2024 АҚШ президент сайлауы
Бұл мақалада болашақта болатын оқиға туралы баяндалады. |
| ||||||||||||||
2024 АҚШ президент сайлауы | ||||||||||||||
Сайлаушылар алқасының 538 мүшесі (абсолютті көпшілік: 270 мүше) | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
5 қараша 2024 | ||||||||||||||
Сайлау түрі | Президенттік сайлау[a] | |||||||||||||
Мандат | 20 қаңтар 2025 – 20 қаңтар 2029 | |||||||||||||
Дебат(тар) | 27 маусым 2024[b] 10 қыркүйек 2024[c] 1 қазан 2024[d] | |||||||||||||
Камала Харрис – Демократ Серіктес: Тим Уолз | ||||||||||||||
Дональд Трамп – Республикашыл Серіктес: Джей Ди Вэнс | ||||||||||||||
Сайлаушылар алқасы | ||||||||||||||
АҚШ президенті | ||||||||||||||
Босатушы | Сайланған | |||||||||||||
Джо Байден Демократ |
unknown | |||||||||||||
өңдеу |
2024 жылғы 5 қарашаға жоспарланған 2024 жылғы АҚШ президент сайлауы ел тарихындағы 60-сайлау болады.[1] Сайлаушылар алқасы АҚШ халқының даусына сүйене отырып, 2024 жылғы желтоқсанда өкілеттігі 41 күннен кейін басталатын келесі АҚШ президенті мен вице-президентін 4 жылға таңдайды. Сайлау күні, оған қоса, Конгресстің екі палатасы да сайланады: Өкілдер палатасы мен Сенаттың үштен бірі.
Үміткер болатын қазіргі президент және демократ Джо Байден бастапқыда қайта сайланамын деп жүріп, Демократиялық партияның праймеризінде қарсылыққа тап болмай, жеңіп шықты. Оның бұл жердегі сайлануына болған ең ірі кедергісі — Газа соғысына деген көзқарасына наразылық білдіре отыра «бәріне қарсымын» деп дауыс бергендер. 2024 жылғы маусымдағы президенттік пікірталаста сәтсіз болған 21 шілдедегі жасына, денсаулығына және басқа да себептерге байланысты көрген сыннан кейін ол өзінің кандидатурасынан бас тартып, қайта сайланбаймын деп, сол күні сайлауалды науқанын бастаған вице-президент Камала Харриске қолдау көрсетті.[2] Байденнің кетуі оны 1968 жылғы Линдон Джонсоннан бергі қайта сайлануға түспеген қазіргі президенттің алғашқысы етті де, тарихта бірінші болып номинацияны жеңіп алу үшін жеткілікті делегаттар жинап, өз кандидатурасын алып тастаған үміткер болды. 6 тамызда Демократиялық партияның атынан шығатын ресми үміткер Харрис болды.[3] Келесі күні ол өзінің сайлауалды серіктесі ретінде Миннесота губернаторы Тим Уолзды таңдады.
Байденнің республикашыл ізашары Дональд Трамп, керісінше, осы сайлауға қатысатынын және қайта сайлануға деген үмітінің бар екендігін мәлімдеді де,[4] кейін партияның ресми үміткері болды.[5] Трамп, сонымен қатар, Республикалық партияның праймеризінде аз қарсылыққа тап болып, Никки Хейлиге қарсы оңай жеңді. Трамп өзінің сайланған серіктесі, Огайо штатының сенаторы Джей Ди Вэнспен бірге 2024 жылғы 15 шілдеде 2024 жылғы Республикалық ұлттық съезінде номинацияға ие болды. Сайлау қарсаңында, 2024 жылғы 30 мамырда Трампқа жалған қаржылық құжаттама жасады деген сияқты 34 айып тағылды да, оны сот кінәлі деп көрді де, ол қылмыскер болған алғашқы бұрынғы президент болды.
Сайланғанның инаугурациясы 2025 жылғы 20 қаңтарда орын алады. Сол күні президенттік сайлаумен қатар АҚШ халқы Сенат пен Өкілдер палатасының депутаттарын, сондай-ақ жергілікті әкімшіліктерді сайлайтын болады.
Партиясыз кандидат болған кіші Роберт Кеннеди 1992 жылғы сайлауда өзін-өзі ұсынған Росс Перодан бергі ең көп дауыс жинаған президенттікке барған алғашқы «үшінші күш» кандидат болды. Алайда 2024 жылғы тамызда ол сайланудан бас тартты. Аборт,[6] иммиграция, денсаулық сақтау,[7] білім беру,[8] экономика,[9] сыртқы саясат,[10] шекара қауіпсіздігі,[11] ЛГБТ құқықтары,[12] жаһандық жылыну,[13] және демократия[14] сайлауалды науқанның жетекші мәселелері болады деп күтілуде.
Сайлау жүйесі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Үміткерлерге қойылған талаптар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]АҚШ Конституциясының екінші бабына сәйкес, Президент болып сайлану үшін үміткер тумысынан АҚШ азаматы болуы керек, кемінде 35 жаста болуы және елде кемінде 14 жыл тұруы керек. Жиырма екінші түзету президенттікке екі реттен артық сайлануға тыйым салады. Үміткерлер өздерінің саяси партияларынан, әдетте, праймериздердің нәтижелері бойынша ұсынылады, олардың барысында партиялық съезде белгілі бір үміткерге дауыс беруге уәкілеттік берілген делегаттардың саны айқындалады. Партия съезі сонымен қатар тиісті тізімдерді қалыптастыру үшін вице-президенттікке үміткерді анықтайды. Қарашадағы жалпы сайлау жанама сайлау болып табылады, онда сайлаушылар сайлау алқасының мүшелеріне белгілі бір үміткерге дауыс беруге «рұқсат береді».[15]
Сайлауға араласу
[өңдеу | қайнарын өңдеу]АҚШ-тың 45-президенті Дональд Трамп 2020 жылғы президенттік сайлаудың нәтижелеріне күмән келтіреді.[16][17] Сайлау алдындағы сауалнамалар қарапайым америкалықтар арасындағы демократияның жағдайына қатты наразылық білдірді.[18][19][20] Либералды көзқарастарды жақтаушылар консерваторлар елге автократиялық тенденциялармен және 2020 жылғы сайлауды жою әрекеттері арқылы демократиямызға қауіп төндіреді деп санайды.[21] Көптеген республикашылар олардың Трамптың мемлекеттік қызметке орналасуына жол бермеу ниетіне алаңдайды.[22]
Сайлау картасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2020 жылғы санақтың салдары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2024 жылғы сайлау 2020 жылғы АҚШ санағының нәтижелеріне негізделген сайлау алқасындағы дауыстарды қайта бөлуден кейін бірінші болады. Егер 2020 жылғы сайлау нәтижелері жаңа жүйеде өзгеріссіз қалса, Байден Трамптан 303-тен 235-ке дейін дауыс жинаған болар еді, яғни қазіргі президент жалпы үш сайлаушы дауысын жоғалтқан болар еді. Мұндай дауыстарды бөлу тек 2028 жылғы сайлауда сақталады. Қайта бөлу 2030 жылғы АҚШ халық санағынан кейін қайта жүргізіледі.[23]
Алғышарттары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Тағы қараңыз: 2020 АҚШ президент сайлауы
2020 жылғы 3 қарашада өткен 2020 АҚШ президент сайлауы нәтижесінде Джо Байден елдің 46-президенті болып сайланды да, ізашары Дональд Трамп президенттігін тоқтатуға мәжбүр болды. Алайда Трамп қолдаушылары сайлау нәтижелерімен келіспеді де, 6 қаңтарда Капитолийге басып кірді.[24]
Колорадо Жоғарғы соты,[25] Иллинойс штатының аудандық соты[26] және Мэн штатының Мемлекеттік хатшысы[27] Трампты АҚШ Конституциясына он төртінші түзетудің 3-бөліміне сәйкес лауазымды атқаруға құқығы жоқ деп шешті. 6 қаңтардағы Капитолийге шабуылдағы рөлі үшін Трамп сайлау бюллетеніне жазылмай да жаздады.[27] Алайда, 4 наурызда АҚШ Жоғарғы соты штаттар ұлттық сайлауға ешбірдің қатысу құқығын анықтай алмайды деп бірауыздан шешім қабылдады да, Трамптың елдегі әр бюллетеньде бола алатыны шешілді.[28]
Демократиялық партия мүшелерінің арасында Джо Байденнің орнына басқа үміткер ұсыну идеясы талқыланды,[29] алайда сарапшылар кандидаттың ауысуын да, Байденнің өз сайлауалды науқанын тоқтатуын да екіталай көрді.[30] 21 шілдеде Байден ресми түрде сайлануға бармайтынын ресми түрде жариялады.[2]
Үміткерлері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Демократиялық партия
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қызметтегі президент Джо Байден 2023 жылдың басында өзінің қайта сайлануға үміті бар болғанын ресми түрде жариялады.[24] 13 наурызда оның кандидатурасы ресмиленді.[31] Алайда елдегі өскен инфляция, құпия құжаттардың жария болуы жайлы дау, даулы болған АҚШ әскерін Ауғанстаннан алып тастау шешімі[24] және үлкен жасы (инаугурациясы кезінде Байден АҚШ тарихындағы жасы ең үлкен президенті болды)[32] Байденнің қолдауына үлкен нұқсан келтірді. 2024 жылғы наурызда жасалған сауалнама бойынша АҚШ халқының көпшілігі Джо Байденнің президенттікке «тым кәрі» екенін айтты.[32] Израиль−Хамас соғысындағы Байденнің Израильді қолдағаны оның палестинашыл америкалықтар арасында «Геноцидтік Джо» деп аталып кеткеніне және АҚШ халқы арасындағы Байденді қолдаудың әлсіреуіне әкелді.[33] Алайда осындай және басқа да мәселелерге қарамастан демократтар арасындағы үміткерлердің ең көп қолдау көретіні Байденнің өзі еді.
