Алакөл (Қостанай облысы, Меңдіқара ауданы, Боровской ауылы)

Алакөл – Алматы және Шығыс Қазақстан облыстарының аумағында орналасқан тұйық көл. Батыстан шығысқа қарай созылып жатыр. Теңіз деңгейінен 247,3 м биіктікте орналасқан. Аумағы 2696 км². Ұзындығы 104 км, енді жері 52 км, жағалауының ұзындығы 384 км, орташа тереңдігі 22,1 м, ең терең жері 54 м. Суының көл. 58,56 км³. Су жиналатын алабы 47859 км². Алакөлге 15-тен астам үлкенді-кішілі өзендер құяды. Олардың бастылары: Үржар, Қатынсу, Емелқұйса, Жаманөткел, Ырғайты және Жаманты. Алакөл жағалауы негізінен төрттік дәуірдің түрлі тау жыныстарынан (саз балшық, құмды топырақ, қиыршықтас, ұсақ құм) тұрады. Көл суының қатуы да әрқалай. Тайыз бөлігі қараша айының аяғында, орта тұсы ақпанның басында қатады. Алакөл суында фтор мен бром көп. Зоопланктондардың 80 түрі кездеседі. Су өсімдіктерінен қамыс, қияқ, қоға, шалаң, су қарақұмығы, жебежапырақ, мүйізжапырақ, т.б. өседі. Көлден сазан, көксерке, алабұға және шармай ауланады. Көл маңы құсқа (жылқышы, аққу, шағала, көкқұтан, т.б.) бай. Жағалауында демалыс және емдеу мекемелері орналасқан.

Алакөл – Ақмола облысы Астрахан ауданындағы тұзды көл. Көл теңіз деңгейінен 311 м биіктікте жатыр. Аумағы 40,0 км², ұзындығы 12 км. Енді жері 4,5 км, ең терең жері 3 м-ге жетеді. Жағалау бойының ұзындығы 35,8 км. Су жиналатын алабы 1240 км². Суының көл. 12,3 млн. м³. Қазаншұңқырда орналасқан көл жағалауының биіктігі 4 – 5 м-ге жетеді. Жағалауында қамыс құрағы өседі. Қар және жер асты суларымен толысады, кей жылдары кеуіп қалады.

Сазан

Алакөл – Қостанай облысы Меңдіқара ауданындағы Ақсуат кентінің оңтүстігіндегі көл. Аумағы 17,63 км². Ұзындығы 8,2 км, ені 4,1 км. Жағалауы жазық, алабы жайылым ретінде пайдаланылады. Қарашаның басында суы қатып, сәуірдің басында ериді.
Алакөл – Ақмола облысы Қорғалжын ауданының солтүстік-шығысындағы тұзды, тұйық көл. Нұра алабында орналасқан. Аумағы 15,4 км². Су жиналатын алабы 145 км². Батыс және солтүстік жағалауы батпақты. Қарашада мұзы қатып, сәуір айында ериді.
Алакөл – Қостанай облысы Меңдіқара ауданы Боровской ауылының солтүстік-батысында 4 км жердегі көл. Тобыл өзені алабында. Аумағы 11,7 км², теңіз деңгейінен биіктігі 168 м. Ұзындығы 4,5, енді жері 3 км, жағалауының ұзындығы 13 км. Көл суы жаз айларында тартылып, сортаңды, батпақты болады. Жағалауында қамыс, құрақ өскен. Оңтүстік-шығысын (қарағай, қайың) аралас орман алқабы алып жатыр.

Алакөл – Қостанай облысы Қамысты ауданы Қуыссор көлінің батысындағы көл. Тобыл алабында. Аумағы 10,8 км², теңіз деңгейінен биіктігі 225 м. Ұзындығы 6,5 км, енді жері 3 м, жағалау бойының ұзындығы 20,5 км. Көл Сыпсыңағаш қолатындағы Теңіз, Қуыссор, Ұзынсор, Жаркөл, Қайыңдысор көлдерінің жанында орналасқан. Жазық келген жағалауында қамыс, құрақ, қоға, т.б. шөптесіндер өседі. Негізінен қар және жер асты суларымен толысады. Қарашада қатып, сәуірдің аяғында мұзы ериді.

Қайың

Алакөл – Ақмола облысы Қорғалжын ауданы Құмкөл ауылының оңтүстік-батысында 9 км жердегі көл. Теңіз – Қорғалжын алабында. Аумағы 8,3 км², теңіз деңгейінен 350,8 м биіктікте. Ұзындығы 4,4 км, енді жері 3,7 км, жағалау бойының ұзындығы 13,5 км. Маңында Құмкөл, Саумалкөл, т.б. ірілі-ұсақты көлдер бар. Қар және жер асты суларымен толысады. Жағалауында қамыс, қоға, беде, жусан өседі. Су деңгейі 0,7 м-ге ауытқып отырады. Суы қарашада қатып, сәуір – мамыр айларында мұзы ериді. Суы ащы кермек, мал суаруға пайдаланылады.
Алакөл – Ақмола облысы Ақкөл ауданы Көмей ауылының солтүстігінде 12 – 14 км жердегі көл. Аумағы 7,6 км². Көл теңіз деңгейінен 260 м биіктікте жатыр. Ұзындығы 4,9 км, енді жері 2,1 км, жағалау бойының ұзындығы 14,1 км. Су жиналатын алабы 273,0 км². Көл табаны лайлы. Батысынан Дуанбай өзені құяды. Кермек татитын суы мал суаруға пайдаланылады.
Алакөл – Қарағанды облысы Нұра ауданындағы көл. Кеңжарық ауылының оңтүстік-батысынан 21 км жерде орналасқан. Теңіз деңгейінен 371,6 м биіктікте. Аумағы 5,5 км², ұзындығы 4,5 км (жағалауының ұзындығы12 км, енді жері 1,7). Су жиналатын алабы 125 км². Негізінен еріген қар суымен толысады. Қараша айында суы қатып, сәуірде мұзы ериді. Қуаң жылдары кеуіп қалады. Суы тұзды кермек, сілтілігі төмен. Жақын маңайдағы шаруашылықтар пайдаланады. Жағалауы ;;жайпақ, жусан мен сор өсімдіктері өседі.