Қазақстан — Қатар қатынастары
 | |
 Қазақстан |
 Катар |
Қазақстан — Қатар қатынастары Қазақстан Республикасы мен Қатар Мемлекеті арасындағы екіжақты қатынастар. Дипломатиялық қатынастар 1993 жылы құрылды. Қазақстанның Доһада елшілігі бар.[1] Қатардың Астанада елшілігі бар.[2]
Дипломатиялық қатынастар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақстан мен Қатар 1993 жылғы шілдеде дипломатиялық қатынастар орнату туралы ресми келісімге қол қойды.[3] Қазақстан Доһада 2007 жылғы мамырда елшілік ашты; бұған жауап ретінде 2016 жылғы қазанда Астанада Қатардың елшілігі ашылды. Ахмед бен Али Әл Тамими Қатардың Қазақстандағы алғашқы тұрақты елшісі болды.[4]
Кездесулер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1997 жылы мамырда Қазақстанның Сыртқы істер министрі Қ. Тоқаев Қатарға барды, бұл екі ел арасындағы жоғары деңгейдегі алғашқы пікір алмасуды белгіледі. Қатар өзінің сыртқы істер министрі Хамад бен Джассим Аль Таниді 1998 жылы сәуірде Қазақстанға ресми сапармен жіберді. Келесі айда президент Нұрсұлтан Назарбаев Доһаға келіп, 23-25 мамыр аралығында сол жерде болды.[3]
Қатардың бұрынғы әмірі Хамад бен Халифа Әл Тани Қазақстанға алғаш рет 1999 жылы сәуірде сапармен келді. Сонымен бірге ол елге ресми сапармен келген алғашқы SSAGPS көшбасшысы болды.[5] Назарбаевтың Қатарға екінші президенттік сапары 2007 жылғы наурызда өтеді, ал Хамад бен Халифа 2008 жылғы наурызда Қазақстанға екінші сапарын жасайды.[3]
2014 жылдың қаңтарында әмірші Тамим бен Хамад Әл Тани Қазақстанға алғашқы ресми сапарын жасады. Осы сапар барысында бірнеше келісімдерге, соның ішінде қосарланған салық салуды болдырмау туралы келісімге, QatarEnergy мен Қазақстандық ұлттық тау-кен өндіруші компания арасындағы ынтымақтастық туралы келісімге, сондай-ақ Қатар мен Самұрық-Қазына инвестициялық басқармасы арасындағы ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды.[4] Назарбаевтың үшінші президенттік сапары 2015 жылдың желтоқсанында өтті.[3]
2023 жылғы 7 маусымда Әміре Тамим бен Хамад Әл Тани Астанада Президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа барды, бұл Әмірдің Қазақстанға үшінші сапары болды. Олар өңірлік және халықаралық оқиғаларды талқылап, екі ел арасындағы ынтымақтастықты одан әрі дамытуға тілек білдірді. Көшбасшылар екіжақты қарым-қатынастың 30 жылдығын да атап өтті.[6][7][8]Кездесу Астана Халықаралық форумы қарсаңында өтті.[9][10]
Экономикалық арақатынас[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақстанның жаңа астанасы Астананың құрылысына Қатар қорлары ықпал етті. Атап айтқанда, Қатар қалада ислам орталығының құрылысын қаржыландыруға 6,8 миллион доллар бөлді.[4]
Қазақстан мен Қатар арасындағы екіжақты қатынастарды жақсартуға ықпал ету үшін Қазақстан-Қатар бірлескен үкіметаралық комиссиясы құрылды. Тек төрт кездесу өткізілді: 2000 жылдың маусымында, 2001 жылдың мамырында, 2009 жылдың қазанында және 2015 жылдың қазанында.[3]
Қатар-Қазақстан Іскерлік кеңесі өзінің алғашқы отырысын 2008 жылдың қазан айында өткізді. Кездесу барысында Қатардың газ және мұнай секторларында және құрылыс секторында бизнес жүргізу мүмкіндіктері, сондай-ақ ықтимал бірлескен кәсіпорындар талқыланды.[11]
Екі ел де ислам банкингі саласында ынтымақтасады: Қатардың қаржы орталығы мен Астана халықаралық қаржы орталығы 2016 жылғы тамызда өзара түсіністік туралы Меморандумға қол қойды.[12]
2017 жылдың мамыр айында Қатар Алматыдағы екі перзентхананы және Астанадағы 35 миллион долларлық мектепті қаржыландыруға келіскені белгілі болды. Мектеп Қатар Әмірі Тамим бен Хамад Әл Танидің есімімен аталады.[13]