2024 жылғы 21 шілдеде Джо Байден өзінің қайта сайланудан бас тартқанын жариялады.[2] Бастапқыда Байденнің орнына Демократиялық партия атынан шығатын үміткердің кім болатыны тамызда өтетін ұлттық съезде шешіледі делінген,[34] алайда Огайодағы дауыс беру күніне байланысты болған белгісіздіктен ресми үміткер виртуалды түрде таңдалатын болды.[35] 6 тамызда Демократиялық партияның ресми үміткері АҚШ вице-президенті Камала Харрис болды. Харрис өзінің сайлаудағы серіктесі ретінде Миннесотаның губернаторы Тим Уолзды таңдады.[3]
Болжамды үміткерлері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Демократиялық партия үміткерлері
| |||||||||||||||||||||||||||||
Камала Харрис | Тим Уолз | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
(президенттікке үміткер) | (вице-президенттікке үміткер) | ||||||||||||||||||||||||||||
49- АҚШ вице-президенті (2021 жылдан бастап) |
Миннесотаның 41-губернаторы (2019 жылдан бастап) | ||||||||||||||||||||||||||||
Науқаны | |||||||||||||||||||||||||||||
Республикалық партия
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2024 жылғы қаңтарға қарай республикалық үміткерлер арасындағы бұрынғы президент Дональд Трамптың танымалдығы бойынша үстемдігі анық болды, оны Джо Байденнің өзі де мойындады.[36] Трамп Байден әкімшілігі АҚШ-ты «әлсіз және тиімсіз мемлекетке» айналдырдырды деді де, Украина мен Газадағы соғысты шешуге уәде берді. Трамптың сайлауалды науқанына келген ең үлкен нұқсаны оның заңи мәселелері болған; Манхэттен прокуратурасы жалған іскерлік құжаттар жасады және басқа да заңсыз іс жасады деп айып тағылған Трампқа қарсы 34 баптан тұратын айыптау қорытындысын жариялады да, 4 қылмыстық іс бойынша айып көрген Трампқа Колорадо Жоғарғы соты Колорадодағы президенттік сайлауға қатысуға тыйым салды. Шешім күшіне енсе, Трамп бұл штатта сайлана алмайтын болады.[36] Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Жұмабек Сарабеков сөзінше сол және басқа да себептерден республикашылдардың арасындағы Трампты қолдау екіталай.[24]
Трамп үшін республикашылар арасындағы «ең үлкен саяси қаупі», әрі қарсыласы Флорида губернаторы Рон Десантис болған. Идеологиясы Трамп идеологиясына ұқсағанынан Десантисті «Трамптың жастау түрі», не «ақылы бар Трамп» деп те атаған.[24] Алайда 2024 жылғы 22 қаңтарда Десантис сайлаудағы республикашыл үміткерлікке жарыстан кетті де, Трамптың республикашыл номинацияға жалғыз қарсыласы Оңтүстік Каролинаның бұрынғы губернаторы Никки Хейли болды.[37] Алайда 12 наурызда жеткілікті делегат жинай алған тек Трамп болды да, ол сайлаудағы республикалық партияның атынан қатысатын алғашқы үміткер болды.[38] 15 шілдеде өткен партияның ұлттық съезі барысында Трамп партияның ресми үміткері болды да, өз серіктесі және вице-президенттікке үміткері ретінде 39 жастағы Огайолық сенатор Джей Ди Вэнсты таңдады.[5]
- Таңдалған үміткерлері
Республикалық партия үміткерлері
| |
Дональд Трамп | Джей Ди Вэнс |
---|---|
(президенттікке үміткер) | (вице-президенттікке үміткер) |
45- АҚШ президенті (2017—2021) |
Огайодан сенатор (2023 жылдан) |
Науқаны | |
«Үшінші күш» үміткерлері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Либертариандық партия
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Чейз Оливерді Либертариандық партия 2024 жылғы 26 мамырда Либертариандық ұлттық съездте президенттікке үміткер ретінде таңдады.[39] Оливер 2022 жылы Джорджиядағы АҚШ Сенатына сайлауда партияның үміткері болды. 2024 жылғы мамырдағы жағдай бойынша партия кем дегенде 37 штатта сайлау бюллетеньдеріне қол жеткізе алады, бұл жалпы 380 сайлаушы дауысын құрайды.[40]
Ұсынылғандар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Либертариандық партия атынан кандитаттар
| |||||||||||||||||||||||||||||
Чейз Оливер | Майк тер Маат | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Президенттікке | Вице-президенттікке | ||||||||||||||||||||||||||||
Сату шотының менеджері | Экономист | ||||||||||||||||||||||||||||
Науқаны | |||||||||||||||||||||||||||||
Басқа үміткерлер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Съезд дауыс беруінде алынып тасталды | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Аты-жөні | Туған күні | Алдыңғы лауазымдары | Штаты | Науқаны Ұсыну күні |
Себеп Тоқтату күні |
Жеңіп алған байқаулары | Жеңіп алған дауыстары | Қосымша |
Д/Ж | 26 мамыр 2024 (дауыс берудің жетінші турында алынып тасталды)
|
2 | 6 384 (15,7%) | |||||
29 қаңтардың 1959 (65 жаста) Питтсбург, Пенсильвания |
Автор және ғалым Нью-Йорк университетінің бұрынғы профессоры (2008–2019) |
Пенсильвания | 28 тамыз 2023 ФСК-ға құжаттарды тапсыру |
26 мамыр 2024 (дауыс берудің алтыншы турында алынып тасталды)
|
2 | 943 (2,3%) | ||
20 маусымның 1961 (63 жаста) Портленд, Орегон |
Экономист Бұрынғы Халландейл Бич полициясы қызметкері 2022 жылғы сайлауда Флориданың 20-округінен АҚШ Өкілдер палатасына үміткер |
Вирджиния | 18 сәуір 2022 ФСК-ға құжаттарды тапсыру |
26 мамыр 2024 (дауыс берудің бесінші турында алынып тасталды; дауыс беру кезінде Оливерді қолдады)
(вице-президент лауазымына дауысқа түсті) |
1 | 589 (1,5%) | ||
14 тамыздың 1969 (54 жаста) Монтерей, Калифорния |
Friend Finder Networks-тің тең құрылтайшы Fupa Games and Legendary Speed-тің негізін қалаушы |
Калифорния | 23 наурыз 2021 ФСК-ға құжаттарды тапсыру Серіктес: Ларри Шарп |
26 мамыр 2024 (дауыс берудің төртінші турында алынып тасталды; Оливерді одан кейін қолдады номинация)
|
2 | 1 226 (3,0%) | ||
13 наурыздың 1983 (41 жаста) Антиок, Калифорния |
Либертариандық партия комитетінің вице-төрағасы (2022–2023) |
Калифорния | 24 шілде 2023 ФСК-ға құжаттарды тапсыру |
26 мамыр 2024 (дауыс берудің төртінші турында алынып тасталды; Оливерді одан кейін қолдады номинация)
|
1 | 416 (1,0%) | ||
28 қаңтардың 1950 (74 жаста) Ларэдо, Техас |
Future of Freedom Foundation-нің негізін қалаушы және президенті 2002 жылы Вирджиниядан АҚШ Сенатына тәуелсіз үміткер 2000 және 2020 жылғы сайлауда АҚШ президентіне үміткер |
Техас | 20 ақпан 2023 ФСК-ға құжаттарды тапсыру |
26 мамыр 2024 (дауыс берудің екінші турында алынып тасталды)
|
0 | 2 043 (5,0%) | ||
01 қаңтардың 1970 (51 жаста) Жаңа Орлеан, Луизиана |
Отоларинголог | Луизиана | 24 тамыз 2023 ФСК-ға құжаттарды тапсыру |
26 мамыр 2024 (дауыс берудің алғашқы турында алынып тасталды; Оливерді одан кейін қолдады номинация)
|
0 | 2 043 (5,0%) | ||
01 қаңтардың 1970 (51 жаста) Линвуд, Калифорния |
2000 жылғы сайлауда АҚШ вице-президенті лауазымына үміткер 2006 жылғы сайлауда Калифорния губернаторы лауазымына үміткер Беллфлауэр мэрі (1998–1999) |
Калифорния | 11 желтоқсан 2023 ФСК-ға құжаттарды тапсыру |
26 мамыр 2024 (дауыс берудің алғашқы турында алынып тасталды)
|
0 | 5 (0%) |
Бұрынғы үміткерлер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Праймеризге дейін өз кандидатураларын алып тастады | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Аты-жөні | Туған күні | Алдыңғы лауазымдары | Штаты | Науқаны Ұсыну күні |
Себеп Тоқтату күні |
Қосымша | ||
05 наурыздың 1963 (60 жаста) Гарден-Сити, Канзас |
Кәсіпкер және медиа тұлға «Greater Wynnewood» экзотикалық жануарлар саябағының иесі (1998–2018) 2016 жылғы сайлауда АҚШ президенті лауазымына тәуелсіз үміткер 2018 жылғы сайлауда Оклахома губернаторы лауазымына үміткер |
Техас | 10 наурыз 2023 ФСК-ға құжаттарды тапсыру |
11 сәуір 2023 (Демократиялық партияның номинациясына дауысқа түскен)
|
Жасылдар партиясы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2024 жылғы 26 мамырда Джилл Стайн өзінің сайлау науқаны Жасылдар партиясының кандидатурасын қамтамасыз ету үшін жеткілікті делегаттар жинағанын және осылайша болжамды үміткер болғанын жариялады.[41] Стайн сонымен қатар 2012 және 2016 жылғы сайлауға партияның үміткері болды. Стайн — дәрігер және Лексингтон қалалық жиналысының бұрынғы мүшесі. 2024 жылғы 15–18 тамызда өткен Жасылдар партиясының ұлттық съезі өтті де, Стайнның үміткерлігі ресмиленді де, ол сайлаудағы өзінің серіктесі ретінде тарихшы Буч Уэрді таңдады. 2024 жылғы маусымдағы жағдай бойынша Стайн кем дегенде 22 штаттағы Жасылдар партиясынан да, тәуелсіз сайлау комиссияларынан да бюллетеньдерге қол жеткізе алады, барлығы 273 сайлаушы дауысын жинайды.
Ұсынылғандар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Жасылдар партиясы атынан кандитаттар
| |||||||||||||||||||||||||||||
Джилл Стайн | Буч Уэр | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Президенттікке | Вице-президенттікке | ||||||||||||||||||||||||||||
Массачусетстік дәрігер, саяси белсенді |
Калифорниялық академик және тарихшы | ||||||||||||||||||||||||||||
Науқаны | |||||||||||||||||||||||||||||
Басқа үміткерлер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Жасылдардың 2024 жылғы праймеризіндегі басқа үміткерлер | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Аты-жөні | Туған күні | Алдыңғы лауазымдары | Штаты | Науқаны Ұсыну күні |
Жеңіп алған байқаулары | Жеңіп алған делегаттары | Жеңіп алған дауыстары | Қосымша |
17 тамыздың 1985 (39 жаста) Куинс, Нью-Йорк |
Greater Charlotte Rise-дің атқарушы директоры | Солтүстік Каролина | 18 ақпан 2022 ФСК-ға құжаттарды тапсыру Серіктес: Танда Блубир
|
Жоқ | 10 (4,1%) | 72 (0,4%) | ||
белгісіз | Кәсіпкер | Калифорния | 13 қазан 2023 ФСК-ға құжаттарды тапсыру |
Жоқ | Жоқ | 18 (0,1%) | ||
Д/Ж | Жоқ | 6 (2,5%) | 505 (2,9%) |
Бұрынғы үміткерлер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Праймеризге дейін өз кандидатураларын алып тастады | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Аты-жөні | Туған күні | Алдыңғы лауазымдары | Штаты | Науқаны Ұсыну күні |
Жеңіп алған байқаулары | Жеңіп алған дауыстары | Қосымша | |
16 қазанның 1964 (59 жаста) Нэшвилл, Теннесси |
Asia Institute-тың президенті Академик және автор |
Массачусетс | 11 қыркүйек 2023 ФСК-ға құжаттарды тапсыру |
28 қыркүйек 2023 (тәуелсіз үміткер ретінде сайлауға түседі) |
||||
02 маусымның 1953 (59 жаста) Талса, Оклахома |
Академик ғалым және қайраткер | Калифорния | 14 маусым 2023 ФСК-ға құжаттарды тапсыру |
5 қазан 2023 (тәуелсіз үміткер ретінде сайлауға түседі) |
1 (0%) |
Басқа үміткерлер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Америкалық пікірлестік партиясы — Питер Сонски, Коннектикуттан шыққан мемлекеттік қызметкер, Колумб рыцарьлары музейінің директоры.[42]
- Тыйым партиясы — Майкл Вуд, бизнесмен.[43]
- Социализм және азат ету партиясы — Клаудия де ла Круз, саяси белсенді.[44]
- АҚШ социалистік партиясы — Билл Стодден, бейкоммерциялық ұйымның басшысы.[45]
- АҚШ трансгуманистік партиясы — Том Росс, саяси белсенді.[46]
Партиясыз үміткерлер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Корнел Уэст — социалистік белсенді және зиялы, ол алдымен Халық партиясынан, содан кейін Жасылдар партиясынан кандидатура жариялағаннан кейін тәуелсіз үміткер ретінде сайлау науқанының басталғанын жариялады.[47] Оның сайлауалды серіктесі — Калифорниядан келген ғалым және қоғам қайраткері Мелина Абдулла.
