Мәрмәр теңізі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш r2.7.2+) (Боттың үстегені: dsb:Marmarske mórjo |
ш r2.7.3) (Боттың үстегені: ckb:زەریای مەڕمەڕە; косметические изменения |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
[[ |
[[Сурет:Buyukada 1.jpg|thumb|220px|right|Ыстамбұлдық Адалар аймағы. Бююкада аралындағы порт.]] |
||
'''Мәрмәр теңізі''' <ref name="source1">Қазақ Энциклопедиясы </ref> {{lang-tr|Marmara}}, аты ақ мәрмәрдің бай өндірісі болған аралға байланысты шыққан, грекше Пропонтида (Propontіs, pro — алдыңғы және pontos — теңіз)] — [[Атлант мұхиты |
'''Мәрмәр теңізі''' <ref name="source1">Қазақ Энциклопедиясы </ref> {{lang-tr|Marmara}}, аты ақ мәрмәрдің бай өндірісі болған аралға байланысты шыққан, грекше Пропонтида (Propontіs, pro — алдыңғы және pontos — теңіз)] — [[Атлант мұхиты]]ның [[Еуропа]] мен [[Кіші Азия]]ның аралығындағы жерорта теңізі. Солтүстігінде [[Босфор бұғазы]] арқылы [[Қара теңізб]]ен, оңтүстігінде [[Дарданелл бұғазы]] арқылы [[Эгей тенізі]]мен жалғасады. Ауданы 11472 км2. ұзындығы 280 км, енді жері 80 км. Суының орташа көлемі 4 мың км3, ең терең жері 1273 м. Еуропа, [[Азия]] және [[Африка]] құрылықтарын бөліп тұратын жер қыртысының ірі жарылыстарынан пайда болған. Ірі аралдары — Мәрмәр, Принц, тағыда басқа. Эрдек, Бандырма, Гемлик шығанақтары бар. Мәрмәр теңізіне Симав, Коджабаш өзендері құяды. Суы қатпайды, беткі қабатының орташа температурасы 9ӘС, ал жазда 29ӘС-қа дейін жетеді. Мәрмәр теңізінің гидрологиялық режимі бұғаздары арқылы Қара және Эгей теңіқдері суының алмасуына байланысты. Тұздалуы солтүстігінде 20ү, оңтүстігінде 25 — 26ү. Флора мен фаунасы Жерорта теңізіне ұқсас. Теңізден балық (скумбрия, сардины, тағыда басқа) ауланады. Мәрмәр теңізі арқылы Қара теңізден Жерорта теңізіне өте маңызды су жолдары өтеді. Жағалауында [[Ыстамбұл]], [[Измит]] портты қалалары және курорттар орналасқан. |
||
==Пайдаланған әдебиеттер== |
== Пайдаланған әдебиеттер == |
||
<references/> |
<references/> |
||
| 23-жол: | 23-жол: | ||
[[bs:Mramorno more]] |
[[bs:Mramorno more]] |
||
[[ca:Mar de Màrmara]] |
[[ca:Mar de Màrmara]] |
||
[[ckb:زەریای مەڕمەڕە]] |
|||
[[cs:Marmarské moře]] |
[[cs:Marmarské moře]] |
||
[[cv:Мрамор тинĕсĕ]] |
[[cv:Мрамор тинĕсĕ]] |
||
21:29, 2012 ж. мамырдың 20 кезіндегі нұсқа
Мәрмәр теңізі [1] түр. Marmara, аты ақ мәрмәрдің бай өндірісі болған аралға байланысты шыққан, грекше Пропонтида (Propontіs, pro — алдыңғы және pontos — теңіз)] — Атлант мұхитының Еуропа мен Кіші Азияның аралығындағы жерорта теңізі. Солтүстігінде Босфор бұғазы арқылы Қара теңізбен, оңтүстігінде Дарданелл бұғазы арқылы Эгей тенізімен жалғасады. Ауданы 11472 км2. ұзындығы 280 км, енді жері 80 км. Суының орташа көлемі 4 мың км3, ең терең жері 1273 м. Еуропа, Азия және Африка құрылықтарын бөліп тұратын жер қыртысының ірі жарылыстарынан пайда болған. Ірі аралдары — Мәрмәр, Принц, тағыда басқа. Эрдек, Бандырма, Гемлик шығанақтары бар. Мәрмәр теңізіне Симав, Коджабаш өзендері құяды. Суы қатпайды, беткі қабатының орташа температурасы 9ӘС, ал жазда 29ӘС-қа дейін жетеді. Мәрмәр теңізінің гидрологиялық режимі бұғаздары арқылы Қара және Эгей теңіқдері суының алмасуына байланысты. Тұздалуы солтүстігінде 20ү, оңтүстігінде 25 — 26ү. Флора мен фаунасы Жерорта теңізіне ұқсас. Теңізден балық (скумбрия, сардины, тағыда басқа) ауланады. Мәрмәр теңізі арқылы Қара теңізден Жерорта теңізіне өте маңызды су жолдары өтеді. Жағалауында Ыстамбұл, Измит портты қалалары және курорттар орналасқан.
Пайдаланған әдебиеттер
- ↑ Қазақ Энциклопедиясы
|
Бұл — Түркия туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |