Ай бетіндегі ғарыш аппараттары тізімі

Ай бетіндегі ғарыш аппараттары тізімі — Айға құлаған немесе қонған жасанды объектілердің тізімі. Бұған автоматты станциялар, станциялардың қону мен ұшу сатылары, роверлер, миссиясын аяқтаған орбиталық аппараттар, зымыран-тасығыштардың сатылары және басқа объектер кіреді. Ұсақ объектілер бұл тізімге кірмеді (ғарыштық қоқым, бұрғылар, камералар, жалаулар, т.с.с.).

Ай бетіндегі барлық аппараттардың жалпы массасы 180 тоннадан асады. Олардың ең ірісі — S-IVB зымырандық сатысы.

Ай координаталары бойынша, батыстың не шығыстың 90 градустан асатын нүктелері Айдың көрінбейтін жағында орналасқан.

Тізім[өңдеу | қайнарын өңдеу]

№	Ғарыш аппараты	Ел	Суреті	Қонған күн	Массасы, кг	Қону/құлау координаттары	Түсініктеме
1	Луна-2	КСРО		13.09.1959	390	29.1° N, 0° W Шіру батпағы	Ай бетіне жеткен алғашқы ғарыш кемесі. Қатты қонуы (соғылуы) жоспарланған еді.
2	Восток-Л зымыранының «Е» блогы	КСРО		13.09.1959	9 100	29.1° N, 0° W Шіру батпағы	Луна-2 станциясын тасыған зымыранның бөлігі, станциядан кейін 30 минуттан соң құлады.
3	Рейнджер-4			26.04.1962	331	12.9°S, 129.1°W	Рейнджер бағдарламасы бойынша соғылуға дейін фотосурет түсіріп, оларды Жерге жіберу жоспарланған еді. Рейнджер-4 тапсырмасын орындай алмады.
4	Рейнджер-6			02.02.1964	381	9.4°N, 21.5°O Сабырлық теңізі	Камералары істен шығып, тапсырмасы орындалмай қалды.
5	Рейнджер-7			31.07.1964	366	10.6°S, 20.61°W Танылған теңіз	Соғылғанға дейін аппарат Жерге 4300 фотография жіберді.
6	Рейнджер-8			20.02.1965	367	2.64°N, 24.77°O Сабырлық теңізі	Соғылғанға дейін аппарат Жерге 7300 фотография жіберді.
7	Рейнджер-9			24.03.1965	367	12.79°S, 2.36°W Альфонс кратері	Соғылғанға дейін аппарат Жерге 5800 фотография жіберді, олар тікелей эфирде көрсетілген болатын.
8	Луна-5	КСРО		12.05.1965	100	1.6°S, 25°W Бұлттар теңізі	Жоспарланған жұмсақ қонуы сәтсіз өтті.
9	Луна-7	КСРО		07.10.1965	100	9.8°N, 47.8°W Дауылдар мұхиты	Жұмсақ қонуы сәтсіз өтті.
10	Луна-8	КСРО		06.12.1965	100	9.6°N, 62°W Дауылдар мұхиты	Істен шыққан аппарат Айға соғылды.
11	Луна-9	КСРО		03.02.1966	100	7.13°N, 64.37°W Дауылдар мұхиты	Ғарыш аппараттың тұңғыш жұмсақ қонуы.
12	Луна-10	КСРО		30.05.1966	250	?	Айдың алғашқы жасанды серігі, 56 тәулік орбита бойымен айналған соң батарейі істен шығып, Ай бетіне құлады.
13	Сервейер-1			02.06.1966	270	2.45°S, 43.22°W Дауылдар мұхиты	Америкалық ғарыш аппаратының алғашқы жұмсақ қонуы.
14	Сервейер-2			22.09.1966	292	4.0°S, 11.0°W Аралдар теңізі	Істен шыққан аппарат Айға құлады.
15	Лунар орбитер-1			29.10.1966	386	6.35°N, 160.72°O	Орбиталық аппарат
16	Луна-11	КСРО		31.10.1966	1 640	?	Орбиталық аппарат.
17	Луна-13	КСРО		24.12.1966	1 700	18.87°N, 63.05°W Дауылдар мұхиты	Айға жұмсақ қонған.
18	Луна-12	КСРО		19.01.1967	1 670	?	Орбиталық аппарат.
19	Сервейер-3			20.04.1967	281	2.99°S, 23.34°W Дауылдар мұхиты	Айға жұмсақ қонған. 2,5 жылдан соң Аполлон 12 экипажы Сервейер-3 аппаратын зерттеп, оның кейбір бөлшектерін қайтадан Жерге жеткізді.
20	Сервейер-4			17.07.1967	283	0.45°N, 1.39°W Орталық шығанақ	Істен шыққан аппарат Айға құлады.