Кейін бас тартқан үміткерлер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Роберт Ф. Кеннеди (Партиясыз): Бастапқыда Демократиялық партияның үміткері болған ол кейін 2023 жылғы қазанда тәуелсіз үміткер болды.[48][49] Кеннеди отбасынан шыққан ол — қастандық теорияларын насихаттайтын экологияшыл заңгер.[50][51][52][53] Кеннеди әсіресе партиясыз және жүйеге қарсы сайлаушылар арасында танымалдыққа ие басты үміткердің бірі болды.[54][55] 2023 жылғы қарашадағы сауалнама ол 1992 жылдан бері екі ірі партиядан тыс кандидаттар арасындағы ең жоғары көрсеткішті болды.[56] 2024 жылғы 26 наурызда Кеннеди Калифорниядағы заңгер Николь Шанаханды өзінің серіктесі ретінде жариялады. Сол жылғы тамызда ол сайлауалды кампаниясын тоқтата тұратынын жариялады да, есімінің бюллетеньдерде қала беретінін айтып кетті. Ол Дональд Трампты қолдап кетті.[57]
Сайлауалды науқан
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Науқан тақырыптары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Харрис науқаны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Харрис өзінің науқанын «еркіндік пен хаос арасындағы таңдау» деп атады және оны «еркіндік» пен «болашақ» идеалдарына негіздеді.[58][59] Демократтар науқаны Трамптың 34 ауыр қылмыс бойынша сотталғанын көрсете отырып, Харристің бас прокурор ретінде тәжірибесін айта отыра Трампқа қарсы «істі қудалайды» деген сөздерді алға тартады.[60] Харрис саяси көзқарасы бойынша ұстамды демократ деп сипатталады және 2019 жылғы сайлаудан бері өзінің бірнеше саяси ұстанымдарын модераторлады, оның ішкі саясаттағы көптеген ұстанымдары қазір Байдендікіне ұқсайтын болады деп күтілуде.[61][62][63] Харристің науқанда белгілейтін басты ұстанымдары ұрпақ жаңғырту бағытындағы денсаулық сақтау, қылмыстық сот төрелігі және азаматтық құқық мәселелеріне де ерекше назар аударады.[63] Харристің науқаны оптимистік және қуанышты реңкке ие болғаны үшін белгілі.[64][65]
Трамп науқаны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дональд Трамп сайлауалды науқанының басты тақырыбы — кек алу.[66][67] Трамп бұл тақырыпты 2023 жылғы наурызда Консервативтік саяси әрекет конференциясында (CPAC) сөйлеген сөзінде жариялап, «2016 жылы мен «Мен сенің дауысыңмын» дедім. Мен бүгін қостаймын: Мен сенің әділдігіңмін, ал зұлымдыққа ұшырағандар үшін мен сенің кек алушыңмын». Трамп 2024 жылғы сайлауды «соңғы шайқас» деп атады және президенттік билікті саяси қуғын-сүргін үшін пайдалануға ашық уәде берді,[68] өзінің кек алуы «сәтті болады» деп мәлімдеді.[69] Трамп сайлауалды науқаны басты тақырыптарының бірі иммиграция болды. The Washington Post Трамптың сайлауалды науқанын елдің жағдайы және егер ол жеңбесе, болашақ туралы «қараңғы және ақырзаман» риторикаға бағытталған деп сипаттады.[70] Associated Press «Трамптың митингілері христиандық ұлтшылдықтың нышандарын және риторикасын қабылдайды» деп те хабарлайды.[71]
2024 жылғы президенттік науқанында Трамп көптеген жалған және жаңылыстыратын мәлімдемелер жасап жүрді.[72][73][74] Өтірік пен жалған мәлімдемелердің үлкен көлемі Трамптың үлкен өтірік пен жалғандықты насихаттау әдісін пайдалану ретінде сипатталған риторикалық стиліне байланысты болды.[75][76] 2024 жылғы 8 тамыздағы 64 минуттық баспасөз мәслихатында NPR Трамптың 162 «бұрмалау, асыра сілтеу және ашық өтірік» жасағанын санады; бұл Трамптың минутына орта есеппен екіден астам жалған нәрсе айтқанына тең. Олар Трамп өтіріктерінің көлемін «таңқаларлық» және «көптеген саясаткерлер жасайтыннан көп» деп сипаттады.[77] Трамп сонымен қатар Харриске қарсы көптеген тиісіп, сөз айтты,[78] олардың кейбіреулері сексуалдық,[79] нәсілшіл және мизогиндік[80][81][82] сипаттағы зәбір айтып жүрді.[79]
Аборт
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Науқан барысында абортқа қол жеткізу басты тақырып болады деп күтілуде.[83][84] Бұл АҚШ Жоғарғы сотының «Роу Уэйдке қарсы» сот ісін тоқтатқанынан және осылайша аборт туралы заңнаманы, соның ішінде аборт жасатуға тыйым салуды, толығымен штаттардың өзіне қалдырғанынан кейін өткізілетін бірінші президенттік сайлау.[85] Дональд Трамп тағайындаған судьялардың бәрі де абортқа қарсы дауыс берген.[86]
Демократтар абортқа қол жеткізуді құқық ретінде қарастыруды негізінен қолдаса,[87] республикашылдар аборттың заңдылығын айтарлықтай шектеуді қолдайды.[88] 2023 жылғы сәуірге дейін республикашылдар басқаратын штаттардың көпшілігі аборт жасатуға толықтай дерлік тыйым салды, бұл оны Америка Құрама Штаттарының оңтүстігінде заңсыз қылды. Kaiser Family Foundation мәліметі бойынша, аборт жасатуға ерте кезеңде де-юре тыйым салған 15 штат бар; зорлау мен инцестке қойылған ерекшеліксіз.[85]
Трамп Роуды жоққа шығарғаны үшін несие алды, бірақ абортқа толық тыйым салуды талап ететін республикашылдарды сынға алды.[89][90] Трамп аборт мәселесін штаттардың шешуіне қалдыратынын, бірақ қызыл штаттарға әйелдердің жүктілігін бақылауға және түсік жасатқан жағдайда оларды қылмыстық жауапкершілікке тартуға рұқсат беретінін айтты.[91] Болжалды үміткер болғаннан бері Камала Харрис бұрын Роу кепілдік берген федералды аборт құқығын қорғауды қалпына келтіретін заңнаманы қабылдауды қолдайтынын көрсетті.[92][93][94]
Шекара қауіпсіздігі және иммиграция
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Шекара қауіпсіздігі және иммиграция 2024 жылғы президенттік сайлауда әлеуетті сайлаушыларға қатысты басты мәселелердің бірі болып табылады.[95][96] Сауалнама көрсеткендей, америкалықтардың көпшілігі елге келетін иммиграцияны азайтқысы келеді[97] және ақ нәсілді республикашылдардың айтарлықтай аз бөлігі ақтардың демографиялық құлдырауына алаңдайды.[98] 2023 жылы және 2024 жылдың басында Америка Құрама Штаттарының Мексикамен шекарасы арқылы елге кірген мигранттардың көбеюі орын алды.[99] 2024 жылғы маусымға қарай заңсыз өтулер төрт ай сайынғы төмендеуден кейін үш жылдағы ең төменгі деңгейге жетті, мұны АҚШ-тың жоғары лауазымды шенеуніктері Америка Құрама Штаттары мен Мексика арасындағы тәртіптің күшеюімен, ауа-райы және Байденнің панаға шектеулерді күшейту туралы бұйрығымен байланыстырды.[100] 2024 жылғы шілдеге қарай шекарада қамауға алулар Байденнің атқару әрекетінің нәтижесінде 33%-ға төмендеп, 46 айдағы ең төменгі деңгейге дейін төмендеді, содан кейін ол маусым айында 55% төмендеп, оны 2020 жылғы қыркүйектен бергі ең төменгі деңгейге жеткізді.[101]
Харрис азаматтыққа жету жолымен бірге «мықты шекара қауіпсіздігі» үшін күресуге уәде берді. Харрис бас прокурор кезінде трансұлттық бандалармен, есірткі картельдерімен және адам саудагерлерімен күресудегі жұмысын ерекше атап өтті.[102] 2023 жылы вице-президент ретінде Харрис кедейлік сияқты жаппай көші-қонның себептерін жою үшін жеке компаниялардан Орталық Америка қауымдастығына 950 миллион АҚШ долларын бөлетінін жариялады.[94] Харрис иммиграциялық жүйе «бұзылған» және оны түзету керек деп санайтынын және америкалықтардың бұған сенетінін айтады.[94] Харрис Шекара патруль агенттерінің санын көбейтуді қолдайды және Трампты шекара қауіпсіздігіне байсалды қарамайды деп айыптайды.[103] Вице-президент кезінде Харрис қосымша шекара агенттерін қаржыландыратын және Трамп қабылдамаған жағдайда шекараны жауып тастайтын екі партия да қолдаған заң жобасын қолдады. Трамп Өкілдер палатасы мен Сенат республикашылдарын заң жобасын жоюға шақырды, бұл оның және республикашылдардың қайта сайлану науқанына зиянын тигізеді және иммиграцияның науқан мәселесі болуына кедергі жасайды деді.[104][105][106][107][108][109] Харрис Трампты сайлау науқанындағы заң жобасына қарсы болғаны үшін сынады[102] және заң жобасына президент ретінде қол қоюға уәде береді.[110]
Дональд Трамп сайланса, депортацияны көбейтетінін, АҚШ әскерін шекараға жіберетінін, жұмыс орнындағы рейдтер арқылы ICE қамауын кеңейтетінін,[111] шекара қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жергілікті құқық қорғау органдарын тағайындайтынын, кеден мен шекара патрульдік қызметін қаржыландыруды көбейтетінін, сондай-ақ аяқтайтынын мәлімдеді. оңтүстік шекарада қабырға тұрғызу.[112] The New York Times Трамп «АҚШ-тағы құжатсыз адамдарды кең ауқымда жинап, оларды шығарылғанын күтіп тұрғанша кең лагерьлерде ұстауға дайындалу» сияқты «иммиграцияға қарсы бірінші мерзімді репрессиясының кеңеюін» қарастырып жатқанын хабарлады.[111] Трамп қамау лагерлерін салу және әскери күштерді қолдану арқылы 11 миллион адамды депортациялау ниетін мәлімдеді.[91] Трамп ұлттық деректермен расталмайтын «мигранттар қылмысының толқыны» туралы жалған мәлімдемелер жасап жүреді.[113]
Трамптың иммиграцияға қарсы үні оның бұрынғы президент болған кезінен қаттырақ болғаны атап өтілді[111] және кейбір заңсыз иммигранттар жайлы сөйлегенде адамгершілікке жатпайтын риториканы қолданғаны үшін сынға ұшырады. Трамп кейбір иммигранттарды «адам емес» және «жануарлар» деп те атап жатты.[114][115][116] 2023 жылғы күзден бастап[117] Трамп иммигранттар «еліміздің қанын улап жатыр» деп мәлімдеді, бұл ақтар үстемшілдері мен Адольф Гитлер қолданған риторикамен салыстыруға әкелді.[118][119][117][120] Трамптың түсініктемелері Трамптың сайлауалды науқаны кезінде жиі қолданатын зорлық-зомбылыққа толы риториканың бөлігі болып табылады.[121][114][122][120][123][124]
Жаһандық жылыну
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Жаһандық жылыну 2024 жылғы президенттік сайлаудағы басты мәселелердің бірі болады деп күтілуде.[125][126] 2023 жылы Америка Құрама Штаттары тәулігіне 13,2 миллион баррельден астам шикі мұнай өндіруде рекордтық көрсеткішке қол жеткізді, бұл Трамп президенттігінің шыңында өндірілген тәулігіне 13 миллион баррельден асып түсті.[127] Америка сонымен қатар COVID-19 пандемиясына және Ресейдің Украинаға басып кіруіне байланысты 2021–2024 жаһандық энергетикалық дағдарыстан туындаған жеткізу күйзелістерімен айналысты.[128]
Харрис — табысы төмен аймақтар мен түрлі-түсті адамдарға климаттың өзгеруінің әсерін шешу үшін экологиялық әділеттілікті қорғаушы. Байден тұсында ол оның климаттық заңнамасын қолдады.[94] Харрис АҚШ тарихындағы климаттың өзгеруіне және таза энергияға[129] ең үлкен инвестиция болып табылатын инфляцияны азайту туралы заңның[130] қабылдануына көмектесті, бұл АҚШ-ты 2030 жылға қарай шығарындыларды 2005 жылғы деңгейден 50–52%-ға төмендету мақсаттарына жету жолына қойды.[131] Харрис науқаны оның қабаттың гидравликалық үзіліміне тыйым қоюды қолдамайтынын айтты.[132][62][61] Трамп техногендік жаһандық жылыну идеясын келемеждеді.[133][134][135] Трамп электр көлік бастамаларын кері қайтаруға уәде берді, Париж климаттық келісімінен тағы бір рет шығуды және бірнеше экологиялық ережелерді жоюды ұсынды.[136][137]
Демократия
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Демократия 2024 жылғы сайлауда үлкен мәселе болады деп күтілуде. AP-NORC 2023 жылғы 30 қараша мен 4 желтоқсан аралығында 1074 ересек адам арасында жүргізілген сауалнама ересектердің 62% келесі сайлауда кім жеңетініне байланысты демократияға қауіп төнуі мүмкін деп ойлатынын көрсетті.[138]
Сайлау алдындағы сауалнама америкалық демократияның жағдайына терең қанағаттанбаушылықты көрсетті.[139][140][141] Либералдар консерваторлар елді христиандық ұлтшыл автократиялық тенденциялармен және 2020 жылғы сайлауды бұзу әрекеттерімен қорқытады деп сенеді.[142] Кейбір республикашылар Трамптың бұрынғы импичменті және төрт қылмыстық айыптауы сайлауға әсер ету және оны қызметінен қалдыру әрекеті деп алаңдайды.[143] Дегенмен, Трамптың қылмыстық істері Джо Байден мен Демократиялық партия ұйымдастырған «сайлауға араласуы» туралы ешқандай дәлел жоқ.[144][145] Трамп 2020 жылғы сайлау бұрмаланды және одан ұрланды деген жалған мәлімдемелерді қайталай береді.[146]
Дональд Трамптың 2024 жылғы науқаны заң мамандары, тарихшылар және саясаттанушылар тарапынан көбейген зорлық-зомбылық және авторитарлық мәлімдемелері үшін сынға ұшырады,[147][148][149] кейбіреулер Трамп науқаны әдейі соған бейім деп те санайды.[150] Трамптың платформасы федералды үкіметтің барлық бөлігінде президенттік өкілеттіктерді және атқарушы билікті кеңейтуді талап етеді.[151] 2025 жобасы — сот билігінің, заң шығарушы тармағының немесе жергілікті үкіметтің қатысуынсыз қабылданатын консервативті саясат үшін билікті атқарушы билікке орталықтандыру бойынша Heritage Foundation ұсынған жоспар. Жоспар Республикалық партияның біраз қолдауына ие болды. Құжатты ішінара Трамп әкімшілігінің бұрынғы мүшелері жазған,[152] ал Дональд Трамп жоспардың бөліктерімен таныс емес екенін айтты.[153][154][155]
Трамптың сайлау науқаны өзінің саяси дұшпандарына қарсы қолданған кемсітулері және зорлық-зомбылық риторикасы үшін белгілі болды.[121][114][156][120][157][158] Трамп 2021 жылғы 6 қаңтардағы Капитолийдегі шабуылға қатысты айыпталғандарды босатуға уәде берді және айыпталғандарды «босқындар» және «мықты, мықты патриоттар» деп атады.[159][160][161] Трамп 2024 жылғы сайлаудан кейін жеңіске жетпесе зорлық-зомбылықтың орын алатынын, не алмайтынын айта алмай, «жағдайға байланысты [көріп жатармыз]» деді.[162]
Экономика
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Байден—Харрис әкімшілігінің экономикалық саясаты үш негізгі аспектке негізделген: мемлекеттік инвестициялар, жұмысшылардың мүмкіндіктерін кеңейту және бәсекелестікті дамыту.[163] Чиптер және ғылым туралы заң қабылданғаннан кейін бір жыл өткен соң, жартылай өткізгіштер өндірісіне шамамен 231 миллиард АҚШ доллары көлемінде жеке инвестиция тартылды.[164] 2024 жылдың екінші тоқсанында АҚШ-тағы өндіріске нақты инвестициялар рекордтық деңгейге жетті.[165] Монополияны шектеудің ең қатал тәсілі «федералды үкіметті монополияға қарсы заңнаманы қатаң және толық орындауға міндеттейтін» жарлық қабылдау болды.[166] 2024 жылдың бірінші тоқсанындағы мемлекеттік қарыз сомасы тарихи ең жоғары деңгейге жетті — 34,6 трлн АҚШ доллары, бұл Байден президенттігінің басындағыдан 6,5 трлн АҚШ долларына артық.а[167] 2023 жылы елдің жетекші партиялары бюджеттік келісімге қол қойды, бұл федералды шығындарды төмендетудің орнына мемлекеттік қарыз лимитінің шегін көтеруге мүмкіндік берді. Бұл келісім 2023 жылмен салыстырғанда 2033 жылға қарай мемлекеттік қарыз сомасын 1,5 трлн АҚШ долларына қысқартуға мүмкіндік береді деп жоспарлануда.[168] 2022 жылдың маусымында 9,1%-ға дейін көтерілгеннен кейінгі инфляцияның жалпы деңгейі соңғы жылдары айтарлықтай төмендегенін көрсетті. Дегенмен, қазіргі уақытта инфляция әлі де ФРЖ-ның 2% — дық көрсеткішінен айтарлықтай асып түседі.[169] Сайлау алдындағы жарыстың маңызды факторы, атап айтқанда, еркін жылжымайтын мүлік тапшылығына байланысты жалға берілетін тұрғын үй бағасының жоғары деңгейі болады.[170]
Харрис кедейлерге салық жеңілдіктерін кеңейтуге, алғашқы тұрғын үйді сатып алуға ықпал етуге және қол жетімді тұрғын үй салуға ынталандыруға уәде берді. Ол сондай-ақ азық-түлік пен азық-түлік өнімдерінің жоғары бағасы мәселесін «бағаны көтеруге» және шамадан тыс корпоративтік алыпсатарлыққа тыйым салу арқылы шешуге үміттенетінін айтты.[171] Харристің экономикалық стратегиясы корпорациялар мен табысы жоғары адамдар үшін салықтардың едәуір өсуін болжайды. Сонымен қатар, ол жаһандық жылынумен күресу немесе қол жетімді тұрғын үй салу үшін қажетті технологияларды өндірумен айналысатын компанияларға айтарлықтай салық жеңілдіктерін ұсынуға ниетті. Дональд Трамп өзінің әкімшілігі кезінде Салықты қысқарту және жұмыс орындарын құру туралы заң қабылданған кезде 2017 жылы басталған саясатты жалғастыра отырып, энергия бағасын едәуір төмендетуге, импортталатын тауарларға салық аударымдарын ұлғайтуға және ірі бизнеске корпоративтік салық мөлшерлемесін төмендетуге ниетті екенін айтады.[172][173]
Білім беру
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Трамп Білім министрлігінің жұмысын тоқтатуға уәде берді,[174] оған «радикалды фанаттар мен марксистер» еніп кетті деп мәлімдеді.[175] Американдық Мұғалімдер Федерациясының ұлттық конвенциясында Харрис кітаптарға тыйым салу жөніндегі соңғы әрекеттерді сынға алды.[176] Ол бұған дейін мұғалімдердің жалақысын көтеруге шақырған болатын.[177]
Сыртқы саясат
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ресейдің Украинаға басып кіруі және Израиль−Хамас соғысы сайлауда күтілетін мәселелер болып табылады.[178] Харрис Байденнің НАТО мен Украинаға қатысты сыртқы саясатын ұстанатынын, оларды Ресей шапқыншылығынан кейін қолдайтынын түсіндірді.[179] екі мемлекет құру туралы шешімді жақтаушы, Харрис өзін сионист деп атайтын және Израиль басшыларымен бұрыннан байланысы бар Байденге қарағанда палестиналықтарға көбірек түсіністікпен қарайды деп саналады. Израиль мен Хамас арасындағы соғысқа қатысты сарапшылар күтеді, Харрис Байденнің саясатын жалғастырады.[180] 2023 жылы Хамастың Израильге жасаған шабуылынан кейін Харрис Израильдің алға жылжуын қатты қолдады,[181][180] «Хамастың Израиль халқына төнетін қаупін жою керек» деп мәлімдеді. Алайда, содан бері ол Израильдің көзқарасы мен Газадағы гуманитарлық дағдарысты сынға алды.[179] 2024 жылдың наурызында Харрис Израильдің Рафаға басып кіруіне қарсы болды, Газадағы атысты дереу тоқтатуға шақырды,[180] және Газадағы жағдай «гуманитарлық апат» деп мәлімдеді. Харрис Бейжің тарапынан «тәуекелді азайтуды» жақтады, Батыстың Қытайға экономикалық тәуелділігін төмендетуге ықпал ететін саясат.[182] Харрис Қытайдың экономикалық және әскери жағынан өсіп келе жатқан Күшін тежеу мақсатында Азия-Тынық мұхиты аймағындағы американдық альянстарды тереңдетуді жалғастырады деп күтілуде.[183]
Трамптың 2024 жылғы сайлау науқаны оның «Америка бірінші»[184][185] оқшауланған сыртқы саяси бағдарламасын растады және НАТО-ның мақсаты мен миссиясын, Ұлттық қорғаныс ауыртпалығын Еуропадан Азияға ауыстыруды «түбегейлі қайта қарауға» уәде берді.[136] Трамп Ресейді НАТО-ға жеткілікті үлес қоспайтын елдермен «қалағанын істеуге» шақыратынын айтты.[186] Трамп егер ол қайта сайланса, Украинаға көмек көрсетуді тез тоқтататынын мәлімдеді.[187] Бұған дейін Трамп Ресейдің Қырымды заңсыз аннексиялағанын мойындайтынын айтқан болатын[188] және болжам жасады, ол Шығыс Украинаның бір бөлігін Ресейге беру арқылы соғыстың алдын алады.[184] Трамп Израиль мен Хамас арасындағы соғыста Израильді қатты қолдайтынын мәлімдеді және олар «мәселені шешуі керек» деп мәлімдеді.[189] Трамп Байденге қарағанда Қытайға қатысты қатаң ұстанымды ұстануға уәде берді,[190] сонымен қатар Американың Тайваньды қорғауы керек деген күмәнін білдірді.[191] Трамп егер ол АҚШ-тың қолдауы үшін көп ақша төлемесе, Оңтүстік Кореядан әскерлерді шығаруды ұсынды. онда әскерлер бар. Бұған дейін Трамп Газа тұрғындарына АҚШ-на кіруге тыйым салып, кеңейтілген саяхатқа тыйым саламыз деп уәде берген болатын.[192] Трамп Палестинаны қолдайтын наразылықтарды тоқтататынын, демонстранттарды депортациялайтынын және «қозғалысты 25 немесе 30 жылға кері қайтаратынын» мәлімдеді.[193] Жылы алайда, кейде ол Израильдің Газадағы соғысын да сынға алды. 2024 жылдың сәуірінде Трамп Израиль «мұны аяқтап бейбітшілікке оралып, адамдарды өлтіруді тоқтатуы керек...».[194] 2024 жылдың шілдесінде Трамп Израиль Газадағы соғысты мүмкіндігінше тезірек тоқтатуы керек деп мәлімдеді.[195]
Израиль−Хамас соғысы туралы пікірлер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сауалнамалар көрсеткендей, сайлаушылардың көпшілігі атысты тоқтатуды және Израиль мен Хамас арасындағы соғыстағы американдық медиацияны қолдайды.[196] Республикашылдар Израильге қару-жарақ жеткізуді қолдайды, ал демократтардың бұл мәселе бойынша пікірлері екіге бөлінді.[197][198] Демократиялық праймеризде Берілмеген ұлттық қозғалысы наразылық науқанын басқарды Байден соғыс туралы айтып, атысты тоқтатуға және Израильге қару-жарақ эмбаргосын енгізуге шақырды. «Бәріне қарсымын» 700 000-нан астам дауыс пен 36 делегат алды.[199]
Харрис соғыс кезінде палестиналықтарға жанашыр болып көрінді және ол және оның сайлау науқаны Араб-американдық және Берілмеген қозғалысы көшбасшылармен бірнеше рет өзара әрекеттескен.[200][201] Алайда Харрис Израильге қару-жарақ жеткізуді тоқтатудан немесе Байденнің саясатын өзгертуден бас тартты, Израиль өзін-өзі қорғауға құқылы деп мәлімдеді.[202][203] Трамп сонымен бірге Израиль науқанын қолдайды және ол «жеңіске жету керек» деп мәлімдеді, бірақ ол «оған жету керек» деді. Трамп азаматтық емес наразылық білдірушілерді депортациялауға және «бұл қозғалысты 25 немесе 30 жылға артқа тастауға» уәде беріп, кампустардағы Палестинаны қолдайтын наразылықтарға қатысты қатаң ұстанымға ие болды.[204]
Денсаулық сақтау
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Харрис Қолжетімді күтім туралы заңға сәйкес қамтуды кеңейту бойынша күш — жігерді қолдады,[62] соның ішінде егде жастағы адамдарға арналған рецепт бойынша дәрі-дәрмектердің шекті бағасын 2000 долларға белгілеу және Medicare бойынша медициналық көмек алатындар үшін инсулин құнын Инфляцияны төмендету туралы заң аясында 35 долларға дейін қолданысқа енгізілді.[129] Харрис Ақ үйдің несиелік есептерде медициналық қарыздарды көрсетуге тыйым салу жөніндегі күш-жігерінің жақтаушысы болды.[205] Харрис енді бір төлеуші денсаулық сақтау жүйесін қолдамайтынын айтты.[62] Оның орнына ол 2021 жылғы американдық құтқару жоспары туралы заңға сәйкес балалар үшін кеңейтілген салық жеңілдіктерін қолдады, бұл балалар кедейлігін 20%-ға қысқартты.[129] Харрис балалар мен қарттарға қол жетімді күтімді, сондай-ақ ақы төленетін декреттік демалысты қамтамасыз ететін заң жобасына қолдау білдірді.[205] 2024 жылдың 16 тамызында Камала Харрис популистік экономикалық бағдарламасын кеңейту үшін балаларға 6000 доллар салық жеңілдіктерін жариялады. Басқа саясат шаралары, соның ішінде рецепт бойынша дәрі-дәрмектердің бағасына шектеулерді кеңейту және балаларға кеңейтілген салық жеңілдіктерін үнемі қалпына келтіру.[206]
Трамп Қолжетімді күтім туралы заңның күшін жоюды 2024 жылғы сайлаудың негізгі мәселесі етті.[30] 2024 жылдың 11 наурызында берген сұхбатында Трамп әлеуметтік қамсыздандыру және Medicare сияқты жәрдемақы бағдарламаларын қысқартуға ашық деп болжады, бұл кейінірек Трамптың науқаны «қалдықтарды азайтуға» сілтеме болды және ол бағдарламаларды қорғайды деп мәлімдеді. Бұған дейін, 2020 жылы президент болған кезде, Трамп «бір сәтте» жәрдемақы бағдарламаларын қысқартуды қарастыратынын мәлімдеді, ал Трамптың бұрынғы бюджеттік ұсыныстары бағдарламаларды қысқартуды көздеді. Республикалық праймеризде Трамп қарсыластарына жеңілдіктерді азайтамыз деп шабуыл жасады.[207][208] Субсидияланған медициналық көмек мәселесіне қатысты Харрис Қолжетімді күтім туралы заңды «қолдайтынын және кеңейтетінін» айтты.[209][210]
ЛГБТ құқықтары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Соңғы жылдары штаттың заң шығарушы органдарындағы консервативті депутаттар демократтар ЛГБТ қоғамдастығын, әсіресе трансгендерлерді шектейтін заң жобаларының үлкен және өсіп келе жатқан санын енгізді.[211][212] Харрис — ЛГБТ қауымдастығының құқықтарының сенімді жақтаушысы.[213] Ол бүкіл елдегі штаттардағы трансгендерлердің құқықтарына заңдық қол сұғушылықты айыптады.[214][215]
Трамп демократтар қолдайтын трансгендерлік саясаттан бас тартуға уәде берді.[216] Трамп ванна бөлмелерін, киім ауыстыратын бөлмелерді және олардың гендерлік сәйкестігіне сәйкес келетін есімдіктерді пайдаланатын трансгендер студенттерге арналған IX бөлім «бірінші күні» қорғаныс шараларын алып тастайтынын айтты.[217] Трамп тек екі жынысты мойындайтын федералды заң қабылдайтынын мәлімдеді және трансгендерлік «радикалды солшылдар» ойлап тапқан тұжырымдама екенін айтты.[218] Трамп мұғалімдерге «ауыр зардаптарға» уәде берді «балаға олардың дұрыс емес денеде болуы мүмкін екенін меңзеу». Бұған дейін Трамп трансгендер жастарға өздері таңдаған дәретханаларға қол жеткізуге мүмкіндік беретін IX бөлімнің ережелерін жойды және ол Қолжетімді күтім туралы заңда трансгендерлерге қатысты бірнеше саясатты жоюға тырысты.[216]
Пікірталастары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Байден–Трамп пікірталасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2024 жылғы 15 мамырда Джо Байден видео арқылы Дональд Трампты екі раундтық пікірталасқа шақырды. Соңғысының келісімінен кейін 2024 жылғы сайлау пікірталасының күндері белгіленді:[219]
2024 жылғы 28 маусымда CNN телеарнасында басты екі кандидат, Трамп пен Байден арасында бір жарым сағаттық пікірталас орын алды. Байден сөзінен де, санынан да сүрініп, партияластардың үмітін ақтай алмаған болды да, Трамп жалған мен шындықты араластырып, Байден мен оның әкімшілігіне қарсы көп сөз айтты. Пікірталасты миллиондаған көрермен тамашалады.[29] Көрермендер пікірталаста жеңген деп Дональд Трампты таныды, ол дауыстың 67% жинаған болса, Байден 33% жинай алды.[220]
Харрис–Трамп пікірталасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Бірінші пікірталаста ірі сәтсіздік көрген Джо Байден кейін қайта сайланудан бас тартты. Оның орнына сайлануға таңдалғалы болған болжамды кандидат вице-президент Камала Харрис болды. Көп ұзамай, халық ой сауалнамаларында Харрис Трамптан озып жатты да,[221] Трамп қыркүйекте «ұйқышыл Джоға» қарсы өткелі болған пікірталастан бас тартып, пікірталастың ABC News арнасында емес, орнына оңшыл Fox News арнасында өткенін талап етті.[222] Харрис командасы бұл ұсыныспен келіспей, бұрын болған «ABC News жоспарын» орындайтынын айтты.[223]
8 тамызда Трамп, сонымен, Харристің 10 қыркүйек күні, ABC News арнасында пікірталасқа түсу ұсынысын қабылдады.[224] Теледебат келісім бойынша 10 қыркүйекте басталды да, Харрис пен Трамп тұңғыш рет бетпе-бет кездесті.
