91,7 %) 991,4 (91,8 %) 1008,4 (91,4 %) 932,6 (91,5 %) 823,7 (92,5 %)
Татарлар 19,6 (2,0 %) 23,9 (2,2 %) 23,5 (2,2 %) 22,6 (2,0 %) 20,9 (2,0 %) 17,0 (1,9 %)
Башқұрттар 12,7 (1,3 %) 17,5 (1,6 %) 17,7 (1,6 %) 17,5 (1,6 %) 15,3 (1,5 %) 12,3 (1,4 %)
Қазақтар 9,7 (1,0 %) 12,6 (1,2 %) 14,0 (1,3 %) 15,8 (1,4 %) 14,8 (1,5 %) 11,9 (1,3 %)
Украиндар 13,4 (1,3 %) 13,6 (1,2 %) 12,8 (1,2 %) 14,0 (1,3 %) 11,2 (1,1 %) 7,1 (0,8 %)
Барлығы 999,2 (100,0 %) 1085,6 (100,0 %) 1080,5 (100,0 %) 1103,7 (100,0 %) 1019,5 (100,0 %) 910,8 (100,0 %)

Елді мекендер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыста 8 қала (Қорған, Шадринск, Шумиха, Құртамыс, Далматово, Катайск, Петухово, Щучье) және 6 кент бар. 2012 жылдың 1 қаңтарындағы көрсеткіш бойынша қалалық тұрғындар саны 541 057 адам.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. КУРГАНСКАЯ ОБЛАСТЬ • Большая российская энциклопедия Мұрағатталған 25 мамырдың 2019 жылы. (орысша) ҚОРҒАН ОБЛЫСЫ • Үлкен ресей энциклопедиясы
  2. Курганская область: национальный состав, площадь территории... (орысша) Қорған облысы: ұлттық құрамы, жерінің аумағы...