21	Сервейер-5			11.09.1967	281	1.42°N, 23.2°O Сабырлық теңізі	Жерге 19 000 фотография, грунт бойынша мәліметтер жіберді.
22	Лунар орбитер-3			10.10.1967	386	14.6°N, 97.7°W	Орбиталық аппарат.
23	Лунар орбитер-2			11.10.1967	385	2.9°N, 119.1°O	Орбиталық аппарат.
24	Лунар орбитер-4			31.10.1967	386	~22° и 30° W	Орбиталық аппарат.
25	Сервейер-6			10.11.1967	282	0.53°N, 1.4°W Орталық шығанақ	Аппарат Жерден жіберілген сигналмен Ай бетінен бірнеше метрге ұшып көтеріле алды.
26	Сервейер-7			10.01.1968	290	40.86°S, 11.47°W Тихо кратері	Аппарат Жерге 21 091 фотография жіберді.
27	Лунар орбитер-5			31.01.1968	386	2.8°S, 83.1°W	Орбиталық аппарат.
28	Луна-14	КСРО		1968	1670	?	Тәжірибелік аппарат.
29	Аполлон 10 ай модулінің қону сатысы			22.05.1969	2 211	?	Сынама өткізуге арналған аппарат.
30	Аполлон 11 ай модулінің қону сатысы			20.07.1969	2 034	0° 40' 26.69" N 23° 28' 22.69" O Сабырлық теңізі	Ай бетіне адамның тұңғыш қадам басуы.
31	Луна-15	КСРО		21.07.1969	2 718	17° N, 60° O Дағдарыстар теңізі	Жерге Ай грунтының үлгісін жеткізу тапсырмасы орындалмай қалды.
32	Аполлон 11 ай модулінің ұшу сатысы			21.07.1969	2 184	?	Пайдаланып біткеннен кейін құлады.
33	Аполлон 12 ай модулінің қону сатысы			19.11.1969	2 211	2.99°S, 23.34°W Дауылдар мұхиты	Ай бетіне адамдардың екінші рет қонуы. Сервейер-3 аппаратының жанында қонған.
34	Аполлон 12 ай модулінің ұшу сатысы			20.11.1969	2 164	3.94°S, 21.2°W Аралдар теңізі	Пайдаланып біткеннен кейін құлады.
35	Сатурн-5 зымыранының S-IVB сатысы			14.04.1970	13 454	2.75°S, 27.86°W Дауылдар мұхиты	Айға қона алмаған Аполлон 13 ғарыш кемесін тасыған.
36	Луна-16 қону сатысы	КСРО		20.09.1970	1380	0.68°S, 56.3°O Молшылық теңізі	Жерге ай грунтының үлгісін жеткізді.
37	Луна-17 қону сатысы	КСРО		17.11.1970	1380	38.28°N, 35.0°W Жаңбырлар теңізі	Станция Айға Луноход-1 аппаратын жеткізді.
38	Луноход-1	КСРО		17.11.1970	756	38.32507°N, 36.9949°W	Әлем тарихындағы алғашқы планетоход.
39	Сатурн-5 зымыранының S-IVB сатысы			04.02.1971	14 016	8.09°S, 26.02°W Танылған теңіз	Аполлон 14 ғарыш кемесін тасыған.
40	Аполлон 14 ай модулінің қону сатысы			05.02.1971	2 144	3° 38' 43,08" S, 17° 28' 16,90" W Фра Мауро кратері	Айға қона алмаған Аполлон 13 миссиясынан кейінгі сәтті ұшырылған аппарат.
41	Аполлон 14 ай модулінің ұшу сатысы			07.02.1971	2 132	3.42°S, 19.67°W Дауылдар мұхиты
42	Сатурн-5 зымыранының S-IVB сатысы			29.07.1971	14 036	1.51°S, 17.48°W Фра Мауро кратері	Аполлон 15 ғарыш кемесін тасыған.
43	Аполлон 15 ай модулінің қону сатысы			31.07.1971	2 809	26° 7' 55,99" N, 3° 38' 1,90" O Hadley-Rille
44	Ай ровері (Аполлон 15)			02.08.1971	210	26.08°N, 3.66°O Hadley-Rille	Ай бетімен қозғалуға арналған электромобиль.
45	Аполлон 15 ай модулінің ұшу сатысы			03.08.1971	2 132	26.36°N, 0.25°O Шіру батпағы
46	Луна-18	КСРО		11.09.1971	1900	3.57°N, 56.5°O Молшылық теңізі	Қонуы сәтсіз өтті.
47	Луна-20 қону сатысы	КСРО		21.02.1972	1380	3.53°N, 56.55°O	Жерге 55 грамм ай грунтын жеткізді.
48	Аполлон 16 ай модулінің қону сатысы			20.04.1972	2 765	8° 58' 22,84" S, 15° 30' 0,68" O
