Теннистен Аустралияның ашық біріншілігі

Логатипі

Теннистен Аустралия ашық біріншілігі (ағылш. Australian Open Tennis Championships) — жыл сайын Аустралия елінің, Мельбурн қаласында өтетін, Үлкен дулыға турнирлері қатарына жататын, қаңтар айының орталарында өтетін өте ірі әрі теннис әлеміне өте ықпалды турнир. "Australian open" мэйджорлардың ішінде бірінші басталады, қаңтардың ортасыннан аяғына дейін 14-15 күн ішінде өтеді. Ерлер арасындағы және әйелдер арасындағы жекелей және жұптық сын, микст бәсекесі, жасөспірімдер, мүгедектер арасындағы үлкен теннистен жарыстар өткізіледі. 1988 жылға дейін жарыс корты шөптен жасалған кортта ойналып жүрді. Осы жылдан бастап хард кортта ойналатын болды (2007 жылға дейін жасыл түсті хард корт болса, 2008 жылдан бастап көк түсті кортта).

Турнир ұйымдастырушылары — Tennis Australia. 

Тарихы

Турнир ең алғаш рет 1905 жылы өткен және Аyстралазия чемпионаты (ағылш. The Australasian Championships) деп аталған. Оған тек он жеті спортшы қатысқан, ал финалдық кездесуге бес мыңнан астам көрермен жиналған. 1927 жылы турнир есімі «Аустралия Чемпионаты» (Australian Championships) деп өзгертілді. Ал 1969 жылдан бастап, турнир ашық чемпионатқа айналды, тек Аустралиялық спортшылар емес, әлемнің барлық кәсіпқой теннисшілері қатыса алатындай дәрежеге жетіп, турнир қазіргі атауын иемденді.

1905 жылдан бастап, чемпионат Аустралияный 6 қаласында өтетін болып бекітілді.

• Мельбурн (66 рет, 2024 жыл бойынша)
• Сидней (17 рет)
• Аделаида (14 рет)
• Брисбен (7 рет)
• Перт (3 рет)
• Жаңа Зеландия (2 рет, 1906 жылы және 1912).

1972 жылы турнир тек бір қалада әрі жыл сайын сол қалада өтетін болып бекітілді. Таңдау Мельбурн қаласына түсті. Ал жарыстың жыл сайынғы өту орны Куйонг теннис клубының (Kooyong Lawn Tennis Club) шөпті кортында (грасс корт) өтті. Уақыт өте келе турнирдің беделі өсіп, ауқымы кеңейгеннен кейін, Куйонг клубы турнирді қамтамасыз ете алмады. 1988 жылы Мельбурн Парк (Melbourne Park, бұрынғы Флиндерс Парк, Flinders Park) атты жаңа алаң дайын болып, турнирдің өту орны осы Мельбурн Паркқа ауыстырылады. Бұл қадам өте сәтті болды деп айтуға болады, ауыстырылған жылы турнирдің көрермендері 90 %-ға артты. Аталмыш жылдағы көрермендер саны —  266 436.

1977 жылғы қаңтардағы турнирден кейін жарыстың өту уақытын желтоқсанға жылжыту ұйғарылды. Сондықтан бұл жылы турнир екі рет өтті. Ал 1987 жыл турнирді қайтадан қаңтар айын белгілі себептермен ауыстырды, осының әсерінен 1986 жылы чемпионат өткен жоқ.

Корттар

Мельбурн Парк теннистік комплексі 3 орталық корттан және 3 көрсетілімдік корттан тұрады.

Барлық жарыстар Мельбурн паркте өтеді. Теннистен Аустралияның ашық біріншілігінде өте көп жанкүйер жиналады. Бұл турнирде теннис ауа-райының кез-келген мезетінде теннис жүре береді. Себебі ойын алаңдары жартылай немесе толықтай шатырмен жабылу мүмкіндігіне ие.

Жарыстың ең басты корты — Rod Laver Arena. Бұл әйгілі аустралиялық теннисиші Рода Лейвердің құрметіне 2000 жылы аталған. Корт 1988 жылы  салынған, сыйымдылығы — 15 000 адам. Жыл сайын мұнда орташа есеппен 1,5 млн көрермен қадам басады. Корт жылжымалы шатырмен қамтамасыз етілген. Бұл қатты ыстықта немесе жаңбыр мезетінде көмек болады.

Жарыстың екінші дәрежелі корты — Hisense Arena. Ол 2000 жылы салынған. Бұл аренада өзге де іс-шаралар өтеді. Теннис турнирлерінен бөлек, мұнда велоспорт, баскетбол жарыстары және түрлі концерттер өтеді. Трибуналардың сыйымдылығы да сол конфигурацияларға байланысты — егер теннис немесе баскетбол матчтары өтсе 10 500 көрермен, ал концерт өтсе 10 500 немесе 8900 көрермен сияды. Бұл сахнаның көлеміне байланысты өзгереді.  

Үшінші орталық корт — Margaret Court Arena. 1970 жылғы Үлкен Дулыға иесі, 62 рет Үлкен дулыға турнирлерінің жекелей және жұптық сындарындағы жеңімпазы, мұндай көрсеткіш жөнінен бүкіл теннис тарихындағы рекордсмен, әлемнің бұрынғы бірінші ракеткасы, Аустралия тарихындағы ең үздік теннисші Маргарет Корттың құрметіне аталған. Бұған дейін корт «Бірінші көрсетілімдік корт» (Show Court One) деген атаумен жүрді. 2003 жылдың 12 қаңтарында атау қазіргі есімге өзгертілді.

Барлық корттар Plexicushion маркасындағы хард корттар.

Rod Laver Arena

Rod Laver Arena түнгі уақытта

Margaret Court Arena

Корттар		Ашылған уақыты	Сыйымдылығы	Арена үсті
Rod Laver Arena	Rod Laver Arena !	1988	14,820	Жылжымалы
John Cain Arena	Hisense Arena !	2000	10,300	Жылжымалы
Margaret Court Arena (Formerly Show Court 1)	Margaret Court Arena !	1988	7,500	Жылжымалы
Show Court Arena (Kia Arena)	Show Court Arena !	2021	5,000	Ашық
Show Court 2 (1573 Arena)	Show Court 3 !	1988	3,000	Ашық
Show Court 3	Show Court 3 !	1988	3,000	Ашық

Көрермендер

Австралия ашық чемпионаты - ең көп баратын Үлкен Дулыға. 2023 жылығы турнир көрермендердің жаңа рекордын - 902,312 адам және 2023 жылдың 21 қаңтарында көрермендердің бір күндік рекордын орнатты - 94,854 адам. Төменде қарастырылған кезеңдегі орташа өсу қарқыны 7% - дан асады.

2024: 1,110,657 2023: 902,312 2022: 346,468 2021: 130,374 2020: 812,174 2019: 796,435 2018: 743,667 2017: 728,763 2016: 720,363 2015: 703,899	2014: 643,280 2013: 684,457 2012: 686,006 2011: 651,127 2010: 653,860 2009: 603,160 2008: 605,735 2007: 554,858 2006: 550,550	2005: 543,873 2004: 521,691 2003: 512,225 2002: 518,248 2001: 543,834 2000: 501,251 1999: 473,296 1998: 434,807 1997: 391,504	1996: 389,598 1995: 311,678 1994: 332,926 1993: 322,074 1992: 329,034 1991: 305,048 1990: 312,000 1989: 289,023 1988: 244,859 1987: 140,089

Жеңімпаздар

The Daphne Akhurst Memorial Cup

Norman Brookes Challenge Cup

Ерлер арасындағы жеңімпаздарға Norman Brookes Challenge Cup табыс етіледі. Аустралиялық әйгілі теннисшілердің бірі Норман Брукстың құрметіне аталған. Норман Брукс 1911 жылы бұл турнирді жеңіп алғанынан бөлек, жарыстың дамуына қомақты үлес қосқан.

Әйелдер арасындағы жеңімпаздарға Daphne Akhurst Memorial Cup табыс етіледі. Дафны Акхёрст - бұл жарысты бес рет ұтып алған Аустралиялық теннисші. (1925-26 және 1928-30 жылдары).

Рекордтар және статистикалар

Рекордтар

Рекордтар	Дәуір(Эра)	Ойыншылар	Саны	Жылдар
1905 жылдан бастап ер адамдар
Ең көп жеке титул	Ашық дәуір	Новак Джокович	10	2008, 2011–2013, 2015–2016, 2019–2021, 2023
	Әуесқойлық дәуір	Рой Эмерсон	6	1961, 1963–1967
Қатарынан алынған жеке титул	Ашық дәуір	Новак Джокович	3	2011–2013, 2019–2021
	Әуесқойлық дәуір	Рой Эмерсон	5	1963–1967
Ең көп жұптық титул	Ашық дәуір	Боб Брайн Майк Брайн	6	2006–2007, 2009–2011, 2013
	Әуесқойлық дәуір	Адриан Квист	10	1936–1940, 1946–1950
Қатарынан алынған жұптық титул	Ашық дәуір	Боб Брайн Майк Брайн	3	2009–2011
	Әуесқойлық дәуір	Адриан Квист	10	1936–1940, 1946–1950
Ең көп титул: жеке, жұп, микст	Ашық дәуір	Новак Джокович	10	2008–2023 (10 жеке)
	Әуесқойлық дәуір	Адриан Квист	13	1936–1950 (3 жеке, 10 жұп)
Ең жас жеңімпаз		Кен Розуолл	18 жас 2 ай	1953
Ең кәрі жеңімпаз		Кен Розуолл	37 жас 2 ай	1972
Себілмеген чемпиондар		Марк Эдмондсон		1976
1922 жылдан бастап әйелдер
Ең көп жеке титул	Барлық уақытта	Маргарет Корт	11	1960–1966, 1969–1971, 1973
	Ашық дәуір	Серена Уильямс	7	2003, 2005, 2007, 2009, 2010, 2015, 2017
	Әуесқойлық дәуір	Маргарет Корт	7	1960–1966
Қатарынан алынған жеке титул	Ашық дәуір	Маргарет Корт Evonne Goolagong Cawley Штеффи Граф Моника Селеш Мартина Хингис	3	1969–1971 1974–1976 1988–1990 1991–1993 1997–1999
	Әуесқойлық дәуір	Маргарет Корт	7	1960–1966
Ең көп жұптық титул	Әуесқойлық дәуір	Тельма Лонг	12	1936–1940, 1947–1949, 1951–1952, 1956, 1958
	Ашық дәуір	Мартина Навратилова	8	1980, 1982–1985, 1987–1989
Қатарынан алынған жұптық титул	Ашық дәуір	Мартина Навратилова Pam Shriver	7	1982–1985, 1987–1989
	Әуесқойлық дәуір	Тельма Лонг Нэнси Болтон	5	1936–1940
Ең көп титул: жеке, жұп, микст	Барлық уақытта	Маргарет Корт	23	1960–1973 (11 жеке, 8 жұп, 4 микст)
	Ашық дәуір	Мартина Навратилова	12	1980–2003 (3 жеке, 8 жұп, 1 микст)
	Әуесқойлық дәуір	Нэнси Болтон	20	1936–1952 (6 жеке, 10 жұп, 4 микст)
Ең жас жеңімпаз		Мартина Хингис	16 жас 3 ай	1997
Ең кәрі жеңімпаз		Тельма Лонг	35 жыл 8 ай	1954
Себілмеген чемпиондар		Крис О ' Нил		1978

Ұпайлар

Австралия ашық чемпионатында ерлер (ATP) мен әйелдер (WHO) рейтингтік ұпайлары жылдар бойы өзгеріп отырды, бірақ қазіргі уақытта ойыншылар келесі ұпайларды алады:

		Ұтыс	2 орын	1/2	1/4	1/8	1/16	1/32	1/64	Q	Q3	Q2	Q1
Жеке	Ер	2000	1200	720	360	180	90	45	10	25	16	3	0
	Әйел	2000	1300	780	430	240	130	70	10	40	30	20	2
Жұп	Ер	2000	1200	720	360	180	90	0	–	–	–	–	–
	Әйел	2000	1300	780	430	240	130	10	–	–	–	–	–

Қосымша

Басқа Үлкен дулыға турнирлері

• Уимблдон
• Теннистен АҚШ-тың ашық біріншілігі
• Теннистен Францияның ашық біріншілігі

Сілтемелер

• ATP сайтындағы турнир профилі
• WTA сайтындағы турнир профилі
• ITF сайтындағы турнир профилі Мұрағатталған 26 қыркүйектің 2021 жылы.