Екі ел арасындағы сауданың қазіргі көлемі негізінен материалдарды тасымалдауға байланысты проблемаларға байланысты аз. Иран арқылы өтетін сауда маршрутын құруға күш салынды.[13]2010 жылдардан бастап сауда айналымы біршама жақсарды; мысалы, сауда көлемі 2015 жылы 463 500 доллардан 2016 жылы 746 500 долларға дейін өсті.[3]
Медиа[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қатар конгломераты Al Jazeera 2008 жылдың ақпан айында Алматыда өзінің алғашқы Орталық Азия филиалын ашты.[11]
Мәдени арақатынас[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақстан мен Қатардың бірлескен үкіметаралық комиссиясының 2-ші отырысы барысында қол жеткізілген уағдаластыққа сәйкес 2002 жылғы 19-31 наурыз аралығында Доһада "Қазақстанның мәдениет күндері"өткізілді. Осы іс-шара барысында қазақстандық актерлер мен әншілер концерттерде өнер көрсетті, ал қазақ мәдениеті көрмелерде көрсетілді.[11]
"Қатардың мәдениет күндері" деп аталатын осындай іс-шара Алматыда 2008 жылғы 10-15 маусым аралығында өтті. Бұл іс-шараға Қатардың қолдан жасалған бұйымдары мен дәстүрлі тағамдарының көрмелері, Қатар фильмдерін көру, Қатар мәдениет Министрлігінің парақшаларын тарату және шынайы Қатар би топтары, аспаптар мен әншілер қатысатын концерттер кірді.[11]
Миграция[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2015 жылғы жағдай бойынша Қатарда Қазақстанның 200-ге жуық азаматы тұрды. Олардың көпшілігі Қатардың газ және мұнай өнеркәсібінде жұмыс істейді.[14]
Қатардың Қазақстандағы Елшілері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Нассер Рашид әл-Нуайми мәртебелі Нассер Рашид әл-Нуайми (2008 –2013)
- Абдулла Ахмед әл-МУТАВАА мәртебелі Абдулла Ахмед Ю. А. Әл-Мутав (2013 –2016)
- Ахмед али Әл-ТАМИМИ мәртебелі Ахмед Али А.Дж. Әл-Тамими (2016-2019)
- Абдулазиз бен Сұлтан Жасем Маджид Әл-Румайхи мәртебелі Абдулазиз Сұлтан Дж.М. Әл-Румайхи (2019 - қазіргі уақыт)
Қазақстанның Қатардағы Елшілері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Азамат Рахманкулулы Бердібай (2007-2014)
- Асқар Жеңісұлы Шоқыбаев (2014-2020)
- Арман Қайратұлы Исағалиев (2020 - қазіргі уақыт)
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Kazakh Embassy in Doha, Qatar.
- ↑ Qatari Embassy in Nur-Sultan, Kazakhstan.
- ↑ a b c d e f Kazakhstan - Qatar. The Ministry of Foreign Affairs (Kazakhstan).
- ↑ a b c Qatar-Kazakhstan Relations. Qatari Embassy in Astana.
- ↑ زيارة الأمير الأخيرة لكازاخستان أعطت زخماً للعلاقات الثنائية (ар.). Al Raya (11 December 2011).
- ↑ Amir, President of Kazakhstan hold official talks session (ағыл.) (7 June 2023).
- ↑ Amir, Kazakhstan President keen to strengthen relations (ағыл.) (8 June 2023).
- ↑ Qarjouli, Asmahan Qatar amir lands in Kazakhstan ahead of Astana International Forum (en-US) (7 маусым 2023).
- ↑ Amir participates in Astana International Forum (ағыл.) (8 June 2023).
- ↑ Ualikhanova, Aruzhan Astana International Forum as New Platform for International Discussions (ағыл.) (23 June 2023).
- ↑ a b c d Kazakhstan-Qatar. Embassy of Kazakhstan in Qatar.
- ↑ Astana IFC, QFC Regulatory Authority inked memo of coop. KazInform (31 August 2016).
- ↑ a b Satyendra Pathak Qatar to build a school, two maternity hospitals in Kazakhstan: Ambassador. Qatar Tribune (24 May 2017).
- ↑ Gulbarshyn Sabayeva Kazakhstan, Qatar Poised to Expand Economic Ties, Ambassador in Doha Says. Astana Times (8 June 2015).