49	Ай ровері №2 (Аполлон 16)			24.04.1972	210	8.97°S, 15.51°O	Ай бетімен 26,6 шақырым жүрді.
50	Аполлон 16 ай модулінің ұшу сатысы			24.04.1972	2 138	?
51	Сатурн-5 зымыранының S-IVB сатысы			29.04.1972	14 002	1.3°N, 23.9°W Аралдар теңізі	Аполлон 16 ғарыш кемесін тасыған.
52	PFS-2 серігі (Аполлон 16)			29.05.1972	42	?	Particles and Fields Subsatellite.
53	Эксплорер-49			29.05.1972	328	?
54	Луна-19	КСРО		30.09.1972	1880	?
55	Сатурн-5 зымыранының S-IVB сатысы			10.12.1972	13 960	4.21°S, 22.31°W	Аполлон 17 ғарыш кемесін тасыған.
56	Аполлон 17 ай модулінің қону сатысы			11.12.1972	2 798	20° 11' 26,88" N, 30° 46' 18,05" O
57	Ай ровері №3 (Аполлон 17)			14.12.1972	210	20.17°N, 30.77°O
58	Аполлон 17 ай модулінің ұшу сатысы			15.12.1972	2 150	19.96°N, 30.50°O	Пайдаланып біткеннен кейін құлады.
59	Луна-21	КСРО		15.01.1973	1380	25.85°N, 30.45°O Ле-Монье кратері	Айға Луноход-2 аппаратын жеткізді.
60	Луноход-2	КСРО		15.01.1973	840	25.47°N, 30.54°O Ле-Монье кратері	Төрт ай жұмыс істеп, 37 шақырым жүрді. Жерге 86 панорама және 80 мыңға жуық телекадр жіберді.
61	PFS-1 серігі (Аполлон 15)			22.01.1973	36	?	Particles and Fields Subsatellite.
62	Эксплорер-35			24.06.1973	104	?
63	Луна-22	КСРО		02.11.1975	2 000	?
64	Луна-23	КСРО		06.11.1974	1880	13° N, 62° O	Грунт алу құрылғысы бұзылып, тапсырма орындалмай қалды.
65	Луна-24 қону сатысы	КСРО		18.08.1976	1400	12.75°N, 62.2°O Дағдарыстар теңізі	Станция 170 г ай грунтын Жерге жеткізді.
66	Hiten субсерігі			11.04.1993	12	?
67	Hiten			10.04.1993	143	34.3°S, 55.6°O	Жапонияның Ай серігі.
68	Lunar Prospector			31.07.1999	126	87.7°S, 42.1°O	Орбиталық аппарат.
69	Смарт-1	(ESA)		03.09.2006	307	34.24°S, 46.12°W Басымдық көлі	Тәжірибелік аппарат.
70	Moon Impact Probe (Чандраян)			14.11.2008	29	89.9°S, 0.0°O Шеклтон кратері	Айдың Оңтүстік полюсіне жоспарлы қатты қонуды орындаған зерттеулік зонды.
71	Кагуя субсерігі			12.02.2009	53	28.2°N, 159.0°W
72	Чанъэ-1			01.03.2009	2 350	1.5°S, 52.36°O Молшылық теңізі	Орбиталық аппарат.
73	Кагуя			10.06.2009	1 720	80.4°O, 65.5°S	Картографиялық зонд.
74	Центавр үдемелі блогы			09.10.2009	1 930	84.675°S, 48.725°W Кабеус кратері	LCROSS серігін тасыды.
75	LCROSS			09.10.2009	585	84.729°S, 49.36°W Кратер Кабеус	Lunar Crater Observation and Sensing Satellite.
76	Чанъэ-3			14.12.2013	1200	44.1°N, 31.05°W Кемпірқосақ шығанағы	Станция Ай бетіне Юйту роверін жеткізді.
77	Юйту ровері (Чанъэ-3)		Сурет:Yutu rover on the Moon.jpg	14.12.2013	120	44.1°N, 31.05°W Кемпірқосақ шығанағы	Миссиясын жалғастыруда.
78	LADEE			18.04.2014	248	10.8°N, 91.6°W	Орбиталық аппарат.
79	Юйту-2 ровері (Чанъэ-4)			03.01.2019	140	45.28°S, 177.36°E	Миссиясын жалғастыруда.
80	Берешит			11.04.2019	185	32.60°N, 19.35°E Айқындық теңізі	Жеке қаражатқа салынған алғашқы ай станциясы. Қонуы сәтсіз өтті.
81	Чандраян-2			06.09.2019	1498	70.88°S, 22.78°E	Қонуы сәтсіз өтті.
82	Чанъэ-5, қону сатысы			01.12.2020	8200	43.099°N, 51.837°W
83	Чанъэ-5, ұшу сатысы			07.12.2020	882	30.000°S, 0.000°E	Пайдаланып біткеннен кейін құлады.