III Ислам Герей

III Ислам Герей (қырымтат. I İslâm Geray; 1604—1654) — Қырым ханы (1644—54), Селәмет-Гирейдің ұлы. Түрік сұлтанының тағайындауымен И.-Г. III інісі Мұхаммед-Гирейдің орнына 1644 ж. хан болды. Оның түсын-да Ңырымның беделі едәуір артты: гүрік портасындағы ала ауыздықтар-цы пайдаланып, И.-Г. III біршама тә-уелсіз саясат жүргізді, көршілес Украина меп Польша өзара соғыста олар Кырымнан жәрдем күтті, Украинаны да, Польшаны да әлсірету максатын коздеп. 1648 ж. Б. Хмельнпцкиймен одақ жасасты. 1649 ж. Сборово түбін-дегі шайқасқа қатынасып, И.-Г. III бұл ұрыста поляктарды жеңілістен сақтап, Б. Хмольницкийді олармен бі-тім жасауға көндірді. 1651 ж. 20 шопь-де Берестечко түбіндегі поляктарға қарсы шайқаста И.-Г. III. Б. Хмель-ницкийді ұрыс даласынан ертіп альп кетіп, И. Богунь басқарған украин әскерінің женілуіне себепші болды. 1653 ж. Жванц түбіндегі ұрыста по-ляктарды қолдап, ол Польшаны та-ғы да жеңілістен құтқарып қалды. Демек, Украина ұлт-азаттық армиясын ауыр жағдайда қалдырды^[1].

Әдеб.: Новосельский А. А, Борьба Московского государства с тата-рами в первой половине XVII в., М.—Л., 1948.