Қызылтас таулары
| Қызылтас таулары | |
 Сарыарқаның шоқылар шоғырындағы Қызылтас таулары | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Тау жүйесі | |
| Пайда болған кезеңі | |
| Аумағы |
4 мың км² |
| Орналасуы | |
|
49°00′ с. е. 74°44′ ш. б. / 49.000° с. е. 74.733° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 49°00′ с. е. 74°44′ ш. б. / 49.000° с. е. 74.733° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Елдер |
|
|
| |
|
| |
Қызылтас таулары – Сарыарқадағы аласа таулар мен биік шоқылар шоғыры.
Географиялық орны мен сипаты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қарағанды облысындағы Ақтоғай ауданының солтүстік-батысында, Қарқаралы тауларының оңтүстік-батысында 60 - 65 км жерде. Аумағы 4 мың км2. Солтүстігінде Керегетас (1183 м), Сораң (1208 м), Қиматас (1247 м), шығысында Берікқара (1099 м), Сарыжол (1153 м), Жантау (1217 м), Қызыладыр (1114 м), оңтүстігінде — Көрпетай (1226 м), Нұртай (1172 м), Жыланды (1195 м), орталығында — Ақшоқы (1153 м), Отар (1159 м), Қушоқы (1283 м), Ақкемер (1132 м) және осы таулардың жалпы атауымен аталған Қызылтас (1195 м), т.б. таулар мен шоқылар орналасқан. Оларды тауаралық аңғарлар мен өзен аңғарлары жеке-жеке тауларға бөліп тұрады. Беткейлері шатқал, сай, жыралармен тілімделген.
Геологиялық құрылымы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Карбон кезеңінің гранит, гранодиорит интрузиялары аралас пермь, карбон, силур, девон свиталарынан түзілген.
Су торабы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қызылтас бұлақтарға бай. Олардан Нұра, Шерубайнұра, Жарлы, Тоқырау, Жәмші өзендерінің жоғарғы салалары бастау алады.
Өсімдігі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Беткейлерінде және тауаралық аңғарларда аласатаулық ашық қоңыр топырақ таралған. Оларда қайың, көктерек, тал шоқтары, әр түрлі астық тұқымдас шалғындар, сондай-ақ, бетегелі және жусанды-бетегелі қуаң далалық өсімдіктер өседі. Таулар төңірегі маусымдық жайылым және оның шалғынды тұстары шабындық ретінде пайдаланылады.[1][2]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5
- ↑ Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5