Уолз–Вэнс пікірталасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2024 жылғы 15 тамызда вице-президентікке үміткерлер Тим Уолз бен Джей Ди Вэнс 1 қазанда CBS News арнасында пікірталасқа түсеміз деп келісті,[225] алайда Вэнс бірнеше шарт қабылданса ғана қатысамын деді.[226] Вэнс пен Уолз арасындағы дебат жоспардағыдай 1 қазанда, CBS телеарнасында орын алды.[227]
Қоғамдық пікір
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Харрис пен Трамп
Дереккөзі | Жасалған күні | Жаңартылған күні | Камала Харрис Демократ |
Дональд Трамп Республикашыл |
Басқа таңдағандар/ Шешпегендер |
Үстемдік |
---|---|---|---|---|---|---|
RealClearPolitics | 11 қыркұйек–29 қыркүйек 2024 | 1 қазан 2024 | 49.3% | 47.3% | 3.4% | Харрис +2.0% |
Race to the WH | 1 қазан 2024 қарай | 1 қазан 2024 | 50.2% | 46.1% | 3.7% | Харрис +4.1% |
Decision Desk HQ/The Hill | 1 қазан 2024 қарай | 1 қазан 2024 | 50.3% | 45.8% | 3.9% | Харрис +4.5% |
270toWin | 1 қазан 2024 қарай | 1 қазан 2024 | 49.3% | 45.6% | 5.1% | Харрис +3.7% |
FiveThirtyEight | 1 қазан 2024 қарай | 1 қазан 2024 | 48.6% | 45.8% | 5.6% | Харрис +2.8% |
Silver Bulletin | 1 қазан 2024 қарай | 1 қазан 2024 | 49.3% | 45.9% | 4.8% | Харрис +3.4% |
Орташа көрсеткіші | 49.5% | 46.1% | 4.4% | Харрис +3.4% |
Қосымша ақпарат
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Жалпыға бірдей жанама сайлау құқығы арқылы сайлау. Жалпыхалықтық дауыс беру әр түрлі партиялар ұсынған сайлаушылардың кең ауқымына әр штатта бірінші орын алған кандидатқа дауыс беруге мүмкіндік береді.
- ↑ Джо Байден мен Дональд Трамп арасындағы пікірталас.
- ↑ Камала Харрис пен Дональд Трамп арасындағы пікірталас.
- ↑ Джей Ди Вэнс пен Тим Уолз арасындағы пікірталас.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Election Planning Calendar (ағыл.). Эссекс округі, Вирджиния. Мұрағат көшірмесі 7 ақпанның 2016 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b c Байден президент сайлауына түсуден бас тартты (қаз.). Азаттық радиосы (21 шілде 2024). Тексерілді, 21 шілде 2024.
- ↑ a b Kamala Harris is now Democratic presidential nominee, will face off against Donald Trump this fall (ағыл.). Associated Press (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024.
- ↑ Singman, Brooke Donald Trump announces 2024 re-election run for president (ағыл.). Fox News (7 November 2022). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 16 қарашаның 2022 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Williams, Kieren US election: Donald Trump becomes the official Republican presidential nominee (ағыл.). news.sky.com (15 July 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024.
- ↑ Weisman, Jonathan Pressured by Their Base on Abortion, Republicans Strain to Find a Way Forward (ағыл.). The New York Times (11 March 2023). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 11 сәуірдің 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Colvin, Jill; Miller, Zeke Trump says he will renew efforts to replace ‘Obamacare’ if he wins a second term (ағыл.). Associated Press (27 November 2023). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 4 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Manchester, Julia Republicans see education as winning issue in 2024 (ағыл.). The Hill (29 January 2023). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 4 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Cook, Charlie Will 2024 Be About the Economy, or the Candidates? (ағыл.). Cook Political Report (2 March 2023). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 25 наурыздың 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Ward, Alexander; Berg, Matt Will 2024 Be About the Economy, or the Candidates? (ағыл.). Politico (20 October 2023). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 20 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Arnsdolf, Isaac Donald Trump brags about efforts to stymie border talks: 'Please blame it on me' (ағыл.). The New York Times. Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 28 қаңтардың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Here's where the 2024 presidential candidates stand on LGBTQ+ issues (ағыл.). ABC News (4 October 2023). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 6 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Gongloff, Mark Opinion: The 2024 election just might turn on … climate change? (ағыл.). Portland Press Herald (30 January 2024). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 13 ақпанның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Field, Gary; Sanders, Linley Americans agree that the 2024 election will be pivotal for democracy, but for different reasons (ағыл.). Associated Press (15 December 2023). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 16 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ US Election guide: how does the election work? (ағыл.) (6 November 2012). Басты дереккөзінен мұрағатталған 10 қараша 2015. Тексерілді, 11 ақпан 2024.
- ↑ Brett Samuels Trump releases 12-page response to Jan. 6 hearing (ағыл.) (13 June 2022). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 маусым 2022. Тексерілді, 11 ақпан 2024.
- ↑ Andrew Feinberg Trump demands ‘new election immediately’ in bizarre post on Truth Social (ағыл.) (29 August 2022).
- ↑ Dan Balz, Clara Ence Morse American democracy is cracking. These forces help explain why (ағыл.) (18 August 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 қараша 2023. Тексерілді, 11 ақпан 2024.
- ↑ David Leonhardt ‘A Crisis Coming’: The Twin Threats to American Democracy (ағыл.) (21 June 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 1 қараша 2023. Тексерілді, 11 ақпан 2024.
- ↑ Lauren Gambino With the US election a year away, most Americans don’t want Biden or Trump (ағыл.) (5 November 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 16 қараша 2023. Тексерілді, 11 ақпан 2024.
- ↑ Allan Smith, Henry J. Gomez As Democrats press 'threat to democracy' in campaign's final days, few GOP candidates still want to talk about 2020 (ағыл.) (8 November 2022).
- ↑ Megan Schumann Is Our Democracy Under Threat? (ағыл.) (26 October 2022). Басты дереккөзінен мұрағатталған 25 қазан 2022. Тексерілді, 11 ақпан 2024.
- ↑ Thomas H. Neale The Electoral College: How It Works in Contemporary Presidential Elections (ағыл.) (15 May 2017). Басты дереккөзінен мұрағатталған 13 қаңтар 2024. Тексерілді, 11 ақпан 2024.
- ↑ a b c d e АҚШ-тағы 2024 жылғы президент сайлауы: негізгі үміткерлер кімдер (қаз.). kazinform (3 ақпан 2023). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- ↑ Halpert, Madeline; Drenon, Brandon Colorado Supreme Court kicks Trump off ballot, citing 'insurrection' (ағыл.). BBC News (20 December 2023). Тексерілді, 29 наурыз 2024. Мұрағат көшірмесі 20 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Smith, Mitch Judge Orders Trump Removed From Illinois Primary Ballot (ағыл.). The New York Times (28 February 2024). Тексерілді, 29 наурыз 2024. Мұрағат көшірмесі 29 ақпанның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Freiman, Jordan; Kaufman, Katrine; Kazarian, Grace Maine secretary of state disqualifies Trump from primary ballot (ағыл.). CBS News (28 December 2023). Тексерілді, 29 наурыз 2024. Мұрағат көшірмесі 29 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Frtize, John; Cole, Devan; Cohen, Marshall Supreme Court keeps Trump on Colorado ballot, rejecting 14th Amendment push (ағыл.). CNN (4 March 2024). Тексерілді, 29 наурыз 2024. Мұрағат көшірмесі 29 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Рысбек, Арыстан Байден мен Трамп алғаш рет теледебат өткізді (қаз.). Qazaqstan (28 маусым 2024). Тексерілді, 29 маусым 2024.
- ↑ Weissert, Will Here’s why it would be tough for Democrats to replace Joe Biden on the presidential ticket (ағыл.). Associated Press (28 June 2024). Тексерілді, 29 маусым 2024.
- ↑ Miller, Zeke President Joe Biden has won enough delegates to clinch the 2024 Democratic nomination (ағыл.). Associated Press (13 March 2024). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- ↑ a b Yang, Maya Majority of voters think Biden is too old to be effective president, new poll says (ағыл.). The Guardian (3 March 2024). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- ↑ Kukreti, Shweta Biden heckled by pro-Palestine supporter during Georgia campaign, ‘You’re a dictator too genocide Joe’ (ағыл.). Hindustan Times (10 March 2024). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- ↑ Who could replace Biden as Democratic nominee? (ағыл.). BBC News (19 July 2024). Тексерілді, 21 шілде 2024.
- ↑ Harris has secured enough Democratic delegate votes to be the party's nominee, committee chair says (ағыл.). Associated Press (2 August 2024). Тексерілді, 2 тамыз 2024.
- ↑ a b Бигалиева, Гүлвира Дональд Трамп республикашылар арасында көш бастап тұр (қаз.). КУРСИВ (16 қаңтар 2024). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- ↑ Peoples, Steve; Beaumount, Thomas; Ramer, Holly DeSantis drops out of presidential race, leaving Trump and Haley to face off in New Hampshire (ағыл.). Associated Press (22 January 2024). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- ↑ Allison, Natalie It’s official: Donald Trump is the GOP’s presumptive presidential nominee (ағыл.). Politico (12 March 2024). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- ↑ Nick Robertson Libertarian Party chooses Chase Oliver as presidential nominee (ағыл.). The Hill (26 May 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 мамыр 2024. Тексерілді, 14 тамыз 2024.
- ↑ Oren Oppenheim Could RFK Jr., Libertarian Party team up? How it could be a game-changer for him The candidate previously ruled out joining forces with the Libertarian Party (ағыл.). ABC News (26 May 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 мамыр 2024. Тексерілді, 14 тамыз 2024.
- ↑ Maggie Astor Jill Stein Announces Third-Party Bid For President (ағыл.). The New York Times (9 November 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 9 қараша 2023. Тексерілді, 14 тамыз 2024.
- ↑ Peter Sonski Chosen as American Solidarity Presidential Nominee on First Ballot (ағыл.). Independent Political Report (5 June 2023). Тексерілді, 14 қараша 2023. Мұрағат көшірмесі 28 қазанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Prohibition Party Chooses National 2024 Ticket | Ballot Access News (ағыл.) (10 May 2023). Тексерілді, 14 қараша 2023. Мұрағат көшірмесі 29 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Party for Socialism and Liberation Announces 2024 Presidential Ticket (ағыл.). Independent Political Report (11 September 2023). Тексерілді, 14 қараша 2023. Мұрағат көшірмесі 13 қыркүйектің 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Redpath, Bill Socialist Party USA Nominates Presidential Ticket (ағыл.). ballot-access.org (23 October 2023). Тексерілді, 3 қаңтар 2024. Мұрағат көшірмесі 20 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Conversations with Tom Ross: The Transhumanist Party's 2024 Presidential Candidate (ағыл.). scientificinquirer.com (10 October 2023). Тексерілді, 3 қаңтар 2024. Мұрағат көшірмесі 20 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Benson Samuel Cornel West thinks the U.S. is in "spiritual decay." That's why he's running for president (ағыл.). Deseret News (21 November 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 желтоқсан 2024. Тексерілді, 14 тамыз 2024.
- ↑ Anti-vaccine activist RFK Jr. launches presidential campaign. Associated Press (19 сәуір 2023). Тексерілді, 1 мамыр 2023. Мұрағат көшірмесі 30 сәуірдің 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Gibson, Brittany; Zhang, Andrew RFK Jr. announces he will run as an independent candidate (ағыл.). Politico (9 October 2023). Тексерілді, 9 қазан 2023. Мұрағат көшірмесі 19 қазанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Oshin, Olafimihan Auschwitz Memorial says RFK Jr. speech at anti-vaccine rally exploits Holocaust tragedy (ағыл.). The Hill (23 January 2022). Тексерілді, 27 қаңтар 2022. Мұрағат көшірмесі 24 қаңтардың 2022 Wayback Machine мұрағатында
- Cheryl Hines Blasts Husband RFK Jr. for Holocaust Remark (ағыл.). The Wrap (25 January 2022). Тексерілді, 27 қаңтар 2022. Мұрағат көшірмесі 25 қаңтардың 2022 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Guests urged to be vaccinated at anti-vaxxer Robert F Kennedy Jr's party (ағыл.). The Guardian (18 December 2021). Тексерілді, 27 қаңтар 2022. Мұрағат көшірмесі 18 желтоқсанның 2021 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Dorn, Sara RFK Jr. Makes Unfounded Claims About Mass Shootings, Covid-19: Here Are All The Conspiracies He Promotes (ағыл.). Forbes. Тексерілді, 22 маусым 2023. Мұрағат көшірмесі 22 маусымның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Robert F. Kennedy Jr.'s Conspiracy Theories Go Beyond Vaccines (11 қазан 2023). Тексерілді, 12 қазан 2023.
- ↑ 2024 Presidential Race Stays Static In The Face Of Major Events, Quinnipiac University National Poll Finds; RFK Jr. Receives 22% As Independent Candidate In 3-Way Race (ағыл.). Quinnipiac University Polling Institute (1 November 2023). Тексерілді, 2 қараша 2023. Мұрағат көшірмесі 2 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ In 3-Way Race, Independent Robert Kennedy Jr. Garners 24% Across 6 Battleground States; Trump 35%, Biden 33%, Kennedy 24%; RFK Noses Ahead Among Voters Under 45. Siena College Research Institute (7 қараша 2023). Мұрағат көшірмесі 13 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Enten, Harry How RFK Jr. could change the outcome of the 2024 election (ағыл.). CNN (11 November 2023). Тексерілді, 11 сәуір 2024.
- ↑ Pellish, Aaron; Dovere, Edward-Isaac RFK Jr. suspends presidential campaign and endorses Trump (ағыл.). CNN (23 August 2024). Тексерілді, 25 тамыз 2024.
- ↑ Thompson, Alex. Harris ditches Biden's strategy with "freedom" focus, Axios (1 тамыз 2024). Тексерілді 1 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 1 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Miller, Zeke; Megerian, Chris; Boak, Josh. Harris tells roaring Wisconsin crowd November election is 'a choice between freedom and chaos', The Associated Press (24 шілде 2024). Тексерілді 1 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 1 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Hutzler, Alexandra. The prosecutor vs. the felon. Democrats see winning contrast between Harris and Trump., ABC News (23 шілде 2024). Тексерілді 1 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 31 шілденің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Epstein, Reid J.. Why the Kamala Harris of Four Years Ago Could Haunt Her in 2024 (ағыл.), The New York Times (29 July 2024). Тексерілді 5 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 4 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b c d John, Arit; Tausche, Kayla. Harris recalibrates policy stances as she adjusts to role atop Democratic ticket, CNN (30 шілде 2024). Тексерілді 1 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 1 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында Дереккөз қатесі: Invalid
<ref>
tag; name "CNN-2024" defined multiple times with different content - ↑ a b Wire, Sarah D.; Beggin, Riley 'A daughter of California': How a Kamala Harris presidency could shake things up (ағыл.). USA TODAY (28 July 2024). Тексерілді, 30 шілде 2024. Мұрағат көшірмесі 30 шілденің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Rogers, Katie. Harris Used to Worry About Laughing. Now Joy Is Fueling Her Campaign., The New York Times (9 тамыз 2024). Мұрағат көшірмесі 23 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Zhang, Christine; Lemonides, Alex; Igielnik, Ruth. Democrats Say the Joy Is Back. Here's What the Data Says., The New York Times (23 тамыз 2024). Мұрағат көшірмесі 24 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Alexandra Hutzler. Trump's 'retribution' campaign theme has apparent roots in old Confederate code, new book says, ABC News (2 қараша 2023). Тексерілді 6 желтоқсанның 2023.
- ↑ Allan Smith. Trump zeroes in on a key target of his 'retribution' agenda: Government workers, NBC News (26 сәуір 2023). Тексерілді 6 желтоқсанның 2023.
- ↑ Maggie Haberman; Shane Goldmacher. Trump, Vowing 'Retribution,' Foretells a Second Term of Spite, The New York Times (7 наурыз 2023). Тексерілді 6 желтоқсанның 2023.
- ↑ Trump: 'My Revenge Will Be Success' (ағыл.). The New York Sun (21 February 2024). Тексерілді, 21 шілде 2024.
- ↑ Parker, Ashley; LeVine, Marianne; Godwin, Ross. Trump's freewheeling speeches offer a dark vision of a second term (ағыл.) (11 March 2024). Тексерілді 17 наурыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 11 наурыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Peter, Smith. Jesus is their savior, Trump is their candidate. Ex-president's backers say he shares faith, values (ағыл.) (18 May 2024). Тексерілді 2 шілденің 2024. Мұрағат көшірмесі 24 мамырдың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Rector, Kevin. News Analysis: Trump seeks to reclaim spotlight with old playbook of lying, talking smack to media, Los Angeles Times (16 тамыз 2024). Мұрағат көшірмесі 23 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Kessler, Glenn. Trump has a bunch of new false claims. Here's a guide. (14 наурыз 2024). Тексерілді 24 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 15 наурыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Itkowitz, Colby; Allam, Hannah. With false 'coup' claims, Trump primes supporters to challenge a Harris win, The Washington Post (19 тамыз 2024). Тексерілді 24 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 24 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Бірнеше дереккөз:
- Snyder, Timothy. The American Abyss (9 қаңтар 2021).
- Ben-Ghiat, Ruth Opinion: Trump's big lie wouldn't have worked without his thousands of little lies (25 қаңтар 2021).
- Heavey, Jan Wolfe, Susan. Trump lawyer Giuliani faces $1.3 billion lawsuit over 'big lie' election fraud claims (25 қаңтар 2021).
- Block, Melissa Can The Forces Unleashed By Trump's Big Election Lie Be Undone? (16 қаңтар 2021). Тексерілді, 4 қазан 2022.
- Pilkington, Ed Donald Trump is gone but his big lie is a rallying call for rightwing extremists (24 қаңтар 2021). Тексерілді, 4 қазан 2022.
- "Evan McMullin and Miles Taylor on the need for "rational Republicans"". The Economist. 2021-05-19. https://www.economist.com/by-invitation/2021/05/19/evan-mcmullin-and-miles-taylor-on-the-need-for-rational-republicans. "Its leaders shamelessly propagated former President Donald Trump's "Big Lie"".
- Stanley-Becker, Isaac. Election fraud, QAnon, Jan. 6: Far-right extremists in Germany read from a pro-Trump script (en-US) (25 қыркүйек 2021). Тексерілді 23 қарашаның 2022.
- ↑ Бірнеше дереккөз:
- Brian Stelter 'Firehose of falsehood:' How Trump is trying to confuse the public about the election outcome (30 қараша 2020).
- Maza, Carlos Why obvious lies make great propaganda. Vox (31 тамыз 2018).
- Zappone, Chris Donald Trump campaign's 'firehose of falsehoods' has parallels with Russian propaganda. The Sydney Morning Herald (12 қазан 2016).
- Harford, Tim What magic teaches us about misinformation. Financial Times (6 мамыр 2021). Мұрағат көшірмесі 10 желтоқсанның 2022 Wayback Machine мұрағатында
- Clifton, Denise Trump's nonstop lies may be a far darker problem than many realize. Mother Jones (3 тамыз 2017).
- 'Morning Joe' Rips Trump for 'Firehose of Falsehoods' and 'Nazi-Like Propaganda' on COVID. TheWrap (17 желтоқсан 2020).
- ↑ Montanaro, Domenico. 162 lies and distortions in a news conference. NPR fact-checks former President Trump, NPR (11 тамыз 2024). Тексерілді 24 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 24 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Wren, Adam; Ward, Myah; Mitovich, Jared. Trump goes low as Harris gains ground, Politico (3 тамыз 2024). Тексерілді 6 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Gold, Michael. Trump Reposts Crude Sexual Remark About Harris on Truth Social (28 тамыз 2024). Тексерілді 28 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 28 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Tesler, Michael. 3 reasons why racist attacks on Harris could backfire (27 тамыз 2024). Тексерілді 28 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 28 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ VandeHei, Jim; Allen, Mike. Behind the Curtain: Trump's "caught on tape" women problem (16 тамыз 2024). Тексерілді 28 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 28 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Arnsdorf, Isaac. Trump suggests Harris would struggle with world leaders based on her appearance (30 шілде 2024). Тексерілді 31 шілденің 2024. Мұрағат көшірмесі 1 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Here's why abortion will be such a big issue for the ballot come November. NBC (11 наурыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 11 наурыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Sahil, Kapur 7 big issues at stake in the 2024 election. NBC (17 сәуір 2024). Тексерілді, 17 сәуір 2024. Мұрағат көшірмесі 3 шілденің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Бірнеше дереккөз:
- Edsall, Thomas B.. How The Right Came To Embrace Intrusive Government, The New York Times (12 сәуір 2023). Тексерілді 12 сәуірдің 2023. Мұрағат көшірмесі 12 сәуірдің 2023 Wayback Machine мұрағатында «Republicans in states across the country are defiantly pushing for the criminalization of abortion — of the procedure, of abortifacient drugs and of those who travel out of state to terminate pregnancy... According to research provided to The Times by the Kaiser Family Foundation, states that have abortion bans at various early stages of pregnancy with no exception for rape or incest include Alabama, Arizona, Arkansas, Florida, Kentucky, Louisiana, Mississippi, Missouri, Ohio, Oklahoma, South Dakota, Tennessee, Texas, West Virginia and Wisconsin.»
- Allison, Natalie Roe reversal divides 2024 GOP field. Politico (24 маусым 2022). Тексерілді, 25 маусым 2022. Мұрағат көшірмесі 28 маусымның 2022 Wayback Machine мұрағатында
- Weisman, Jonathan. Pressured by Their Base on Abortion, Republicans Strain to Find a Way Forward, The New York Times (11 сәуір 2023). Тексерілді 12 сәуірдің 2023. Мұрағат көшірмесі 11 сәуірдің 2023 Wayback Machine мұрағатында
- Godfrey, Elaine The GOP's Strange Turn Against Rape Exceptions. The Atlantic (4 мамыр 2022). Тексерілді, 7 сәуір 2023. Мұрағат көшірмесі 4 мамырдың 2022 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Shapero, Julia. Trump credits himself for abortion ruling, Axios (24 маусым 2022). Тексерілді 27 сәуірдің 2024. Мұрағат көшірмесі 16 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Feiner, Lauren Democratic senators concerned about phone location data being used to track people seeking abortions. CNBC (20 мамыр 2022). Тексерілді, 12 сәуір 2023. }Мұрағат көшірмесі 20 мамырдың 2022 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Kilgore, Ed House GOP Forges Ahead on Wildly Unpopular National Abortion Ban. Intelligencer (21 маусым 2023). Тексерілді, 15 қараша 2023. Мұрағат көшірмесі 15 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Trump: 'I was able to kill Roe v. Wade'. NBC News (17 мамыр 2023). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 5 ақпанның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Trump criticizes Republicans pushing abortion bans with no exceptions: 'You're not going to win'. NBC News (16 қыркүйек 2023). Тексерілді, 5 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 5 ақпанның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Cortellessa, Eric (2024-04-30). "How Far Trump Would Go". Time. https://time.com/6972021/donald-trump-2024-election-interview/. Retrieved 2024-05-11. Мұрағат көшірмесі 11 мамырдың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Astor, Maggie Where Kamala Harris Stands on the Issues: Abortion, Immigration and More. New York Times (21 шілде 2024).
- ↑ Messerly, Megan; Ollstein, Alice Miranda Kamala Harris' call for 'reproductive freedom' means restoring Roe. Politico (29 шілде 2024).
