Түрікменстан президенті

	Түрікменстан президенті; түрікм. Türkmenistanyň prezidenti
	; Президенттік туы
; Лауазымды иеленуші ; Сердар Бердімұхамедов; 19 наурыз 2022 жылдан бері
Басқару түрі	Мемлекет басшысы; Үкімет басшысы
Ресми резиденциясы	Оғыз хан Президенттік сарайы, Ашхабад
Тағайындалды	тікелей сайлау арқылы
Өкілеттігінің мерзімі	7 жыл, жаңартылу мүмкін
Айлығы	жыл сайын 10 800 $
Лауазым пайда болды	2 қараша 1990; (Түрікмен КСР); 27 қазан 1991; (Түрікменстан)
Алғашқысы	Сапармұрат Ниязов

Түрікменстан Президенті, ресми атауы — Түрікменстан Президенті және Министрлер Кабинетінің төрағасы — Түрікменстанның мемлекет және үкімет басшысы, Қарулы Күштердің Жоғарғы Бас Қолбасшысы болып келеді.^[1]

Сердар Бердімұхамедов — Түрікменстанның қазіргі президенті, 1991 жылы Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін тәуелсіздік алғаннан бергі ел тарихындағы үшінші президент. Сердар 15 жыл бойы билік еткен әкесі Құрбанқұлы Бердімұхамедов 2022 жылы биліктен кеткеннен кейін оның орнына келді. 2022 жылғы сайлауда Бердімұхамедов басқа тоғыз үміктерге қарсы елдегі халықтың 72,97% дауысын алды. Түрікмен үкіметі 2016 жылы президенттік мерзімге шектеулерді алып тастаған және бұрынғы жасы 70-тен төмен емес деген талапты алып тастаған еді, сондай-ақ мерзімін бес жылдан жеті жылға дейін ұзартқан реформалар жүргізген.

Тәуелсіз Түрікменстанның тарихында болған үш президенттің барлығы да тоталитарлы диктаторлар болып сипатталады, олардың билігі жеке басына табыну мен авторитаризммен танымал.^[2]^[3]^[4]

Сайлануы

Түркіменстан президенттігіне үміткерлерге қойылатын талаптар:

Түрікменстанда туған;
түрікмен тілін еркін меңгерген;
40 жастан жас емес;
Түркіменстанда соңғы 15 жыл бойы тұрақты тұратын;
мемлекеттік органдарда, қоғамдық ұйымдарда және халық шаруашылығының салаларында жұмыс істеген (Конституцияның 51-бабы).

Президент жалпыға бірдей тікелей жасырын дауыс беру арқылы жеті жыл мерзімге сайланады. Президенттік мерзімдер саны шектелмейді.^[1]

Тізімі

№	Аты-жөні (Өмір сүрген жылдары)	Қызметі		Биліктегі уақыты
1	Сапармұрат Атаұлы Ниязов (1940–2006)	27 қазан 1991	21 желтоқсан 2006	15 жыл, 55 күн^[5]
–	Құрбанқұлы Мәлікқұлыұлы Бердімұхамедов (1957–)	21 желтоқсан 2006	14 ақпан 2007	55 күн (м.о.)	15 жыл, 88 күн
2	Құрбанқұлы Мәлікқұлыұлы Бердімұхамедов (1957–)	14 ақпан 2007	19 наурыз 2022	15 жыл, 33 күн	15 жыл, 88 күн
3	Сердар Құрбанқұлыұлы Бердімұхамедов (1981–)	19 наурыз 2022 жылдан бері		қазір қызметте

Дереккөздер

↑ ^a ^b Түрікменстан конституциясы
↑ Геннадий Чародеев Почти царская династия: туркменский диктатор передает власть сыну Сердару (орыс.). Новые Известия (13.2.2022). Тексерілді, 4 желтоқсан 2022.
↑ Илья Варламов Культ личности в Туркменистане. varlamov.ru (14 сәуір 2016). Тексерілді, 4 желтоқсан 2022.
↑ Paul Stronski Turkmenistan at Twenty-Five: The High Price of Authoritarianism (ағыл.). CARNEGIE: Endowment for Internarional Peace (30.1.2017). Тексерілді, 4 желтоқсан 2022.
↑ Тәуелсіздік жарияланғаннан бастап ғана саналады

[:0-1] Түрікменстан конституциясы

[2] Геннадий Чародеев Почти царская династия: туркменский диктатор передает власть сыну Сердару (орыс.). Новые Известия (13.2.2022). Тексерілді, 4 желтоқсан 2022.

[3] Илья Варламов Культ личности в Туркменистане. varlamov.ru (14 сәуір 2016). Тексерілді, 4 желтоқсан 2022.

[4] Paul Stronski Turkmenistan at Twenty-Five: The High Price of Authoritarianism (ағыл.). CARNEGIE: Endowment for Internarional Peace (30.1.2017). Тексерілді, 4 желтоқсан 2022.

[5] Тәуелсіздік жарияланғаннан бастап ғана саналады

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]