- ↑ a b c d Astor, Maggie. Where Kamala Harris Stands on the Issues: Abortion, Immigration and More, The New York Times (21 шілде 2024). Тексерілді 22 шілденің 2024. Мұрағат көшірмесі 21 шілденің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Leonhardt, David. A 2024 Vulnerability, The New York Times (17 қаңтар 2024). Тексерілді 26 қаңтардың 2024. Мұрағат көшірмесі 26 қаңтардың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Americans agree that the 2024 election will be pivotal for democracy, but for different reasons. Associated Press (15 желтоқсан 2023). Тексерілді, 16 желтоқсан 2023. Мұрағат көшірмесі 16 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ M. Jones, Jeffrey Sharply More Americans Want to Curb Immigration to U.S.. Gallup (12 шілде 2024). Тексерілді, 21 шілде 2024. Мұрағат көшірмесі 20 маусымның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Frankovic, Kathy White Republicans see the white population decline in America as a bad thing. YouGov (19 тамыз 2021). Тексерілді, 21 шілде 2024. Мұрағат көшірмесі 29 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ America's immigration policies are failing. Тексерілді 26 қаңтардың 2024. Мұрағат көшірмесі 26 қаңтардың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Montoya-Galvez, Camilo. Illegal crossings at U.S.-Mexico border fall to 3-year low, the lowest level under Biden (1 шілде 2024). Тексерілді 12 шілденің 2024. Мұрағат көшірмесі 10 шілденің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Border arrests drop 33% to a 46-month low in July after asylum restrictions take hold, The Associated Press (16 тамыз 2024). Тексерілді 16 тамыздың 2024.
- ↑ a b Daniels, Eugene; Schneider, Elena. Harris promises to go tough on border security, Politico (9 тамыз 2024). Тексерілді 10 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Alvarez, Priscilla; Blackburn, Piper Hudspeth Harris goes on offensive on immigration, comparing her record with Trump's (ағыл.). CNN (31 July 2024). Тексерілді, 31 шілде 2024. Мұрағат көшірмесі 31 шілденің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Arnsdorf, Isaac. Trump brags about efforts to stymie border talks: 'Please blame it on me' (28 қаңтар 2024). Тексерілді 29 қаңтардың 2024. Мұрағат көшірмесі 28 қаңтардың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Senate GOP blocks bipartisan border deal and foreign aid package in key vote, CNN (7 ақпан 2024). Тексерілді 3 сәуірдің 2024. Мұрағат көшірмесі 24 наурыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Kane, Paul. Senate Republicans retreating into the same ungovernable chaos as House GOP (7 ақпан 2024). Тексерілді 3 сәуірдің 2024. Мұрағат көшірмесі 7 ақпанның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Jacqueline Alemany; Marianna Sotomayor; Leigh Ann Caldwell; Liz Goodwin. GOP leaders face unrest amid chaotic, bungled votes (7 қаңтар 2024). Тексерілді 3 сәуірдің 2024. Мұрағат көшірмесі 19 маусымның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Liz Goodwin; Leigh Ann Caldwell; Abigail Hauslohner. Senate GOP blocks border deal; future of Ukraine, Israel aid unclear (7 ақпан 2024). Тексерілді 3 сәуірдің 2024. Мұрағат көшірмесі 8 ақпанның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Richard Cowan; Picas Costas US Senate unveils $118 billion bill on border security, aid for Ukraine, Israel. Reuters (5 ақпан 2024). Тексерілді, 5 ақпан 2024.
- ↑ Restuccia, Andrew; Hackman, Michelle Kamala Harris Pledges to Sign Bipartisan Border Bill. The Wall Street Journal (23 тамыз 2024). Тексерілді, 24 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 24 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b c Charlie Savage; Maggie Haberman; Jonathan Swan. Sweeping Raids, Giant Camps and Mass Deportations: Inside Trump's 2025 Immigration Plans, The New York Times (11 қараша 2023). Тексерілді 26 сәуірдің 2024. Мұрағат көшірмесі 25 сәуірдің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Garsd, Jasmine Where the Republican presidential candidates stand on immigration. NPR (13 желтоқсан 2023). Тексерілді, 10 ақпан 2024. Мұрағат көшірмесі 10 ақпанның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Olympia, Sonnier; Haake, Garrett. Trump's claims of a migrant crime wave are not supported by national data, NBC News (29 ақпан 2024). Тексерілді 23 маусымның 2024. Мұрағат көшірмесі 22 маусымның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b c Layne, Nathan; Slattery, Gram; Reid, Tim. Trump calls migrants 'animals,' intensifying focus on illegal immigration, Reuters (3 сәуір 2024).
- ↑ Iati, Marisa. Trump says some undocumented immigrants are 'not people' (16 наурыз 2024). Тексерілді 17 наурыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 16 наурыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Huynh, Anjali; Gold, Michael. Trump Says Some Migrants Are 'Not People' and Predicts a 'Blood Bath' if He Loses, The New York Times (17 наурыз 2024). Тексерілді 26 сәуірдің 2024. Мұрағат көшірмесі 23 сәуірдің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Astor, Maggie. Trump Doubles Down on Migrants 'Poisoning' the Country, The New York Times (17 наурыз 2024). Тексерілді 26 сәуірдің 2024. Мұрағат көшірмесі 25 сәуірдің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Sullivan, Kate. Trump's anti-immigrant comments draw rebuke, CNN (6 қазан 2023). Тексерілді 17 қарашаның 2023. Мұрағат көшірмесі 15 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ LeVine, Marianne; Kornfield, Maryl. Trump's anti-immigrant onslaught sparks fresh alarm heading into 2024 (12 қазан 2023). Тексерілді 16 қарашаның 2023. Мұрағат көшірмесі 19 маусымның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b c Gabriel, Trip. Trump Escalates Anti-Immigrant Rhetoric With 'Poisoning the Blood' Comment, The New York Times (5 қазан 2023). Тексерілді 26 сәуірдің 2024. Мұрағат көшірмесі 17 қаңтардың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Nacos, Brigitte L.; Shapiro, Robert Y.; Bloch-Elkon, Yaeli (2020). "Donald Trump: Aggressive Rhetoric and Political Violence". Perspectives on Terrorism (International Centre for Counter-Terrorism) 14 (5): 2–25. ISSN 2334-3745. JSTOR 26940036.
- ↑ Haberman, Maggie; Nehamas, Nicholas; McFadden, Alyce. Trump Said Shoplifters Should Be Shot, Part of a String of Violent Remarks, The New York Times (3 қазан 2023). Тексерілді 9 қазанның 2023. Мұрағат көшірмесі 8 қазанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ LeVine, Marianne. Trump calls political enemies 'vermin,' echoing dictators Hitler, Mussolini (12 қараша 2023). Тексерілді 12 қарашаның 2023. Мұрағат көшірмесі 13 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Gold, Michael; Huynh, Anjali. Trump Again Invokes 'Blood Bath' and Dehumanizes Migrants in Border Remarks, The New York Times (2 сәуір 2024). Мұрағат көшірмесі 2 сәуірдің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Gongloff, Mark The 2024 election just might turn on ... climate change?. Portland Press Herald (30 қаңтар 2024). Мұрағат көшірмесі 13 ақпанның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Andreoni, Manuela Climate is on the Ballot Around the World. The New York Times (16 қаңтар 2024). Мұрағат көшірмесі 16 қаңтардың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Halper, Evan; Olorunnipa, Toluse. U.S. oil production hit a record under Biden. He seldom mentions it. (31 желтоқсан 2023). Тексерілді 20 қаңтардың 2024. Мұрағат көшірмесі 18 қаңтардың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ IEA Global Energy Crisis. International Energy Agency (2022). Тексерілді, 6 желтоқсан 2022. Мұрағат көшірмесі 6 желтоқсанның 2022 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b c Bolton, Alexander. Behind hoopla, Democrats anxious about Harris, The Hill (29 шілде 2024). Тексерілді 1 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 30 шілденің 2024 Wayback Machine мұрағатында Дереккөз қатесі: Invalid
<ref>
tag; name "The Hill-2024" defined multiple times with different content - ↑ Bordoff, Jason AMERICA'S LANDMARK CLIMATE LAW. International Monetary Fund (2022). Тексерілді, 16 қаңтар 2024. Мұрағат көшірмесі 18 қаңтардың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ McCarthy, Gina (2023-08-16). "The Inflation Reduction Act Took U.S. Climate Action Global. Here's What Needs To Happen Next" (in en). TIME. https://time.com/6305001/inflation-reduction-act-what-happens-next/. Retrieved January 20, 2024. Мұрағат көшірмесі 19 қаңтардың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Ward, Myah. Trump tries to sharpen Harris attacks as she blunts his momentum, Politico (27 шілде 2024). Тексерілді 28 шілденің 2024. Мұрағат көшірмесі 28 шілденің 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Waldman, Scott. No more going wobbly in climate fight, Trump supporters vow, Politico (16 қаңтар 2024). Тексерілді 18 қаңтардың 2024. Мұрағат көшірмесі 17 қаңтардың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Joyella, Mark. On Fox, Donald Trump Calls Climate Change A 'Hoax': 'In The 1920's They Were Talking About Global Freezing', Forbes (March 21, 2022). Мұрағат көшірмесі 12 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Lindsay, James M. Campaign Roundup: The Republican Presidential Candidates on Climate Change. Council on Foreign Relations (1 желтоқсан 2023). Тексерілді, 11 желтоқсан 2023. Мұрағат көшірмесі 12 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ a b Riccardi, Nicholas; Price, Michelle L.. Trump calls Biden the 'destroyer' of democracy despite his own efforts to overturn 2020 election, Associated Press (16 желтоқсан 2023). Тексерілді 16 желтоқсанның 2023. Мұрағат көшірмесі 15 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында Дереккөз қатесі: Invalid
<ref>
tag; name "Associated Press-2023" defined multiple times with different content - ↑ Friedman, Lisa. Trump's Violent Language Toward EVs, The New York Times (18 наурыз 2024). Тексерілді 21 наурыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 21 наурыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Americans agree that the 2024 election will be pivotal for democracy, but for different reasons, Associated Press (15 желтоқсан 2023).
- ↑ Balz, Dan; Ence Morse, Clara. American democracy is cracking. These forces help explain why. (18 тамыз 2023). Тексерілді 15 қарашаның 2023.
- ↑ Leonhardt, David A Crisis Coming: The Twin Threats to American Democracy. The New York Times (17 қыркүйек 2022). Мұрағат көшірмесі 1 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Gambino, Lauren. With the US election a year away, most Americans don't want Biden or Trump, The Guardian (5 қараша 2023).
- ↑ Smith, Allan; Gomez, Henry J. Republicans switched gears to focus on issues such as inflation and crime that poll highest among voter concerns. NBC News (7 қараша 2022). Мұрағат көшірмесі 7 қарашаның 2022 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Is Our Democracy Under Threat?.
- ↑ Qiu, Linda. Trump and Allies Assail Conviction With Faulty Claims, The New York Times (31 мамыр 2024). Тексерілді 9 маусымның 2024. Мұрағат көшірмесі 1 маусымның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Yourish, Karen; Smart, Charlie. Trump's Pattern of Sowing Election Doubt Intensifies in 2024, The New York Times (24 мамыр 2024). Тексерілді 25 мамырдың 2024. Мұрағат көшірмесі 25 мамырдың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Riccardi, Nicholas; Price, Michelle L.. Trump calls Biden the 'destroyer' of democracy despite his own efforts to overturn 2020 election (16 желтоқсан 2023). Мұрағат көшірмесі 15 желтоқсанның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Jill Colvin; Bill Barrow. Trump's vow to only be a dictator on 'day one' follows growing worry over his authoritarian rhetoric, Associated Press (7 желтоқсан 2023).
- ↑ Michael C. Bender; Michael Gold. Trump's Dire Words Raise New Fears About His Authoritarian Bent, The New York Times (20 қараша 2023).
- ↑ Stone, Peter. 'Openly authoritarian campaign': Trump's threats of revenge fuel alarm, The Guardian (22 қараша 2023).
- ↑ Talk of a Trump Dictatorship Charges the American Political Debate, The New York Times (9 желтоқсан 2023).
- ↑ Savage, Charlie. Trump's Immunity Claim Joins His Plans to Increase Executive Power, The New York Times (24 сәуір 2024).
- ↑ Armour, Stephanie Inside Project 2025: Former Trump official outlines hard right turn against abortion. ABC News.
- ↑ Russell Vought, a Project 2025 architect, is ready to shock Washington if Trump wins second term. Yahoo News (5 тамыз 2024). Мұрағат көшірмесі 5 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Blitzer, Jonathan (2024-07-15). "Inside the Trump Plan for 2025". The New Yorker. https://www.newyorker.com/magazine/2024/07/22/inside-the-trump-plan-for-2025. Retrieved 2024-08-05.
- ↑ Project 2025 shakes up leadership after criticism from Democrats and Trump, but says work goes on (30 тамыз 2024). Тексерілді, 5 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 5 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Haberman, Maggie; Nehamas, Nicholas; McFadden, Alyce. Trump Said Shoplifters Should Be Shot, Part of a String of Violent Remarks, The New York Times (3 қазан 2023).
- ↑ LeVine, Marianne. Trump calls political enemies 'vermin,' echoing dictators Hitler, Mussolini (12 қараша 2023).
- ↑ Gold, Michael; Huynh, Anjali. Trump Again Invokes 'Blood Bath' and Dehumanizes Migrants in Border Remarks, The New York Times (2 сәуір 2024).
- ↑ Weissert, Will. One attack, two interpretations: Biden and Trump both make the Jan. 6 riot a political rallying cry, Associated Press (4 қаңтар 2024).
- ↑ Mascaro, Lisa. On Jan. 6 many Republicans blamed Trump for the Capitol riot. Now they endorse his presidential bid, Associated Press (6 қаңтар 2024).
- ↑ Price, Michelle L.; Colvin, Jill; Beaumont, Thomas. Trump downplays Jan. 6 on the anniversary of the Capitol siege and calls jailed rioters 'hostages', Associated Press (6 қаңтар 2024).
- ↑ Ibssa, Lalee; Kim, Soo Rin. Trump says 'it depends' if there will be violence if he loses 2024 election to Biden, ABC News (30 сәуір 2024). Тексерілді 30 сәуірдің 2024.
- ↑ Nick Hanauer Bidenomics Is Real Economics (ағыл.). Time (8 December 2023). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ One Year after the CHIPS and Science Act, Biden-Harris Administration Marks Historic Progress in Bringing Semiconductor Supply Chains Home, Supporting Innovation, and Protecting National Security (ағыл.). Ақ Үй (9 August 2023). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ Real private fixed investment: Nonresidential: Structures: Manufacturing (ағыл.). Сент-Луис федералдық резервтік банкі (25 July 2024). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ Remarks by President Biden At Signing of An Executive Order Promoting Competition in the American Economy (ағыл.). Ақ Үй (9 July 2021). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ Federal Debt: Total Public Debt (ағыл.). Сент-Луис федералдық резервтік банкі (6 June 2024). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ Eric Revell How does bipartisan budget, debt limit deal impact spending, deficit? (ағыл.). Fox Business (31 May 2023). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ Stephen S. Roach The Defining Economic Issue of the US Election (ағыл.). Project Syndicate (24 June 2024). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ Josh Boak Why are so many voters frustrated by the US economy? It’s home prices (ағыл.). AP (15 March 2024). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ Sarah Smith Trump and Harris battle over election’s biggest issue (ағыл.). BBC (17 August 2024). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ Jim Tankersley Harris and Trump Offer a Clear Contrast on the Economy (ағыл.). The New York Times (16 August 2024). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ Megha Bahree The Trump economy: Slower growth, higher prices and a bigger national debt (ағыл.). Аль-Джазира (16 July 2024). Тексерілді, 27 тамыз 2024.
- ↑ Егер {{cite web}} үлгісінде archiveurl=параметрі жазылса, онда archivedate= параметрі де жазылуы керек, және керісінше. Kate Sullivan, Katie Lobosco Trump wants to close the Department of Education, joining calls by GOP rivals (ағыл.). CNN (13 September 2023). Басты дереккөзінен [{{{archiveurl}}} мұрағатталған] 14 қыркүйек 2023. Тексерілді, 21 қыркүйек 2023.
- ↑ Meredith McGraw Trump unveils new education policy loaded with culture war proposals (ағыл.). Politico (26 January 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 16 желтоқсан 2023. Тексерілді, 16 желтоқсан 2023.
- ↑ Libby Stanford Kamala Harris Rallies Teachers: 'God Knows We Don't Pay You Enough' (ағыл.). Education Week (25 July 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 20 тамыз 2024.
- ↑ Егер {{cite web}} үлгісінде archiveurl=параметрі жазылса, онда archivedate= параметрі де жазылуы керек, және керісінше. Dana Goldstein With Speech to Teachers, Harris Waded into a Fiery Education Debate (ағыл.). The New York Times (25 July 2024). Басты дереккөзінен [{{{archiveurl}}} мұрағатталған] 20 тамыз 2024.
- ↑ Jonathan Allen, Matt Dixon Israel-Hamas war ignites fight between Ron DeSantis and Nikki Haley (ағыл.). NBC News (20 October 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 3 қараша 2023. Тексерілді, 3 қараша 2023.
- ↑ a b Matt Spetalnick, Simon Lewis Tougher tone on Israel, steady on NATO: how a Harris foreign policy could look (ағыл.). Reuters (21 July 2024). Тексерілді, 22 шілде 2024.
- ↑ a b c Егер {{cite web}} үлгісінде archiveurl=параметрі жазылса, онда archivedate= параметрі де жазылуы керек, және керісінше. How Kamala Harris views the world: From Gaza and Russia to China and India (ағыл.). Al Jazeera (23 July 2024). Басты дереккөзінен [{{{archiveurl}}} мұрағатталған] 22 шілде 2024. Тексерілді, 22 шілде 2024.
- ↑ Shannon K. Kingston, Anne Flaherty, Nathan Luna Harris on foreign policy: Her experience and where she stands (ағыл.). ABC News (22 July 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 шілде 2024. Тексерілді, 23 шілде 2024.
- ↑ Kelly Garrity Harris on China: We need to lead (ағыл.). Politico (10 September 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 16 шілде 2024. Тексерілді, 22 шілде 2024.
- ↑ A look at Harris' views on US policy toward China (ағыл.). Voice of America (22 July 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 23 шілде 2024. Тексерілді, 24 шілде 2024.
- ↑ a b Jonathan Swan, Charlie Savage, Maggie Haberman Fears of a NATO Withdrawal Rise as Trump Seeks a Return to Power (ағыл.). The New York Times (9 December 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 10 желтоқсан 2023. Тексерілді, 3 сәуір 2023.
- ↑ Ronald Brownstein In 2024, Republicans may complete a historic foreign policy reversal (ағыл.). CNN (28 March 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 28 наурыз 2023. Тексерілді, 29 маусым 2023.
- ↑ Peter Baker Favoring Foes Over Friends, Trump Threatens to Upend International Order (ағыл.). The New York Times (11 February 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 20 ақпан 2024. Тексерілді, 11 ақпан 2024.
- ↑ Jones Hayden Trump threatens to cut US aid to Ukraine quickly if reelected (ағыл.). Politico Europe (16 June 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 маусым 2024.
- ↑ Julian E. Barnes, Cooper Helene Trump Discussed Pulling U.S. From NATO, Aides Say Amid New Concerns Over Russia (ағыл.). The New York Times (14 January 2019). Басты дереккөзінен мұрағатталған 13 қаңтар 2021. Тексерілді, 10 желтоқсан 2023.
- ↑ Trump's Gaza comments highlight tough choice for peace-supporting US voters (ағыл.). Al Jazeera English (6 March 2024). Тексерілді, 9 наурыз 2024.
- ↑ Jeff Stein Donald Trump is preparing for a massive new trade war with China (ағыл.). The Washington Post (27 January 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 13 маусым 2024. Тексерілді, 17 тамыз 2024.
- ↑ Taiwan braces for America's election (ағыл.). The Economist (15 August 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 17 тамыз 2024. Тексерілді, 17 тамыз 2024.
- ↑ Vaughn Hillyard, Allan Smith Trump breaks silence on Israel's military campaign in Gaza: 'Finish the problem' (ағыл.). NBC News (5 March 2024). Тексерілді, 9 наурыз 2024.
- ↑ Josh Dawsey, Karen DeYoung, Marianne LeVine Trump told donors he will crush pro-Palestinian protests, deport demonstrators (ағыл.). The Washington Post (27 May 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 1 маусым 2024. Тексерілді, 1 маусым 2024.
- ↑ Trump says Israel has to get war in Gaza over 'fast' and warns it is 'losing the PR war' (ағыл.). Associated Press (4 April 2024).
- ↑ Netanyahu's office denies call with Trump about the Gaza hostage-ceasefire deal (ағыл.). Axios (15 August 2024).
- ↑ Jason Lange, Matt Spetalnick US public support for Israel drops; majority backs a ceasefire, Reuters/Ipsos shows (ағыл.). Reuters (15 November 2023). Тексерілді, 17 қараша 2023.
- ↑ Majority of Americans favor US military aid to Israel until hostages are returned, new polling says (ағыл.). CNN (29 August 2028). Тексерілді, 8 тамыз 2024.
- ↑ Poll: Majority of Americans Say Biden Should Halt Weapons Shipments to Israel (ағыл.). ceps.net. Тексерілді, 8 тамыз 2024.
- ↑ The pro-Palestinian 'uncommitted' movement is at a standstill with top Democrats as the DNC begins (ағыл.). Associated Press (17 August 2024). Тексерілді, 4 қыркүйек 2024.
- ↑ Leaders of the movement that protested Biden on Israel express some hope on Harris (ағыл.). NPR. Тексерілді, 22 тамыз 2024.
- ↑ The pro-Palestinian 'uncommitted' movement is at a standstill with top Democrats as the DNC begins (ағыл.). Associated Press (17 August 2024). Тексерілді, 22 тамыз 2024.
- ↑ Let's dispel the myth that Harris will be any different from Biden on Gaza and Israel (ағыл.). MSNBC (30 August 2024). Тексерілді, 8 қыркүйек 2024.
- ↑ Harris Says Would Not Change Biden Policy On Arms For Israel (ағыл.). Barrons. Тексерілді, 30 тамыз 2024.
- ↑ What Trump really thinks about the war in Gaza (ағыл.). Vox (August 2024). Тексерілді, 8 қыркүйек 2024.
- ↑ a b Tami Luhby. Harris and Trump want to strengthen the middle class. It could use the help, CNN (28 шілде 2024). Тексерілді 1 тамыздың 2024.
- ↑ Jeff Stein, Yasmeen Abutaleb, Dan Diamond Kamala Harris unveils populist policy agenda, with $6,000 credit for newborns (ағыл.). The Washington Post (16 August 2024). Тексерілді, 16 тамыз 2024.
- ↑ Kellen Browning Trump Mentions Cutting Entitlements, and Biden Pounces (ағыл.). The New York Times (11 March 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 наурыз 2024. Тексерілді, 11 наурыз 2024.
- ↑ Adam Cancryn Trump tees up a Biden broadside on Social Security (ағыл.). Politico (11 March 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 наурыз 2024. Тексерілді, 21 наурыз 2024.
- ↑ Harris Defends ACA While Trump Calls for "Much Better" Health Plan During Debate (ағыл.). AJMC (11 September 2024).
- ↑ Trump and Harris Clash Over Healthcare Policy.
- ↑ Kaleigh Rogers, Mary Radcliffe Over 100 Anti-LGBTQ+ Laws Passed In The Last Five Years — Half Of Them This Year (ағыл.) (25 May 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 25 мамыр 2023. Тексерілді, 30 мамыр 2023.
- ↑ BREAKING: Louisiana Legislature Passes Bills Targeting LGBTQ+ Youth (ағыл.), Human Rights Campaign (5 June 2023). Тексерілді 6 маусымның 2023.
- ↑ Where does Kamala Harris stand on queer and trans issues? (ағыл.) (22 July 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 23 шілде 2024. Тексерілді, 23 шілде 2024.
- ↑ Matt Tracy A look at Vice President Kamala Harris' LGBTQ record. Gay City News (22 шілде 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 23 шілде 2024. Тексерілді, 23 шілде 2024.
- ↑ Dave Boyer. Kamala Harris predicts November victory at LGBTQ fundraiser in Cape Cod, The Washington Times (20 шілде 2024). Тексерілді 23 шілденің 2024.
- ↑ a b Shawna Chen Trump unveils sweeping attack on trans rights (ағыл.). Axios (31 January 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 16 желтоқсан 2023. Тексерілді, 16 желтоқсан 2023.
- ↑ Sara Dorn Trump Promises Rollback On Trans Rights: Here's What He's Said. Forbes (10 мамыр 2024). Басты дереккөзінен мұрағатталған 12 мамыр 2024. Тексерілді, 11 мамыр 2024.
- ↑ Brooke Migdon Trump vows to punish doctors, hospitals that provide gender-affirming care to transgender minors. The Hill (1 ақпан 2023). Басты дереккөзінен мұрағатталған 5 ақпан 2024. Тексерілді, 10 ақпан 2024.
- ↑ Scherer, Michael; Dawsey, Josh Biden and Trump agree to CNN debate in June, ABC faceoff in September (ағыл.). The Washington Post (16 May 2024). Тексерілді, 2 шілде 2024.
- ↑ Edwards-Levy, Ariel CNN Flash Poll: Majority of debate watchers say Trump won debate over Biden (ағыл.). CNN (28 June 2024). Тексерілді, 28 маусым 2024. Мұрағат көшірмесі 28 маусымның 2024 Wayback Machine мұрағатында
- ↑ Алғашқы сауалнама: Харрис Трамптан алда келеді (қаз.). Азаттық радиосы (24 тамыз 2024). Тексерілді, 4 тамыз 2024.
- ↑ John, Arit; Sullivan, Kate; Lee, MJ; Klein, Betsy Trump says he’ll debate Harris on Fox News or not at all after weeks of back-and-forth over ABC News event (ағыл.). BBC News (3 August 2024). Тексерілді, 4 тамыз 2024.
- ↑ Trump says he's agreed to Fox debate while Harris sticks with ABC plan (ағыл.). CBS News (3 August 2024). Тексерілді, 4 тамыз 2024.
- ↑ Trump and Harris Agree to Debate on Sept. 10 (ағыл.). Time (8 August 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024.
- ↑ Vance and Walz agree to a vice presidential debate on Oct. 1 hosted by CBS News (ағыл.). Associated Press (15 August 2024). Тексерілді, 15 тамыз 2024.
- ↑ Scully, Rachel Vance says he'd like to debate Walz 'more than once'. The Hill. Тексерілді, 16 тамыз 2024.
- ↑ Zurcher, Anthony Vance and Walz stick to policy in polite VP debate - but who won? (ағыл.). BBC News (2 October 2024). Тексерілді, 2 қазан 2024.
|